به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، گندم، یکی از مواد غذایی اصلی در سراسر جهان است. برای تولید گندم، نیاز به شرایط آب و هوایی پایدار وجود دارد، که در بسیاری از کشورها، این شرایط مهیا است. ذرت، برنج و گندم، بیشترین غلاتی هستند که در جهان تولید می‌شوند. گندم در بین این سه مورد، رتبه سوم را دارد و بنابراین نقش مهمی در صنعت کشاورزی جهان دارد.
بر اساس گزارش «سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد» از عرضه مواد غذایی طی سال‌جاری از ایران به‌عنوان سیزدهمین تولیدکننده بزرگ گندم جهان یاد شده است. بر این اساس در سال‌جاری تولید گندم ایران بدون تغییر نسبت به سال ۲۰۱۶، در سطح ۵/ ۱۳ میلیون تن باقی می ماند.
سطح زیر کشت گندم در دنیا بیش از 250 میلیون هکتار است و تولید کل آن در جهان بیش از 500 میلیون تن گزارش شده. متوسط عملکرد آن در جهان در هر هکتار بیشتر از 2000 کیلوگرم است. کشورهای عمده تولید کننده گندم جهان دانمارک، هلند، فرانسه، بلژیک و آلمان و کشورهای عمده صادرکننده آن دانمارک، هلند، فرانسه، بلژیک، آمریکا، استرالیا، کانادا، آرژانتین و عربستان هستند. متوسط مصرف سرانه گندم در جهان 130 کیلوگرم و در ایران 220 کیلوگرم است. سطح زیر کشت این گیاه در ایران تقریباً 6.5 میلیون هکتار است که 4.2 میلیون هکتار آن با کشت دیم و 2.3 میلیون هکتار آن با کشت آبی عمل می آید.
کشورمان بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور در افق 1404 باید جایگاه نخست منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را در همه زمینه‌ها از جمله بخش کشاورزی به دست آورد بر این اساس در چند سال اخیر به جایگاهی رسیده ایم که در تولید گندم به خودکفایی رسیده ایم و علاوه بر تامین نیازهای داخلی بخشی از تولیداتمان نیز به کشورهای جهان صادر می شود.
حالا بنا به گفته مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی تولید حدود ۱۳.۵ میلیون تن گندم برای سال زراعی ۹۸-۹۷ هدف‌گذاری شده است. وزارت جهاد کشاورزی در این باره به نقل از «اسماعیل اسفندیاری پور» نوشته است: «برای سال زراعی جاری تولید ۱۳.۵ تا ۱۴ میلیون تن گندم پیش بینی شده که علاوه بر تامین نیازهای داخلی، برای ذخیره استراتژیک هم خواهد بود.» این در حالی است که در سال زراعی 97 ، 11 میلیون تن گندم تولید شده است.
وی، مجموع تقاضاهای گندم کشور در بخش های مختلف اعم از آرد خبازی ها، بخش صنف و صنعت، ماکارونی، بذر و سایر فرآورده ها را ۱۳.۲ تا ۱۳.۵میلیون تن عنوان کرد.
مجری طرح گندم افزوده است: «برنامه کشت و تولید گندم در سال زراعی جاری به استان های کشور ابلاع شده و با مجموعه اقدامات فنی که انجام داده ایم به دنبال افزایش عملکرد تولید از طریق بهره وری هستیم.»
این مقام مسئول درباره سطح زیر کشت گندم در سال زراعی جاری اظهار داشت: «آخرین آمارها از استان های کشور نشان می دهد تا ۲۸ آذر ماه امسال از 2 میلیون هکتار برنامه کشت گندم آبی، یک میلیون و ۸۵۰ هزار هکتار اراضی زیر کشت رفته و امیدواریم با تکمیل و دریافت آمار نهایی برنامه دو میلیون هکتار محقق شود.»
وی، سطح زیر کشت گندم دیم را تا همین تاریخ سه میلیون و ۸۵۰ هزار هکتار عنوان کرد و گفت: «این سطح زیر کشت ۵۰ هزار هکتار بیش از برنامه تولید است.»
مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی، وضعیت بارندگی پاییز امسال را برای کشت گندم به ویژه گندم دیم مطلوب دانست و تصریح کرد: «تا هشتم دی ماه امسال مجموع ارتفاع بارش کشور ۹۳.۵ میلی متر بوده در حالی که در سال گذشته در همین زمان ۲۹.۶ میلی متر و در دوره بلندمدت ۶۸.۱ میلی متر بارش داشته ایم. میزان بارندگی امسال نسبت به سال گذشته ۲۱۶ درصد و نسبت به دوره بلند مدت ۳۷.۲ درصد بیشتر بوده و امسال جزو سال های بسیار خوب برای تولید گندم است.»
اسفندیاری پور اذعان داشت: «نمونه خاک هایی که دریافت کرده ایم نشان می دهد که ذخیره و نفوذ ناشی از بارندگی ها در خاک ۷۰ تا ۸۰ سانتی متر است و امیدواریم در ادامه سال زراعی جاری به ویژه در بهار، این شرایط ادامه پیدا کند. امسال نزدیک به ۴۷۵ هزار تن بذر گندم تهیه و عمده آن برای کشت پاییزه در اختیار کشاورزان قرار گرفته است و مازاد آن هم برای سال آینده استفاده می شود.»
مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی با بیان این که برای بذر گندم امسال نیز یارانه پرداخت شده است، گفت: «برای هر کیلوگرم بذر گندم آبی نزدیک به ۱۵۰ تومان و گندم دیم ۳۷۰ تومان یارانه پرداخت شده است.»
وی کل بذر مورد نیاز گندم کشور را یک میلیون و ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تن عنوان کرد و اظهار داشت: «قریب به ۴۰ تا ۴۵ درصد بذر گواهی شده گندم در اختیار کشاورزان قرار داده شده و از این رو جزو کشورهای متوسط به بالا در زمینه تامین بذر گواهی شده این محصول هستیم.»
اسفندیاری پور با بیان این که ۱۰۰ درصد تولید بذر گندم مصرفی در داخل تولید می شود، تصریح کرد: «۹۰ رقم و لاین جدید گندم آبی و دیم در برنامه تکثیر و تولید بذر قرار دارد. در گندم دیم با همکاری موسسه تحقیقات دیم کشور، رقم سرداری به تدریج از گردونه کشت و کار خارج و ارقام کیفی تر در حال جایگزینی است.»
وی در عین حال پیش بینی کرد که در سال زراعی جاری بیشترین میزان تولید گندم در استان های خوزستان، گلستان، کردستان و فارس صورت گیرد و استان های کرمانشاه، همدان، آذربایجان غربی و شرقی، خراسان رضوی، اردبیل، زنجان، لرستان و مرکز نیز تولید خوبی داشته باشند.
یادآور می شود: ایران که روزگاری بزرگ ترین واردکننده سنتی گندم بود، در سال 1383 با دستیابی به خودکفایی در تولید گندم، جشن خودکفایی را برپا کرد و روز 26 آبان را به عنوان روز خودکفایی گندم در تقویم ثبت کرد. ضرورت خودکفایی در تولید گندم درحالی است که پیش‌بینی می‌شود جمعیت جهان تا چند سال آینده به رقم 8 میلیارد نفر برسد و با افزایش مداوم جمعیت در کشور ما هم، نیاز به موادغذایی روزبه‌روز در حال افزایش است.
در بخش کشاورزی ما برای ارتقای امنیت غذایی و خودکفایی واقعی در تولید محصولات کشاورزی به طور جدی نیازمند ساخت انبارها، سیلوها و توسعه صنایع فرآوری و تبدیلی کشاورزی، نگهداری درست محصولات کشاورزی، توسعه و تجهیز شبکه های حمل و نقل، توسعه مکانیزاسیون، تنوع بخشی به الگوهای تولید و عرضه مطلوب غذا، آموزش و ترویج، تغذیه و مصرف درست در خانوارهای شهری و روستایی هستیم./
نظر شما