وزیران «نسل قدیم» در حمایت «ولیعهد جوان» وارد میدان شدند

خبرگزاری شبستان، گروه بین الملل: باوجود اینکه «عادل الجبیر» وزیر پیشین امور خارجه عربستان پس از ترور«جمال خاشقجی» روزنامه نگار منتقد عربستان در کنسولگری کشورش در استانبول، استعفای خود را به مقامات سعودی ارایه داده ، اما در آن زمان «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان با این استعفا مخالفت کرده بود.

حال پادشاه عربستان در تصمیم ناگهانی با عنوان تغییر و اصلاح در ساختار وزارتی این کشور، دستور به عزل و نصب تعدادی از وزیران این کشور داد که مهمترین آن تغییر در ساختار وزارت امور خارجه عربستان بود و «ابراهیم العساف» جایگزین «عادل الجبیر» در وزارت امور خارجه شد.

درحالی عادل الجبیر با تنزل درجه به عنوان «وزیر مشاور در امور خارجی» انتخاب شد که «ابراهیم العساف» وزیر دارایی پیشین عربستان که در عرصه بین الملل شناخته شده است، به عنوان وزیر امور خارجه تعیین شد، وی یکی از افرادی بود که سال گذشته به دستور «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان در هتل «ریتز کارلتون» به اتهام فساد بازداشت شده بود.

یکی از متخصصان در حوزه خلیج فارس در این باره به روزنامه ایندپندنت انگلیس گفته بود که نمی توان این مسئله را هضم کرد که العسافی که روزی به اتهام فساد اقتصادی بازداشت شده است، حال به عنوان وزیر امور خارجه منصوب شده است.

او که خواسته نامش فاش نشود، گفته است که مقامات سعودی به کسی نیاز داشتند که بتواند چهره عربستان را در عرصه بین الملل بهبود بخشد و در این عرصه چهره معتمد و شناخته شده باشد، به همین دلیل «العساف» گزینه بی نهایت مهمی برای خروج کشور از تاریکی است.

در همین حال، «علی الهویمیل» روزنامه نگار عربستان در امور سیاسی، گفته است که تغییر جدید در ساختار دیپلماسی عربستانی به معنی کوتاه کردن ماموریت های کاری الجبیر صرفا از نظر سیاسی است و همچنین مسئولیتی اداری و ساختاری در وزارت امور خارجه نخواهد داشت.

برخی از تحلیلگران معتقدند که یکی از دلایل عزل عادل الجبیر از سمتش به ترور جمال خاشقجی برمی گردد، چرا وی نتوانسته است که آنگونه که باید از بن سلمان دفاع کند.

این تحلیلگران گفته است که الجبیر 18 روز پس از ترور خاشقجی سکوت کرد و این مسئله یکی از بحرانی ترین مسایل دیپلماتیکی از زمان تصدی اش در این پست در سال 2015 میلادی بوده است.

همچنین الجبیر در مسئله جلوگیری از تصویب قانون «جاستا» از کنگره آمریکا برای مواخذه عربستان شکست خورد و نتوانست با رایزنی های خود از تصویب آن جلوگیری کند.

اگرچه الجبیر یکی از افراد معروف در عرصه دیپلماتیک و مدافع سیاست های عربستان بوده است، اما وی نتوانست این برهه زمانی موفق ظاهر شود و همین امر باعث شد تا مقامات سعودی، بازیگر دیگر را وارد عرصه بین الملل کنند.

 در همین حال، «ابراهیم العساف» وزیر جدید امور خارجه عربستان، هرگونه ارتباط بین قتل خاشقجی و عزل عادل الجبیر را نفی و تاکید کرده است که عربستان در بحران نیست.

العساف با اشاره به اصلاحات اجتماعی و اقتصادی به رهبری «محمد بن سلمان»، گفته است که مسئله خاشقجی همگان را بسیار ناراحت کرده است و ما از این تحولات و تغییرات عبور می کنیم.

از سوی دیگر، «سینزیا پیانکو» کارشناس امور عربستان در دفتر مشاور بین المللی، گفته است که باوجود اینکه عساف قبل از حضور بن سلمان  با عرصه بین المللی در ارتباط بوده است، اما همچنان از تغییرات پیشنهاد شده از جمله برنامه چشم انداز 2030 که هدف آن کاهش وابستگی این به درآمد هیدروکربن ها است، حمایت می کند.

پیانکو گفته است که این وزیر جدید خارجه که در واقع گارد نگهبانی قدیمی است، یکی از معدود کسانی است که چشم انداز 2030 را پذیرفته است و می بینیم که وزارت امور خارجه به روابط اقتصادی نزدیک تر خواهد شد.

در همین حال، روزنامه «وال استریت ژورنال» در گزارشی نوشته است که این اصلاحات پادشاهی بیانگر آن است که پادشاه از ویلعهدش حمایت می کند و تقویت قدرت حاکمه را دنبال می کند و به متحدان ولیعهد پست هایی را اعطا کرده است و او را مسئولان با تجربه احاطه کرده است و تعیین «مساعد العیبان» به عنوان مشاور امنیت ملی که یک تکنوگرات است و بر امنیت و سیاست تکیه دارد، بیانگر این مسئله است.

در این گزارش آمده است که العیبان پیش از این نقش مهمی در مسایل امنیتی داشته است و می تواند نقش مشاور امنیت ملی را دوباره بازگرداند.

براساس این گزارش، العساف و العیبان به عنوان اعضای کمیته ای انتخاب شدند که پادشاه عربستان آن را به ریاست ولیعهد برای بازگرداندن ساختار نیروهای امنیتی پس از مرگ خاشقجی تشکیل داده است.

این روزنامه به نقل از یک تحلیلگر متخصص در امور خاورمیانه نوشته است که این تغییرات در عرض انجام شده است و قدرت ولیعهد بیشتر شده است؛ پادشاه عربستان در این تغییرات تلاش کرده است تا با انتخاب دو مشاور از نسل قدیم قدرت شاهزاده جوان را تحکیم بخشد.

«علی الشهابی» مدیر موسسه العربیه نیز نوشته سات که قدرت ولیعهد با این اصلاحات و تغییرات وزراتی تقویت شده است و این تحکیم و تقویت تنها در حیطه هیئت وزیران نیست، بلکه در میان شاهزادگان جدید خاندان حاکم نیز وجود دارد. چرا که در این سلسله تصمیمات، پست ها وزارتی اصلی و پست های نظامی و حکومتی به شاهزادگان جوان و شخصیت هایی داده شده است که با ولیعهد روابط مستحکمی دارند.

از این رو، این تغییرات اصلاحی پادشاه عربستان در سیستم وزراتی و حکومتی حاکی از آن است که تنها هدف از آن تقویت موقعیت و جایگاه داخلی و منطقه ای و بین المللی ولیعهد عربستان است تا با گماردن افراد باتجربه که با اقدامات ولیعهد موافق هستند و روابط مستحکمی با او دارند، جایگاه تضعیف شده این شاهزاده جوان را برگرداند و پایه های حکومتی وی را بر پادشاهی تقویت ببخشد.

همچنین با حضور دو نیروی باتجربه از نسل قدیم به نام «مساعد العیبان» و «ابراهیم العساف» باید شاهد تحولات ویژه ای در منطقه و بین الملل بود.