خبرگزاری شبستان // فارس
خمس؛ همان حقى است که خدایتعالى آنرا براى پیامبر گرامیش، محمد بن عبدالله (ص) ذریه آن حضرت قرار داده و هرکس یک درهم از خمس را نپردازد به خاندان وحی ظلم و حقشان را غصب کرده است، این مورد یکی از فروعات دینی تشیع است.
از امام صادق (ع) نقل شده است: "خداى که جز او معبودى نیست از آنجا که خوردن صدقه را بر ما حرام کرده حکم خمس را براى ما نازل فرمود، بنابراین صدقه بر ما حرام است و خمس تکلیفى است که خدایتعالى آنرا به نفع ما بر مسلمانان واجب کرده و چون جنبه احترام دارد خوردنش براى ما حلال است."
همچنین از آن حضرت فرمودند: "این عذر از هیچ بنده خدایى پذیرفته نیست که از خمس چیزى را خریدارى کند و هنگامى که از او بازخواست مى شود بگوید، پروردگارا من آن کالا را با پول خودم خریدارى کرده ام مگر آنکه قبلا از اهل خمس اجازه گرفته باشد."
امام باقر (ع) نیز در این رابطه می فرمایند: "براى هیچ کس حلال نیست با مالى که خمس در آن هست چیزى خریدارى کند مگر بعد از آنکه حق ما را به ما رسانده باشد."
موارد خمس
مواردی که خمس به آن تعلق می گیرد شامل، غنائم، معدن، گنج، غواصی در دریا، مالی که از مخارج سالانه بیشتر باشد، زمینی که کافر از مسلمان بخرد و مال حلال مخلوط به حرام بوده که در علوم دینی در این موارد به طور کامل بحث شده است، البته اینکه به چه چیز مالیات خمس تعلق می گیرد بین شیعه و سنی اختلاف وجود دارد.
تقسیم خمس
در کل مطلب خمس به 6 قسمت تقیسم مى شود، سهمى براى خدایتعالى است، سهمى دیگر از آن رسول خدا (ص) و سهمى از آن امام (ع) است که این سه سهم دراین اعصار متعلق به حضرت صاحب الامر (عج) هست و سه سهم دیگر از آن ایتام و راه ماندگان و مساکین از سادات است.
آیات قرآن
یکی از مهم ترین مالیات های اسلامی، مالیات بر درآمد است که اگر کسی درآمدی داشته باشد که از سر سال اضافه بیاورد، یک پنجم از آن اضافه را باید بپردازد، و قرآن کریم در سوره مبارکه انفال آیه مبارکه 41 به طور صریح دستور و جواب خمس را بیان کرده است: " وَاعْلَمُواْ اَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَیْءٍ فَاَنَّ لِلّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِی الْقُرْبَی وَالْیَتَامَی وَالْمَسَاکِینِ وَابْنِ السَّبِیلِ إِن کُنتُمْ آمَنتُمْ بِاللّهِ وَمَا اَنزَلْنَا عَلَی عَبْدِنَا یَوْمَ الْفُرْقَانِ یَوْمَ الْتَقَی الْجَمْعَانِ وَاللّهُ عَلَی کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ" که این آیه بدین معنی است که "و اگر به خدا و آنچه بر بنده خود در روز فرقان که 2 گروه به هم رسیدند نازل کرده ایم ایمان آورده اید، بدانید که هرگاه چیزی به غنیمت گرفتید خمس آن از آن خدا و پیامبر و خویشاوندان و یتیمان و مسکینان و در راه ماندگان است، و خدا به هر چیز تواناست." این تنها آیه ای در قرآن است که بر وجوب خمس دلالت می کند و در شان امیرالمومنین علی (ع) نازل شده است.
نظر آیت الله العظمی شیرازی
آیت الله العظمی سید محمد باقر شیرازی از مراجع عظام تقلید شیعه در مورد خمس اعتقاد دارد با توجه به فتوای وی در خصوص اهمیت خمس که یک واجب شرعی مانند سایر واجبات است که علاوه بر این در نظر دیگر مراجع عظام تقلید آمده است، خمس در زمان غیبت امام زمان (عح) باید به نواب عام امام زمان (عج) که همان مراجع عظام تقلید هستند پرداخت شود تا در امور دینی و تربیت طلاب علوم دین و حوزه های علمیه مصرف شود.
این مرجع تقلید بر این عقیده است که چون خمس در واقع متعلق به امام معصوم (ع) هست، اگر فردی اطمینان دارد با توجه به شرایط عنوان شده در رساله خمس اموال خود را در راهی مصرف می کند که امام زمان (عج) را راضی و خشنود می کند، می تواند مبلغ خمس (سهم مبارک امام) را در همان راه بدون نیاز به اجازه مرجع تقلید مصرف کند و ایشان در این مورد این فرد را "بریء الذمه" می دانند یعنی فرد به تکلیف خود عمل کرده است.
حجت الاسلام سید مرتضی شیرازی، فرزند آیت الله العظمی شیرازی در این رابطه با تذکر به نگرش صحیح به مساله خمس، به خبرنگار شبستان گفت: مهم این است که مردم مسلمان به واجبات شرعی خود که "خمس" یکی از آنهاست عمل کنند و با پرداخت خمس در راهی که مورد رضایت امام زمان (عج) است وظیفه شرعی خود را بجای آورند.
وی افزود: البته مردم ما باید توجه داشته باشند که انجام هر عمل دینی و فرهنگی نیازمند صرف هزینه های مالی زیادی است و انجام چه کاری مهمتر و بنیادی تر از تاسیس مراکز دینی و پرورش طلابی است که با تبیین احکام و دستورات الهی، باعث افزایش میل به حق طلبی و گسترش فضاهای فرهنگ دینی و در نتیجه کاهش فساد و فحشا در جامعه می شوند که اگر با این نگرش به مساله خمس نگاه کنیم نسبت به پرداخت آن مطمئن تر و راغب تر خواهیم بود.
حجت الاسلام شیرازی تاکید کرد: توجه به اینکه شکل گرفتن و پرورش شخصیت نورانی و پر برکتی همچون رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) و نیز رهبر معظم انقلاب، در همین حوزه های علمیه ای که با همین وجوهات شرعیه و خمس تشکیل و اداره شده و می شود، صورت پذیرفته، در این خصوص حائز اهمیت است.
پایان پیام/
نظر شما