خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: دومین نشست از سلسله نشست‌های «مطالعات اسلامی علوم انسانی»، از سوی مرکز تخصصی طوبی با مشارکت مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان، دانشگاه فردوسی، دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم و مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد، با حضور اساتید خواهر و فرهیختگان حوزه و دانشگاه در مرکز تخصصی طوبی برگزار شد. در این نشست موضوع «مبانی و چالش های اسلامی شدن علوم انسانی» از سوی حجت الاسلام «حسین سوزنچی»، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) قم مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
وی ضمن برشمردن برخی تلقی های غلط از مساله از جمله تلقی بطلان همه علوم غربی، تاکید کرد: در خود غرب جریان‌هایی هستند که علیه رویکردهای ضد دینی جریان‌های علمی و فرهنگی در غرب تولیدات علمی دارند و استفاده از نقادی‌های آنها که از درون تمدن غرب است، می تواند برای ما بسیار راهگشا باشد.
سوزنچی مساله اصلی در مساله علم و دین را شناخت دقیق نسبت میان آنها و تحقق این امر را مستلزم شناخت دقیق جایگاه و اهداف هر یک از آنها دانست و بیان کرد: شواهد تاریخی نشان می دهد در طول تاریخ تمدن اسلامی، تلقی ناسازگاری علم و دین مساله مسلمین نبوده است، چرا که در این سنت تاریخی علم درصدد یافتن حقیقت و امری ذومراتب و دارای فضیلت است و دانشمند کسی است که همه منابع شناخت را مورد استفاده قرار می‌دهد.
وی اضافه کرد: حال آنکه در غرب از یک دوره به بعد علم درصدد تسلط بر عالم و آدم و امری صرفا تجربی شمرده می‌شود. در دیدگاه قدما علم به موضوع و غایت تعریف می شد و این ماهیت موضوع و غایت بود که روش مورد نیاز را تعیین می کرد، اما در دیدگاه مُدُن، روش بر صدر می نشیند و حدود علوم را تعیین می کند.
دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه انحصار روش علمی به تجربه، نسبیت‌گرایی، نادیده گرفتن ارزش معرفتی مبادی علوم، تفکیک جایگاه ارزش از دانش، غفلت و یا حتی نفی جایگاه عالم در علم را از عواقب منفی نگرش جدید به دانش برشمرد و افزود: علم مجموعه ای از گزاره های معتبر معرفتی است که یک نظام منسجم معرفتی پدید می آورد.
وی ضمن تاکید بر معرفت‌زا بودن گزاره‌های دینی و حداکثری بودن قلمرو دین، این به دلیل ضرورت نبوت از باب احتمال آزمون‌های ویرانگر در مسیر آزمون و خطای علمی به رد این ادعا که دین فقط متون وحیانی را معتبر می‌داند، پرداخت و اعتبار گزاره‌های علمی، از سوی دین را مشروط به اخذ از منبع مورد قبول دین (اعم از عقل و نقل و شهود و تجربه) با ابتناء بر مبانی صحیح و در راستای غایات مطلوب دین (قرب الهی) دانست.
نظر شما