به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، نخستین نشست«امکان و روش اجرایTOD در شهر تهران» به همیت کمیتهTOD شورای شهر تهران که ریاست آن را شهربانو امانی، عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر بر عهده دارد، برگزار شد. این اولین بار است که چنین کمیته ای در شورای شهر تهران تشکیل می شود. در TOD تلاش می شود، علاوه بر کاهش مطلوبیت استفاده از خودروی شخصی به تقویت و به رسمیت شناختن مُدهای حمل و نقلیِ مرکب بپردازد. در واقع شکل‌دهیِ همین مدهای مرکب است که نیازمند تغییرات بنیادین در نوع نگرش ما به دو مفهوم شهریِ کاربری زمین و معبر خواهد بود. اینکه با اصلاح طرح تفصیلی، بارگذاری های شهری باید به سیستم حمل و نقل عمومی الصاق شود و نیز معابر ما که اکنون در سیطره خودروست، به نفع مُدهای حمل و نقلیِ انسان‌مقیاس (پیاده و دوچرخه) و مد عمومی، باز طراحی شوند. به عبارتی، معابرمان به "خیابان کامل" تبدیل شوند.
محله و انسان محوری، اساس TOD
شهربانو امانی، عضو شورای شهر تهران و رئیس کمیته TOD در ابتدای این نشست با بیان اینکه TODبه صورت ساده در واقع بر اساس همان محله محوری و انسان محوری است که همواره مطرح می شود، گفت: شهرها برای انسان ها ساخته شدند، انسانی که با پاهایش حرکت می کند، اما وقتی خودروها وارد زندگی انسان ها شد، خیابان ها، محلات و فضای زندگی انسان ها را تصاحب کرد. 154 سال پیش برای بهبود دسترسی ها مترو اختراع شد که وسیله ای برای حمل و نقل قشر متوسط به پایین باشد. وقتی از مردم تهران نظر سنجی شد که خواسته آنها از شورای شهر و مدیریت شهری چیست، مطالبه مردم حل مشکل ترافیک و آلودگی هوا بود که منشا آن هم ترافیک است. سازمان بهداشت جهانی می گوید 93 درصد کودکان در دنیا از آلودگی هوا رنج می برند.
عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر، ادامه داد: اما TOD می خواهد چه کاری انجام دهد؟ یکی از موارد محله محوری است که در شعارها نیز به آن پرداخته شده و دربرنامه سوم نیز قطعا وجود خواهد داشت. برای عملیاتی کردن محله محوری و انسان مداری TOD بهترین الگویی است که دیگران نیز تجربه کرده اند. اما آیا می توانیم TOD را در تهران اجرا کنیم؟ به ویژه با توجه به اینکه تهران الگویی برای سایر شهرهای بزرگ ایران است. TOD هشت گام دارد که می توانیم در یک بازه زمانی ده ساله آن را در تهران اجرا کنیم. کشورهای دیگر نیز همین مسیر را رفته اند. ما محله ها را با اتوبان ها از دست دادیم و هرچه اتوبان ها را عریض و طویل کردیم، و سعی کردیم آسایس پیدا کنیم، به آرامش نرسیدیم. امیدواریم شورای پنجم ریل گذاری را آغاز کند که الگوی توسعه شهری آینده باشد. الگویی بر اساسTOD که در دنیا نیز تجربه شده است.»
باید طرح تفضیلی را بر اساس TOD تنظیم کنیم
محمدعلیخانی، عضو کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه بحث TOD توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی یا نوعی یکپارچه سازی حمل و نقل عمومی انبوه بر است، گفت: ایستگاه ها، پیاده راه ها، پارکینگ، طرح تفصیلی و نحوه بارگزاری شهر در TOD به صورت یکپارچه مورد توجه قرار می گیرد. ما در شهری زندگی می کنیم که مدیریت یکپارچه ندارد. از گذشته این مسئله در محافل تخصصی مطرح بوده است که بسیاری از تصمیمات در چندین دستگاه مختلف گرفته می شود و مردم با هر مشکلی که در شهر مواجه می شوند، مطالبات خود را از مدیریت شهری خواستار می شوند. از سویی ما با شهری مواجه هستیم که از ابتدا زیرساخت های لازم را نداشته و این نیاز وجود داشته که اصول و زیرساخت ها بعد ها در طرح هایی که تعریف می شود، پیگیری شوند. »
وی ادامه داد: در TOD مطرح می شود که با 5 دقیقه پیاده روی یا 600 متر فاصله، دسترسی به حمل و نقل عمومی باید میسر شود، اما آیا با وضعیتی که در حال حاضر با آن رو به رو هستیم، در کوتاه مدت چنین امری ممکن است؟ زمانی مهندس هاشمی بحث TOD را در مترو و مجتمع های ایستگاهی آغاز کردند، اما ادامه پیدا نکرد. درواقع بعد از ایشان دستخوش تغییراتی شد و پس از آن اتفاق جدیدی را شاهد نبودیم. بنابراین در بحث TOD باید تلاش بیشتری کرد. اما در تهران من تصور می کنم اولین گامی که می توانیم به صورت عملی برای TOD برداریم بازیگری در طرح تفضیلی است و باید طرح تفضیلی را بر اساس TOD تنظیم کنیم و به یکپارچه سازی نیز توجه داشته باشیم.»
TOD رنسانس کلان شهرهاست
افشین خضرلو، مشاور کمیته TOD شورای شهر تهران،با بیان اینکه در حال حاضر در مرحله ای قرار نداریم که بخواهیم اثبات کنیم TOD خوب است یا خیر، گفت: امروزه کلان شهری در دنیا پیدا نمی کنید که بخواهد از خودرو محوری به انسان محوری برسد و راه حلی جز TOD برای آن وجود داشته باشد. یعنی این یک رنسانس عمومی و فراگیر در همه شهرهای بزرگ جهان است. اما برای امکان سنجی اجرای TOD در شهر تهران باید ابتدا به این مسئله دقت کنیم که اجرای TOD نیامند اصولی است که باید ببینیم شهر تهران برای اجرای این اصول چه میزان آمادگی دارد. TOD نیازمند هشت اصل است یکی از این هشت اصل، سیستم حمل و نقل عمومی انبوه بر است، مانند مترو و BRT . تهران بخشی از سیستم حمل و نقل عمومی را دارد، سیستم حمل و نقل عمومی تهران نیز نسبت به آنچه در دنیا وجود دارد به دلایل متعددی مطلوب است که بر اساس آمار و ارقام نیز قابل توضیح است. با وجود اینکه ایستگاه و طول خط کمی وجود دارد اما ظرفیت بارگیری مسافر بالا است.
خضرلو با تاکید بر اینکه شهری که TOD در آن اجرا مییشود باید از تراکم کافی برخودار باشد، گفت: تهران با میانگین 120 نفر در هکتار از جمله شهرهای متراکم دنیا است. همچنین نیاز دیگر TOD به کار بستن کاربری های مختلط است. کاربری های مختلط از نکاتی است که در تهران نمره خوبی نمی گیرد. متاسفانه در سطح وسیعی در تهران منطقه ها با کاربری های مختلف و جدا از هم است، برای مثال مناطقی در تهران وجود دارد که به آن مناطق اداری، تجاری، مسکونی و....می گوییم که این مسئله با روح TOD سازگر نیست. در محلات نیز اجازه نمی دهیم که افراد برای ملک خود کاربری های مختلط داشته باشند در حالی که در TOD مسئله کاملا متفاوت است.
وی ادمه داد: نکته بعدی مسئله نفوذ پذیری شهر است. یعنی باید شهر بن بست های کمی داشته باشد، شهر بلوک های بزرگ نداشته باشد، که تهران تقریبا از این نظر به جز منطقه 22 از وضعیت مناسبی برخودار است و هر بلوک حدود 100 تا 200 متر است. طول کوچه ها نباید زیاد باشد. طبق تحقیق البته نه چندانی دقیقی که انجام داده ایم حدود 15 الی 20 درصد کوچه ها و معابر تهران یا بن بست است، یا اینکه خودمان آنها را با مانع، بن بست کرده ایم، که احتمالا به دلایل ترافیکی بوده است. مانند خیابان گاندی و بن بست های آن. در TOD باید نفوذ پذیری شهر تا حد امکان بالا برود. اگر از پادگان ها اغماض کنیم، می توانیم بگوییم تهران شهر فشرده ای است. همچنین شیفت به معنی تغییر کارکرد معابر، تقویت مد پیاده و دوچرخه نیز از اصول TOD است. در مورد تراکم و ترانزیت ما بسترهای خوبی در شهر تهران داریم اما باید در موارد دیگر دست به اصلاحاتی بزنیم.
نظر شما