حجت الاسلام احمد مبلغی، رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی با اشاره به نقش ویژه امام رضا (ع) در تقریب مذاهب اسلامی به خبرنگار شبستان گفت: زندگی و حضور اجتماعی امام رضا (ع) با زندگی و حضور اجتماعی سایر امامان از جنبه های مختلفی متفاوت است. البته این به معنای وجود اختلاف میان ائمه معصومین (ع) نیست بلکه از آن جهت است که شرایط زمانی و مکانی امام رضا (ع) یک نوع حضور خاص و اولویت پندی های خاص در عرصه اجتماعی را ایجاد می کرد.
نوع نگاه اهل بیت به جامعه، درون نهفته هایی خاص دارد
وی با اشاره به موقعیت و شرایط خاص سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی در آن دوران تصریح کرد: زندگی حضرت رضا (ع) دارای ابعادی است که شاید اگر چنان موقعیتی برای امام پیش نمی آمد، این ابعاد برای ما مخفی می ماند. به عبارت دیگر در نوع نگاه اهل بیت به جامعه، درون نهفته هایی وجود دارد که بخشی از آن درون نهفته ها در زندگی اجتماعی سیاسی حضرت علی بن موسی الرضا (ع) منعکس و متجلی شده است.
حجت الاسلام مبلغی افزود: یکی از ابعاد این درون نهفته ها در زندگی امام هشتم (ع) حوزه تقریب ادیان و مذاهب است. امام رضا (ع) نگاهی بسیار سازنده، موثر و اجتماعی نسبت به رابطه اسلام و سایر ادیان افکنده است.
وی در تبیین محورهای مدنظر حضرت در این رابطه یادآور شد: رفتار و نگاه حضرت در ارتباط با سایر ادیان ترسیم گر چند بعد است اول آنکه امام (ع) در حال گفتگوی مدام و پرحوصله با صاحبان، اتباع و علمای ادیان دیگر بوده است. شاهد این مثال حضور و ورود حضرت در گفتگوهای مفصل با صاحبان و نمایندگان ادیان می باشد.
مباحثه علمی عالمان ادیان، ایده کوچکی نیست
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه خاطرنشان کرد: برای جامعه بشری امروز، این ایده و اندیشه کوچکی نیست که صاحبان و عالمان ادیان چه اسلام و چه غیراسلام بر مباحثه علمی تاکید داشته باشند. مباحثه علمی در میان سایر گزینه ها، از جمله نگاه قهرآمیز، بی اعتنایی و یا مرزبندی کامل در حوزه عمل همواره گزینه ای بدیع بوده است.
وی افزود: هنگامی که اسلام یا شخصیت اول آن (امام معصوم) در قبال ادیان دیگر، روی به گفتگو می آورد، به این معناست که ما نیز در مقابل دیگر ادیان باید این گزینه را انتخاب کنیم یعنی گزینه کنار هم نشستن و ردیابی نقاط مشترک، نه صرف تاکید بر نقاط منفی.
این استاد برجسته فقه در حوزه افزود: موضوع دیگر شیوه و سیره ای است که حضرت در گفتگوی با صاحبان ادیان در پیش می گیرند.یعنی گفتگو با استفاده از کلیه ظرفیت های اخلاقی در این عرصه. در رفتار و برخورد امام کمترین و کوچکترین بداخلاقی و سخن تندی در قبال سایر ادیان دیده نمی شود و این بعد بسیار برجسته و روشن و درس آموز است.
بیان دیدگاهها در عین پیگیری فصل های مشترک
وی خاطرنشان کرد: امام رضا (ع) اگرچه در این گفتگوها بر بیان دیدگاههای متفاوت و متمایز دین اسلام در مقابل دیگر ادیان تاکید می ورزیدند اما در کنار این نوع رفتار، رگه ای از پیگیری فصل های مشترک، دیدگاهها و عقاید مشترک را در قبال دیگر ادیان نیز می توان مشاهده کرد.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: آموزه حضرت رضا (ع) در این عرصه به ما آن است که در مباحث علمی، تنها بر اختلافات نباید تمرکز کرد، بلکه دیدگاههای همگرا و اعتقادات مشترک را هم باید مرور کرد و دائم گوشزد نمود تا صف ادیان الهی در برابر الحاد تقویت شود و به عبارت دیگر ظرفیت ها، و امکانات همکاری ادیان بر اساس نقاط مشترک نسبت به قضایای بیرونی به شکل سازنده بروز و تجلی پیدا کند.
وی در ادامه افزود: امام رضا (ع) در رویه خود، تقریب ادیان را در پیش گرفته است و امروز باید این تقریب به عنوان یک درس رضوی، در رفتار جمهوری اسلامی و سیاست های آن، در فضای بین الملل و جهانی به صورت کامل و عمیق مطرح شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان این نکته که حضرت رضا (ع) آن روز امکانات کافی در اختیار نداشتند و با وجود چنین شرایطی دست به این اقدام زدند افزود: ما امروز در صحنه های بین المللی باید از تمام امکانات برای گفتگوی بین ادیان بهره بگیریم.تقریب مذاهب نیز فصل دیگری از رفتارهای اجتماعی در مواجهه با مذاهب است نه ادیان. یعنی اما مرضا (ع) به شکل گسترده، برجسته و فعال، نزدیکی مذاهب اسلامی به یکدیگر را دنبال می کردند و رویه ای را در پیش گرفتند که اگر آن رفتارها را در فضای کنونی ایجاد کنیم، چشمه های افتخارات تقریب مذاهب می جوشد.
امام برای محدثان اهل سنت حدیث می گفتند
حجت الاسلام مبلغی در توضیح نوع رفتار و برخورد امام رضا (ع) گفت: حضرت برای محدثان اهل سنت حدیث می گفتند و با آنها ارتباط داشتند. حدیث سلسلة الذهب ره آورد همین روش حضرت است. که ایشان خطاب به اهل تسنن حدیثی را ارایه کرده اند و آن حدیث در مجامع اهل سنت هم خوب تجلی پیدا کرده و جالب است که حدیث سلسله الذهب بر کانونی ترین و اصلی ترین نقطه مشترک شیعه و اهل سنت که" توحید" و" کلمه لا اله الا الله" است تاکید دارد و این نشان می دهد که ما نیز می بایست بر نقاط مشترک تاکید بورزیم.
وی افزود: البته حضرت رضا (ع) پس از توحید موضوع امامت را هم مطرح می کنند و طرح این موضوع به عنوان یک اتمام حجت بوده که در فضایی اصلاح شده بیان می شود. یعنی شیعه از طرفی باید حرف خود را در فضایی خاص بگوید و از طرفی باید با اهل سنت بر نقطه های مشترک تمرکز کند.
حجت الاسلام مبلغی تاکید کرد: امام رضا (ع) در جامعه اهل سنت آن روزگار رفتاری در پیش گرفتند که پرجاذبه بود یعنی رفتار قهرآمیز، خط کشی شده و فصل بندی و جداسازی شده نبود. بلکه امام در میان آنها به شکل پرجاذبه حضور داشت و شاید یکی از پرجاذبه ترین ظهورها و حضورهای امامان ما، حضور امام رضا (ع) در جامعه اکثراً سنی مذهب آن روز است که دانشمندان بسیاری درس آموز این محفل حضور بودند و مگر تقریب چیزی جز این است؟
وی خاطرنشان کرد: تقریب آن است که شیعه در جامعه اهل سنت به عنوان بخشی از جامعه اسلامی ظهور و حضور پیدا کند البته با جاذبه ها، با تمام حرفها و داشته های خود و این اصل را امام در عمل خود بروز و ظهور دادند.
پایان پیام/
نظر شما