محرم مرکز ثقل همبستگی و عشق/شعور حسینی در سوگ حسین

خبرگزاری شبستان-مازندران

این روزها به هرکوچه و برزنی که قدم می گذاری بوی محرم و حماسه عاشورا می آید، نام حسین(علیه السلام) این روزها به دیار علویان رنگ و بوی ویژه ای داده است.رنگی از جنس ایمان،شعور،همبستگی...

عشق به حسین در تار و پود تمامی شهرها و روستاها جاری شده و همه سیاه پوش مردی از تبار نورند...آئین های سنتی محرم در مازندران که برخاسته از عمق عشق و ارادات مردمان این دیار به امام حسین(علیه السلام) و خاندان آن حضرت است از اولین روز محرم آغاز و تا یک ماه پس از محرم ادامه می یابد.  این روزها خیمه‌ها در شهر پا می‌گیرد؛ دیوارها و خیابان‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و نوحه‌های محلی با حزنی وصف نشدنی تا روستاهای دورافتاده به گوش می رسد.

مجالس عزاداري امام حسين(عليه السلام) و ياران آن حضرت در مازندران به مدت 2ماه به طول مي انجامد و در طول محرم و صفر از نماز صبح تا پاسي از شب با حضور روحانیون و مداحان ادامه دارد.

 مازني ها با برگزاری آئین های سنتی نظیر« تکیه دوستن(بستن)، نذر روسری، قلک شکنی، روضه خوانی، طعام دهی(فرمابزوئن)، تعزیه خوانی، قوم بنی اسد، کرب زنی، گهواره بندی(گره بندی)، کرنانوازی، منبرکشی، سقانفار(سقاتالار)، نخل گردانی، شام غریبان و... اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی خود را به اهل بیت(عليهم السلام) نشان می دهند و اين آئین های سنتی با وجود تهاجم فرهنگی و با بکارگیری طرق های مختلف تجددگرایی و مدگرایی، به نسل های جدید رسیده است.

*محرم نقطه اتصال و همبستگی مردمان دیار علویان

علی حسن نژاد، پژوهشگر آئین‌های تاریخی و بومی مازندران با اشاره به اینکه در همه مناطق ایران نه تنها آیین های ویژه با استقبالی پرشور از سوی مردم برای عزاداری سالار شهیدان صورت می گیرد بلکه پیش از آغاز محرم عزاداران خود را برای این ماه آماده می کنند؛ اظهار کرد: حضور و برکت سیدالشهدا(علیه السلام) در آداب و رسوم مردم مازندران جایگاه ویژه ای دارد، از قدیم الایام نزدیک شدن محرم مساوی با حرکت، تعاون، کایری و کاریاری بوده است.

وی با بیان اینکه در روزهایی نزدیک به محرم تکیه آرایی در روستاها و مناطق مازندران صورت می گیرد، تصریح کرد: تمامی وسایل مساجد و تکایا به سرچشمه ها برده و شستشو داده می شد، مردان برای تهیه هیزم غذای نذری امام حسین(علیه السلام) به جنگل می رفتند، نذورات جمع آوری می شد و هرکس هرچه داشت در طبق اخلاص می گذاشت و نذر عشقش به حسین می کرد.

حسن نژاد یادآور شد: یکی از مهم ترین آداب مردمان روستاهای مازندران در محرم «گل دوستن یا گل اندود کردن» تکایا است، زنان روستایی به همراه متولی مساجد و معتمدین تکایا به گل اندود کردن تکایا می پردازند و این امر با احترامی خاص همراه است.

پژوهشگر آئین‌های تاریخی و بومی مازندران با بیان اینکه علاوه بر مراسم مذهبی، نوحه خوانی و سینه زنی در روزهای محرم مازندران، دسته روی های خاصی بین محلات برای ایجاد همبستگی، مهر و محبت رواج داشته و دارد، خاطرنشان کرد: «سنت گهره بندی» یکی از آئین های سنتی مازندران بوده که در این آیین گهواره ای را به نیت گهواره حضرت علی اصغر(علیه السلام)، با پارچه سبز و سفید و با عروسک‌هایی که نماد آن حضرت بوده و یا کودک 6 ماهه تزئین کرده و در همان خانه ای که گهره بندی شده زنان به همراه کودکان خود به عزاداری مشغول می‌شوند.

حسن نژاد تعزیه را یکی از بارزترین آیین های تاریخی مازندران در محرم دانست و اظهار کرد: در دیار علویان بیش از 40 پرده تعزیه به اجرا درمی آید که در این نمایش ها 760گوشه موسیقی حزن انگیز محلی نواخته می شود.

وی با بیان اینکه شاعری معروف در مازندران به نام «میزار محمود فدایی تلاوکی» وجود داشته که اشعار غزا و زیبایی در رسای حسن و محرم سروده است، خاطرنشان کرد: اشعار این شاعر به مانند شعرهای محتشم کاشانی و صباحی بیگدلی دارای معروفین خاصی بوده و شاعران در نوحه های خود از این اشعار استفاده می کنند، بعلاوه بلندترین ترکیب بند عاشورایی در اشعار این شاعر مازندرانی یافت شده است.

پژوهشگر آئین‌های تاریخی و بومی مازندران با اشاره به اینکه مازندرانی ها در گذشته پیش از محرم تکلیف زمین های وقفی را روشن می کردند، افزود: سر زدن به روستاهای ابا و اجدادی در ایام محرم که با خود صله رحم را می آورد خود یکی از آئین های ویژه محرم در مازندران است .

*1200هئیت مذهبی در مازندران ثبت سامانه طوبا شده است

حجت الاسلام ناصر شکریان امیری، مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران با اشاره به اینکه عزاداری امام حسین(علیه السلام) باید با اندیشه های حسینی همراه باشد، اظهار کرد: مهم ترین هدف امام حسین (علیه السلام) از قیام زنده کردن امر به معروف و نهی از منکربوده است و آنچه که باید در مراسم عزاداری آن حضرت مورد تاکید قرار بگیرد، رشادت و شجاعت های وی در مبارزه با ظلم و جور و زنده نگه داشتن ارزش ها و سنت های الهی که در حال فراموشی بوده اند؛ است.

وی با بیان اینکه مراسم عزاداری حسین(علیه السلام) نوعی آئین پاسداشت همبستگی ها و همدلی ها است، خاطرنشان کرد: در استان مازندران بالغ بر 5هزار هئیت مذهبی در ایام محرم فعالیت دارد که از این تعداد 4 هزار و 200 هئیت شناسایی شده و هزار و 200 هئیت مذهبی نیز در سامانه طوبا ثبت شده اند.

حجت الاسلام شکریان امیری با بیان اینکه مداحان نقش بسیار زیادی در پیشبرد آیین های عزاداری ماه محرم به نحو مطلوب دارند، یادآور شد:2هزار و300 مداح مازندرانی در حال حاضر مجوز فعالیت دارند و تمامی اشعار و مضمون مداحی ها نیز زیر نظر شورای هئیت مداحی استان مورد بررسی قرار می گیرد.

وی افزود: از ماه ها قبل از محرم نیز کانون مداحان و شاعران آئینی به انتخاب اشعار و مداحی ها اقدام می کنند.

حجت الاسلام شکریان امیری با اشاره به اینکه استفاده از آلات موسیقی، مناسب با عزاداری سالار شهیدان (علیه‌السلام) نیست، تصریح کرد: شایسته است، مراسم عزاداری، به همان صورت متعارفی كه از قدیم متداول بوده، برگزار شود؛البته استفاده از طبل و سنج به نحو متعارف، اشكال ندارد.

مدیرکل تبلیغات اسلامی مازندران همچنین یادآورشد: استفاده از علائم غیرمتعارف و علم های پرحجم و بزرگ که راه بندان های طولانی را در جاده ها ایجاد می کند شایسته نیست و جلوی آن گرفته خواهد شد.

وی با بیان اینکه 2 هزار و 400 روحانی نیز در دهه اول محرم به تمامی مناطق مازندران اعزام می شوند، خاطرنشان کرد:به دلیل اینکه دهه اول محرم با نام امر به معروف و نهی از منکر گره خورده است سخنرانی های روحانیون بیشتر حول مضمون امر به معروف و نهی از منکر،آسیب های اجتماعی،مسائل روز و تزریق امید به جامعه خواهد بود.

حجت الاسلام شکریان امیری با اشاره به  تجمع بزرگ هئیت های مذهبی در 7 شهر مازندران اظهار کرد: روز 8 محرم نیز تجمع هئیت دانش آموزان استان مازندران را  در دسته های عزاداری خواهیم داشت.