بازار مسکن در کنترل دولت نیست/ افزایش صددرصدی اجاره بها در کرمان

خبرگزاری شبستان-کرمان: دین مبین اسلام به همه ابعاد زندگی بشر نظر دارد و در هر زمینه ای به طور مجزا، راهبردهایی پیش روی او قرار داده تا بهتر زندگی کند؛ از جمله مواردی که در دین اسلام به آن اهمیت داده شده، موضوع مسکن است؛ اسلام به دنبال آن است که در خانه، ‌فضایی مهیا شود که آسایش و آرامش خانواده را فراهم سازد و در این باره احادیث زیادی وارد شده است.

مسکن آنقدر در اسلام مورد توجه است که حتی انفاق در این باره نیز در آموزه های دینی ما جایگاه دارد؛ امام صادق علیه السلام  فرمود «هر كه خانه اى داشته باشد و مؤمنى به سكونت در آن نيازمند باشد و او آن را از وى دريغ دارد خداوند عزّ و جلّ فرمايد: فرشتگان من! بنده ام از سكونت دادن بنده ام در دنيا بخل ورزيد؛ به عزّتم سوگند كه هرگز در بهشت من سكونت نكند»

بحث در این باره مفصل است؛ امروز این نیاز انسان به مسکن و داشتن یک سرپناه اما با مشکلات فراوانی روبرو است و بسیاری از مردم نه تنها از داشتن یک منزل مناسب رنج می برند که بعضاً-از جمله در جنوب کرمان- با وجود کپرزدایی که در دولت های نهم و دهم انجام شد اما باز تعداد قابل توجهی در کپرها زندگی می کنند که با هوای بالای ۵۰ درجه، فاقد هرگونه امکانات سرمایشی نیز هستند.

یکی دیگر از مسائل قابل طرح در زمینه مسکن در استان کرمان با توجه به زلزله هایی که در این استان رخ می دهد؛ بازسازی منازل فرسوده است؛ در این باره بازسازی منازل فرسوده روستایی با تسهیلات قرض الحسنه و با کارمزد 4 درصد با مبلغ 35 میلیون تومان از مصوبات سفر اخیر معاون بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به کرمان است.

در خصوص ساخت جدید منازل روستایی هم مقرر شده تا مبلغ 25 میلیون تومان تسهیلات قرض الحسنه پرداخت شود؛ همچنین بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مکلف شد تا اسناد مالکیت زمین های واگذاری را سریعا پیگیری کند و در روستاهایی که زمین کافی برای متقاضیان جدید وجود ندارد، از سوی بنیاد مسکن زمین در اختیار آنها گذاشته شود.

از این بحث که بگذریم، به طور کلی وضعیت خرید و فروش مسکن در استان کرمان پس از رکود چند ساله از اواخر سال گذشته، رونق مجدد گرفته؛ آن طور که شهریاری، رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک کرمان به خبرنگار شبستان می گوید، وضعیت کلی خرید و اجاره بهاء مسکن در استان نسبت به سالهای قبل به مراتب بهتر شده و پس از سالها رکود از اواخر سال گذشته و شروع امسال شاهد تحرک در بازار بوده ایم.

وی با بیان اینکه از قرائن امر پیداست در تمام کشور شاهد افزایش شمار معاملات هستیم؛ گفت: مهمترین مسئله این است که در چند سال اخیر به دلیل رکود خرید و فروش، ساخت و ساز نیز افت قابل ملاحظه ای داشته و عدم توجه به این امر موجب افزایش قیمت ها شده است.

شهریاری در پاسخ به این سئوال که خانه های متروکه و یا خالی از سکنه در کرمان زیاد است؛ چرا از این فرصت برای خانه دارکردن بی خانه ها استفاده نمی شود؟ اظهار داشت: اکثر واحدهای خالی، نوساز هستند و مالکان قصد فروش دارند و اجاره دادن آن باعث دسته دوم شدن واحد و افت قیمت می شود.

وی در خصوص اینکه چرا متقاضیان خرید مسکن کم هستند؟ بیان داشت: به دلیل نوسانات بازار، خریداران دو دل مانده و قدرت تصمیم گیری ندارند؛ ضمن اینکه هر متر زمین مسکونی در کرمان بین یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تا ۵ میلیون تومان در خرید و فروش می شود.

اداره کل ثبت اسناد و املاک استان به خبرگزاری شبستان گزارش داد: در سال 95 تعداد سند انتقالی خرید و فروش که در دفاتر رسمی ثبت اسناد تنظیم شده 17 هزار و 947 سند بوده و در سال گذشته 19 هزار و 110 سند که گواه 6 درصدی است.

در 4 ماهه امسال 6 هزار و 271 سند که نسبت به مدت مشابه آن در سال گذشته که 5 هزار و 156 سند بوده رشد 21 درصدی داشته و  جدای از آمار پنهان که املاک وکالتی به فروش رفته همان قولنامه های دستی در و آمار آن شاید دو برابر آمار اداره کل ثبت اسناد باشد.

بر اساس این گزارش، اداره کل ثبت اسناد و املاک استان سالی دو دوره آموزشی برای مشاورین املاک برگزار و موارد حقوقی را متذکر می شود تا کمترین آسیب را ببینند و اگر اتفاقی بیفتد به دلیل اهیت حقوقی اسناد قولنامه ای عادی، در دادسگتری قابل پیگیری است.

ارسلان میری، مدیرکل تعزیرات حکومتی هم با بیان اینکه اموال غیرمنقول از حیطه تعزیرات خارج است و در این حوزه نمی توانیم ورود کنیم؛ گفت: علت این است در این زمینه قانون نداریم و تنها درباره قطعات و وسایل خانه آن هم در صورت وصول شکایت می توانیم پیگیری کنیم.

علی حاجی زاده، معاون بازآفرینی شهری و مسکن اداره کل راه و شهرسازی استان هم با بیان اینکه در شهرهای زیر 25 هزار نفر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی متولی مسائل مربوط به مسکن است؛ افزود: در شهرهای بالای این تعداد، دو اداره کل راه و شهرسازی شمال و جنوب استان متولی است.

وی ادامه داد: از قریب 50 هزار واحد مسکن مهر در استان بیش از 40 هزار واحد تکمیل و تحویل شده و جانمایی این واحدها نیز مناسب است؛ مابقی واحدها هم با متوسط پیشرفت همراه است ضمن اینکه مشکلاتی نیز دارند.

علی سلاجقه، معاون برنامه‌ریزی و عمرانی فرماندار کرمان با اشاره به اینکه پس از ساخت و سازهای مسکن مهر بخش زیادی از خانواده ها صاحب خانه شدند؛ گفت: البته هنوز هم تعداد زیادی از جمله کسانی که به شهرها مهاجرت کردند و یا زوج های جوان فاقد مسکن هستند.

وی درباره شائبه نامناسب بودن مکان هایی که مسکن مهر در آنجا بنا شده، اظهار داشت: اتفاقاً به طور مثال در شهر کرمان این واحدها در شهرک مطهری که همه امکانات در آنجا فراهم است ساخته شده و در حاجی آباد و جاده طاهرآباد نیز امکانات اولیه وجود دارد.

سلاجقه با اشاره به اینکه ساخت و ساز مسکن مهر متوقف نشده فقط در بعضی جاها پیمانکاران به تعهد خود عمل نکردند و بعضی جاها هم مردم سهم خود را به حساب تعاونی های مربوطه واریز نکردند؛ در خصوص استحکام و مقاومت این منازل در برابر زمین لرزه هم توضیح داد: این موضوع فنی و در حیطه دستگاه نظارتی است.

معاون فرماندار کرمان ادامه داد: به همین دلیل و بر اساس تورم ایجاد شده قیمت تمام شده بالا رفته و تعاونی ها بر اساس شاخص قبلی نمی توانند کار کنند و از طرفی مردم هم توانایی پرداخت سهم خود را ندارند و به همین دلیل دوره ساخت این منازل طولانی شده است.

یکی از شهروندان با بیان اینکه از سال ۸۶ متقاضی مسکن مهر بوده اما با وجود همه نقاط قوت این طرح، نقاط منفی هم داشته، گفت: یکی از اشکالات، نابرابری توانِ تعاونی های مربوطه در مقایسه با پیمانکاران با سابقه است که در روند تحویل مسکن مهر به متقاضیان خیلی تأثیر داشت.

وی افزود: در حالیکه قرار بود تعاونی مذکور، مسکن را سال ۹۱ به ما تحویل دهد و از ۹۲ اقساط آن را آغاز کنم اما در یک روندی قرار گرفت که متأسفانه به دلیل اختلاسی که شده بود و دیگر مسائل، سال ۹۵ تحویل شد و بابت این تأخیری که ماها هیچ در آن دخیل نبودیم، ۱۷ میلیون سود مشارکت به ما رسید و تازه این مبلغ به اضافه وام ۳۰ میلیونی که جمعاً ۴۷ میلیون است در اقساط ۱۰ ساله برای من ۷۲ میلیون تومان در می آید که حالا اگر من از خیر این خانه بگذرم فقط ۷۵ تا ۸۰ میلیون تومان آن را می خرند.

سیدعلی گلسرخی، فعال بازار مسکن هم در پاسخ به سئوالات خبرنگار خبرگزاری شبستان، وضعیت مسکن در استان را در دو بخش «خرید و فروش» و «رهن و اجاره» مورد بررسی قرار داد و گفت: قیمت در این دو بخش تفاوت فاحشی دارد؛ در بخش اول پس از رکود چند ساله و با افزایش بازار ارز، مسکن هم افزایش قیمت داشت که تا الان چیزی حدود 30 درصد است؛ البته بازار مسکن تابع خرید و تقاضا است و در حالی متقاضیان بازار مسکن زیاد هستند که این متقاضیان آگاهی کاملی از وضعیت بازار مربوطه ندارند.

وی توضیح داد: اکثر این متقاضیان با رکود بازار مسکن، دست نگه می دارند و با خروج آن از رکود، اقدام به خریداری می کنند؛ لذا طیف مصرف کننده در بازار مسکن به دلیل عدم آگاهی، با رکود بازار مسکن به متقاضیان انباشته تبدیل می شوند و با خروج بازار از رکود این تقاضاها عرضه می شود و چون سیل متقاضیان انباشته دوباره وارد بازار مسکن می شوند و تقاضا را ارائه می کنند، این افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت می شود.

گلسرخی افزود: مشکل دیگر که هم در بحث خرید و فروش و هم منازل استیجاری وجود دارد، عدم نظارت دولت است؛ دولت در خیلی از بازارها نظارت دارد اما بازار مسکن در کنترل دولت نیست و هیچ نظارت و هیچ سرمایه گذاری در آن ندارد لذا بازار مسکن یک بازار رها شده است که قیمت ها را سودجویان و دلالان تعیین می کنند و متأسفانه در کرمان به صورت شبکه ای کار می کنند و قیمت ملک هر منطقه را آنها تعیین می کنند و در رکود بازار، ملک را احتکار و پس از آن به قیمت دلخواه می فروشند.

وی ادامه داد: پیشنهاد ما به عنوان فعال در بازار مسکن این است دولت به صورت تخصصی در بازار مسکن اول سرمایه گذاری کند؛ علیرغم انتقاداتی که به دولت های نهم و دهم دارم اما این دو دولت وارد بازار مسکن شد و با سرمایه گذاری در این بازار(مسکن مهر)، باعث پیامدهای مثبتی شد.

این فعال بازار مسکن با بیان اینکه وزیر راه و شهرسازی دولت فعلی گفته مسکن مهر اشتباه بود؛ تصریح کرد: اما ما به عنوان فعال این بازار و نه سخنگوی کسی؛ این اقدام را (مسکن مهر)تحسین می کنیم زیرا خیلی از متقاضیان مکسن را خانه دار کرد و اگر هنوز صاحبان مسکن مهر دولت های نهم و دهم به عنوان متقاضی مسکن حضور داشتنند، وضع مسکن با بحران عظیمی روبرو بود.

وی در تکمیل این بخش از سخنانش راجع به مزیت مسکن مهر گفت: یک دیکته باید نوشته شود، او(احمدی نژاد) این دیکته را نوشت هر چند بعضی جاها غلط بود زیرا فرهنگ سکونتی در نقاط مختلف کشور متفاوت است؛ خیلی از کسانی که متقاضی خانه بودند و در رؤیاها هم آن را تصور نمی کردند اما با این طرح خانه دار شدند.

گلسرخی با تأکید بر اینکه دولت باید به بازار مسکن ورود کند؛ البته با قشر متخصص و علمی و کسی که در بازار مسکن حضور داشته باشد نه اینکه صرفاً اسم وزیر و معاون را یدک بکشد؛ افزود: بحث دوم نظارت دولت است؛ باید قانونی نوشته شود و نهاد نظارتی برای بازار مسکن تعریف شود که واقعاً نظارت دشته باشد؛ الان بازار مسکن مانند اسب افسار گسیخته است و به فکر سود خود است؛ نه به فکر متقاضی؛ هیچ نهاد نظارتی هم در بازار مسکن وجود ندارد و هر جا نهاد نظارتی نباشد هر کس هرگونه بخواهد عمل می کند.

وی با افزودن اینکه در خصوص مسکن استیجاری اما در شهر کرمان مشکلات فراتر از بازار خرید و فروش است؛ اظهار داشت: اکثر مستأجران که تعداد آنها هزاران خانوار است روز به روز توان آنها برای پرداخت اجاره بها کمتر می شود و مجبورند از سایر بخش های زندگی کم کنند.

این فعال بازار مسکن ادامه داد: کسانی که توان پرداخت اجاره بها را ندارند ناخودآگاه به آسیب های اجتماعی کشانده می شوند؛ الان با هجوم مستأجران به نقاط حاشیه ای شهر روبرو هستیم و با افزایش قیمت در این مناطق، دیگر به کجا می خواهند پناه ببرند؟!

وی خاطرنشان کرد: اگر دولت فکری برای منازل استیجاری در کرمان نکند در آینده با یک حلبی آباد در حاشیه شهر کرمان و اردوگاه آوارگان مواجه می شویم زیرا اجاره بها روز به روز افزایش و توان مردم روز به روز کاهش پیدا می کند و با این وضع، شک ندارم ما با یک بحران اجتماعی در آینده روبرو هستیم.

گلسرخی گفت: به ضرس قاطع عرض می کنم نرخ اجاره بهای مسکن در کرمان افزایش 100 درصدی داشته و به عنوان فعال بازار مسکن می خواهم دولت چاره اندیشی کند؛ دولت ها در ایران سرمایه گذاری نکردند در حالی که در برخی کشورها فعالیت های مدونی دارند و مسکن استیجاری را به شرط تملیک به شهروندان خود می دهند و اینجا اصلاً اهمیتی به قشر ضعیف بی خانه داده نمی شود.

وی با بیان اینکه جای تعجب است که دولت در مسائلی مانند میوه شب عید و تنظیم بازار آن ورود می کند در حالیکه مردم می توانند میوه شب عید نخورند اما آیا می توانند آواره باشند؟! اظهار داشت: چرا دولت ورود نمی کند؟ چرا رسانه ها مطالبه گری نمی کنند؟ از رسانه های استان به شدت انتقاد دارم زیرا فقط رادیو ضبط مسئولین شدند.

طاهره بادامچی