حرم مطهر امام رضا(ع) سومین مسجد بزرگ دنیا

خبرگزاری شبستان//خراسان رضوی

اشاره:

مساجد به عنوان عبادتگاه یکی از پرطرفدارترین ادیان الهی همواره مورد توجه جهانیان بوده است و حرم مطهر علی‌بن موسی ‌الرضا (ع) پس از مسجد الحرام و مسجد النبی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) سومین مسجد بزرگ دنیا محسوب می‌شود.

و اما امروز برای آنان که از مسافت دور، دل درگروی حضرت رضا (ع) نهاده اند و گاه با بیان اسم این امام همام صورتشان از اشک سیراب شود تا بلکه این قطره های آرام و بی صدا سرود دلدادگی به نور هشتم را بسرایند، چه بسا کسانی دل رفتن دارند و پایشان در حرکت نیست و هرلحظه که به میلاد امام هشتم (ع) نزدیکتر می شویم گویی فرشتگان و ملائک پیام همه مشتاقان را در آهنگ سرور می سرایند تا دوباره عشق به خاندان عصمت و طهارت از سرزمین خورشید تجلی یابد و عشق هم در تفسیر و تعریف خود در این وادی دلدادگی ناتوان و عاجز شود....

مسجد مرکز اشاعه فرهنگ اسلامی، مهمان خانه خدا در زمین، جایگاه نزول برکات و خیرات آسمانی، خانه راز و نیاز، عشق و محبت، صفا و صمیمیت، ایثار و رحمت، تجلی بهشت خدا در زمین و محل آرامش موحدان است که دراین گزارش به بررسی 10 مسجد بزرگ دنیا می‌پردازیم.

مسجد بیت‌ المکرم

مسجد "بیت المکرم" مسجد ملی بنگلادش است که در مرکز داکا، پایتخت بنگلادش واقع شده است. این مسجد با ظرفیت 30 هزار نفر در دهه 60 میلادی ساخته شده و دهمین مسجد بزرگ دنیا محسوب می‌شود. از آن‎جایی که این مسجد همواره مملو از جمعیت است و نمازگزاران در ایام مبارکی چون ماه رمضان با کمبود جا روبرو می‌شوند، دولت بنگلادش اخیراً تصمیم گرفته تا مسجد را توسعه داده و ظرفیت آن را حداقل به 40 هزار نفر برساند.

مسجد جامع

مسجد "جامع" دهلی هند، نهمین مسجد بزرگ دنیاست که زمانی بزرگترین مسجد جهان بوده است. این مسجد یکی از نوادر معماری جهان اسلام است که از ماسه‌سنگ ساخته شده و دارای 2 مناره و سه گنبد مرمر است. مسجد جامع دهلی بین سال‌های 1650 تا 1656 میلادی به دستور شاه‌جهان، پنجمین امپراتور گورکانی و سازنده تاج‌محل ساخته شده ‌است.

این مسجد حدود 80 متر طول و 27 متر عرض دارد و سقف آن با سه گنبد پوشانده شده ‌است. هرکدام از گنبدهای این مسجد با مرمرهای سیاه و سفید کار شده اما گنبد بالایی آن با طلا پوشانده شده‌ است.

برای ساخت این مسجد پنج هزار کارگر به مدت بیش از 6 سال کار کرده‌اند. 2 مناره این مسجد دارای 40 متر ارتفاع هستند که 130 پله‌ دارند و با مرمر سفید و سنگ‌ماسه قرمز فرش شده‌اند. در محوطه پشتی این مسجد نیز چهار مناره کوچک که به مناره‌های جلویی شباهت دارد، قرار گرفته‌ است.

این مسجد چند در ورودی دارد که در بالای هرکدام از این ورودی‌های قوسی‏شکل کتیبه‌هایی از مرمر سفید قرار داد که 2,1 متر طول و 76 سانتی‌متر عرض دارد که روی آن با مرمر سیاه حکاکی شده ‌است. روی این کتیبه‌ها، تاریخ ساخت مسجد حک شده و درباره فضائل اخلاقی شاه‌جهان و سلطنت وی توضیح داده شده که به زبان فارسی است. برخی اشیای قدیمی که از نظر تاریخی بسیار حائز اهمیت است، در این مسجد نگهداری می‌شود که از جمله آنها می‌توان به قرآنی قدیمی اشاره کرد که صفحات آن از جنس پوست آهوست.

مسجد شیخ زاید

مسجد "شیخ زاید" در شهر ابوظبی واقع شده و بزرگترین مسجد امارات متحده عربی و هشتمین مسجد بزرگ دنیا به شمار می‌آید. این مسجد توسط شیخ زاید آل نهیان تاسیس شده که جسد او نیز در اینجا دفن شده است. اگرچه ورود به مسجد برای نامسلمانان در امارات ممنوع است ولی این مسجد برای بازدید گردشگران یک استثنا است.

هزینه ساخت این مسجد 2 میلیارد و 167 میلیون درهم امارتی بوده و مساحت آن بیش از 412 هزار متر مربع است. مسجد شیخ زاید با 57 گنبد، چهار مناره 106 متری، حدود 50 هزار نفر ظرفیت دارد. این مسجد توسط سجاده‌ای هفت هزار و 119 متری مفروش شده که یکی از بزرگترین سجاده‌های جهان است و توسط یک‌هزار و 200 قالی‌باف ایرانی با استفاده از 35 هزار تن ابریشم، پنبه و پشم بافته شده است.

مسجد بدشاهی

مسجد بدشاهی در لاهور پاکستان قرار دارد و دومین مسجد بزرگ پاکستان و جنوب آسیا و هفتمین مسجد بزرگ جهان است ولی برای 313 سال از سال 1673 الی 1986 بزرگترین مسجد جهان بوده است. این مسجد زیبا در دوران مغول ساخته شده که با ظرفیت بیش از 100 هزار نفر، یکی از جاذبه‌های توریستی پاکستان محسوب می‌شود.

مسجد فیصل

مسجد فیصل در اسلام‌آباد پاکستان قرار گرفته و بزرگترین مسجد پاکستان و جنوب آسیا و ششمین مسجد جهان است، این مسجد از سال 1986 الی 1993 نیز عنوان بزرگترین مسجد جهان را داشته است. مساحت این مسجد پنج هزار متر مربع است و ظرفیت آن حدود 300 هزار نمازگزار است که 100 هزار نفر در سالن اصلی، ایوان و حیاط و 200 هزار نفر در بخش‌های جنبی جا می‌گیرد.

مسجد حسن دوم

مسجد حسن دوم سال 1980 توسط کمک‌های مردمی در شهر کازابلانکا در مراکش ساخته شد و در سال 1993 به مناسبت شصتمین سال تولد حسن دوم پادشاه مراکش افتتاح شد.

این مسجد با مناره‌های 210 متری خود بلندترین ساختمان مسجد در جهان محسوب می‌شود ولی از نظر مساحت و بزرگی پنجمین مسجد جهان است. ظرفیت این مسجد 20 هزار متر مربع است و پذیرش 25 هزار نمازگزار دارد و توسط معماری فرانسوی طراحی و ساخته شده است. 2 هزار و 500 معمار و 6 هزار کارگر حرفه‌ای 6 سال تمام به طور شبانه‌روزی تلاش کرده‌اند تا توانستند این مسجد را بسازند.

مسجد استقلال

مسجد استقلال جاکارتای اندونزی از نظر ظرفیت بزرگترین مسجد آسیای جنوبی و چهارمین مسجد بزرگ دنیا محسوب می‌شود. این مسجد از آن‎جایی که سال 1975 با هدف بزرگداشت استقلال کشور اندونزی و تشکر از خداوند ساخته شده، استقلال نام گرفته است. گنجایش این مسجد بیش از 120 هزار نمازگزار است، گنبدی با قطر 45 متر که توسط 12 ستون نگه‌داشته می‌شود، از جمله جاذبه‌های معماری آن است.

حرم امام رضا (علیه السّلام) نگین سرزمین خورشید:

حرم شریف امام رضا (ع) سومین مسجد بزرگ دنیاست که در مشهد مقدس قرار گرفته و شامل مسجد گوهرشاد، یک موزه، یک کتابخانه، چهار سالن اجتماعات، یک آرامگاه، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، یک سالن عظیم ناهارخوری برای زائرین، سالن‌های عظیم نمازخانه و . . . است.

بنای حرم در طول تاریخ و به‌تدریج ساخته شد و گسترش یافت. در به‌وجود آمدن فضای کنونی حرم، مردان و زنانی بلندهمت، در هر دوره‌ای از تاریخ ایران‎زمین، نقشی داشته‌اند که نام خود را تا ابد زیر نام حضرت رضا (ع) جاودانه کرده‌اند. هر کاشی و سنگی که بر دیوارهای حرم جای گرفته، نشان از عشق و ارادت مردمانی از این سرزمین به مولا و آقایشان حضرت رضا (ع) دارد. تاریخ موجود در کتیبه‌‌های حرم، از دوره سامانیان تا دوره قاجاریه را نشان می‌دهد.

"سامانیان" نخستین آبادگران حرم رضوی (ع) هستند. پس از آ‌نها "غزنویان"عمارت مشهد توس را که مرقد علی‏بن موسی الرضا علیه السّلام و رشید در آن دوران است، از نو ساختند و بنایی زیبا بر آن بنیاد کردند. در دوره "سلجوقیان" نخستین گنبد روی بقعه ساخته شد. در دوران "خوارزمشاهیان"کاشی‌کاری در حرم رنگ و بوی بیشتری یافت. عهد "تیموری" دوران پربار و باشکوهی از نظر معماری حرم به‌شمار می‌رود.
 

دوران صفویه نیز دوران مهمی در تاریخ معماری حرم به شمار می‌رود. طلاکاری گنبد و گلدسته، ساخت اولین ضریح مرقد منور، رواق‌‌های توحیدخانه، گنبد الله‌وردی‌خان و گنبد حاتم‌خانی، همه مربوط به این دوره است.

بنای گلدسته ضلع شمالی صحن عتیق (صحن انقلاب)، طلاکاری مجدد ایوان امیر علیشیر و گلدسته بالای آن و سنگاب سقاخانه اسماعیل طلایی، همه مربوط به دوره افشاریه هستند. دوره قاجاریه هم از نظر معماری، دوران مهمی در تاریخ حرم به شمار می‌رود. بنای صحن آزادی مربوط به این دوره است.

مسجد النبی (صلّی الله علیه و آله و سلّم): 
مسجد النبی یا مسجد پیامبر اکرم اسلام (ص) در شهر مدینه قرار گرفته است و پس از بیت‌ الله الحرام در میان جمعیت سنی و شیعه دومین مکان مقدس محسوب می‌شود.

این مسجد همچنین از نظر مساحت و ظرفیت دومین مسجد بزرگ دنیا محسوب می‌شود. این مسجد را پیامبر اسلام (ص) در سال اول هجری و در نخستین روزهای ورودش به مدینه به دست خود و به همراه مهاجرین و انصار ساخت. آرامگاه آن حضرت در این مسجد قرار دارد.

مسجد الحرام

مسجد الحرام، بزرگترین مسجد جهان است که در شهر مکه واقع شده و خانه کعبه را در بر می‌گیرد. مساحت ساختمان کنونی این مسجد چهار میلیون و هشت هزار و 20 متر مربع است که در ایام حج در آنِ واحد بیش از چهار میلیون نمازگزار را در خود جای می‌دهد.

پایان پیام/