به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان به نقل از پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر مرتضی روحانی، مدیر گروه غرب‌شناسی پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعیِ این پژوهشگاه درباره فعالیت‌ها و دستاوردهای این گروه توضیحاتی ارائه کرده که در ادامه از نظرتان می گذرد:
برای ورود به بحث تاریخچه‌ای از گروه غرب‌شناسی بیان کنید.
گروه غرب‌شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نخستین گروهی است که ذیل وزارتخانه آموزش عالی با این عنوان ثبت می‌شود و قدمت آن قریب به بیست سال است. باید از آقایان دکتر داوری، دکتر شریعت، دکتر اعوانی، آیت الله رشاد و دکتر ریخته‌گران به عنوان موسسین این گروه نام برد.
شکل‌گیری این گروه ایده‌ی بدیعی بوده و کارهای جدیدی را در حوزه غرب‌شناسی و غرب‌پژوهی انجام داده‌اند.در دورههای جدید تحولاتی در رویکرد این گروه شاهد هستیم . مثلا در دوره‌هایی کار به سمت و سوی مباحث فلسفی عمیق و بنیادین و در دورههای دیگر به سمت مباحث روبنایی‌‌تر رفته است تا جایی که به مباحث ژئوپولوتیک هم پرداخته شده است.
تا کنون چه آثاری از گروه غرب‌شناسی به چاپ رسیده است؟
این گروه در بازده‌های زمانی مختلف آثار متنوعی داشته مثلا در دورههای اولیه شاهد آثار فلسفی‌تری هستیم مثل جهان در اندیشه‌های هیدگر در دورههای بعدی فضای سیاسی بیشتر حاکم بوده و کتاب‌هایی با رنگ و بوی سیاسی را شاهد هستیم مثل استعمار فرانو و آمریکاستیزی و مجموعه مقالات در زمینه هویت‌غربی که از مبانی نظری شروع شده و تا مظاهر تمدنی غرب مثل تکنولوژی ادامه پیدا کرده است.
در حال حاضر چه تحقیقاتی در گروه در دست اجراست؟
در دوره جدیدی که ما شروع به فعالیت کردیم بر آن شدیم که یک مجموعه کار‌هایی که از قبل به صورت نیمه تمام باقی بود را به اتمام برسانیم مفهوم غرب در واقع ساخته شده‌ی اندیشمندان متعددی است و فاقد معنای منظم و دقیقی است کاری که در حال حاضر در دست داریم یک کلان پروژه به نام «غرب از نظر اندیشمندان مسلمان ایرانی» است که شامل مجموعه آراء و نظرات اندیشمندان مسلمان کشورمان مانند «شهید مطهری، شهید صدر، سید جواد طباطبایی فرد، دکتر داوری، مرحوم امام (ره)» در بر می‌گیرد که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم درباره غرب صحبت کرده‌اند و چند پروژه پژوهشی نیز مانند پژوهش حول محور مفاهیم بنیادین غربی مانند طبیعت‌گرایی و سکولاریزم در دستور کار گروه هست.
چه نشست‌ها و همایش‌هایی برای برگزاری توسط گروه غرب‌شناسی تدارک دیده شده است؟
ما در حال بازنویسی مانیفست جدید و استخراج نظام مسایل برای گروه هستیم ولی در ما‌ه‌های آتی چند نشست با موضوعات غرب از نگاه اندیشمندان، جریان‌های غرب‌شناسی پس از ادوارد سعید و نقد و … را در دستور کار داریم.
چه راهکاری برای نفوذ بیشتر آثار گروه در بین مخاطبین خود اندیشیده‌اید؟
ما یک دغدغه‌ی محوری در گروه غرب‌شناسی داریم و آن این است که اگر ما مبتنی بر یک نیاز واقعی به تولید اثر بپردازیم خود به خود به خاطر عطش موجود در بازار شاهد استقبال خوبی خواهیم بود و همچنین اگر ما بتوانیم نشست‌ها را از پژوهشگاه خارج کنیم و وارد محیط دانشگاه‌ها کنیم فکر می کنم کمک بزرگی در پررنگ شدن مخاطبان خواهیم کرد.
و سخن پایانی ...
مساله مهمی که وجود دارد این است که باید مبحث غرب‌شناسی را به مثابه شرق‌شناسی به یک اصطلاح آکادمیک تبدیل کنیم که از غرب‌شناسی هم مثل شرق‌شناسی یک معنای روشن و واضح در اذهان شکل بگیرد و تلاش مستمر علمی ما با هدف شکل گرفتن یک دسیبرین غرب‌شناسی در دانشگاه‌ها است؛ چون شرق‌شناسی یک سنت دیرینه‌ی آکادمیک در غرب دارد؛ در حالتی که وقتی ما بدیل این نگرش را در کشورهای شرقی راه‌اندازی کردیم فاقد آن سنت دیرینه است و گاهی هم بین غرب‌شناسی و مدرنیته‌شناسی خلط مبحث شکل می گیرد که برای برون رفت از این مشکلات یک تلاش علمی منسجم لازم است، ند‌اند.
نظر شما