فاطمه منتظری، روانشناس و استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی شبستان با بیان اینکه مساله عفاف و حجاب از جمله مقوله هایی است که باید بسیار نهادینه تر و حساب شده تر بر روی آن کار شود، گفت:ما بحران ها و شرایط اقتصادی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مانند فشارهای دشمنان، هشت سال دفاع مقدس و تحریم های اقتصادی داشتیم را عامل بی حجابی و بد پوششی در جامعه می دانیم با وجود اینکه اگر هم دخیل بوده هیچ برخوردی در قبال این هجمه ها صورت نگرفته لذا وجود برخی مسایل موجب غفلت ما در فرهنگ سازی این حوزه شده است.
وی ناشی گری مسولان فرهنگی را عامل دیگر در مساله عفاف و حجاب عنوان کرد و افزود:چون ما هیچ زمانی سابقه تشکیل حکومت دینی را نداشتیم و صاحب نظران تا به این نتیجه برسندکه مشکلات را شناسایی و با آنها برخورد کنند، چند سالی گذشت لذا اقداماتی هم که در این زمینه انجام دادند ضربتی و مقطعی بوده ، برنامه های فرهنگی، نظام مند و برنامه ریزی روشن نداشتند و بیشتر واکنش های انقلابی و مذهبی بوده ،شاید در ظاهر خوب و اسلامی بود اما آن کارهای تعلیماتی و فرهنگی که می بایست انجام دهند تا ذهن جامعه کاملا آماده شود و با رغبت به سوی چنین قانونی بروند متاسفانه انجام نشد.
منتظری با بیان اینکه عده ای بودند که حاضر به قبول قانون عفاف و حجاب در جامعه نبودند، تصریح کرد: مخالفت های همان گروه به صورت مخفیانه هنوز هم وجود دارد، گروه دیگری هستند که به دلیل تعصبات دینی این قانون الهی را پذیرفتند و لذا در این خانواده ها نیز فرزندانی با عقاید معترض وارد اجتماع و با گروه های مخالف مواجه شدند. گروه هایی که با هرگونه نمادی از نمادهای اسلامی مخالفت دارند و آنها نیز برنامه های خاص خود را برای مخالفت با حجاب در جامعه انجام می دهندکه همه این عوامل دست به دست هم داده تا نسلی از جوانان تربیت شوند که چه آنهایی که رعایت می کنند و چه آنهایی که رعایت نمی کنند با این مسئله مخالفت مسلم دارند.
این روانشناس در ادامه تصریح کرد: لذا در این میان فرزندانی وارد اجتماع می شوند که نه جزو آن گروه از خانواده ها هستندکه حجاب را نمی پذیرند و نه جزو این گروه که حجاب را می پذیرند لذا این جوانان گرچه مسلمان هستند ولی دچار معضلی به نام بی هویتی(بحران هویت) شدند.
ظهورگروهی بنام اخلاقگرا در جامعه
این استاد دانشگاه با اشاره به ظهور گروهی بنام اخلاقگرا در جامعه تصریح کرد: امروز گروهی به نام اخلاق گرا در جامعه شکل گرفتند که معتقدند انسان می تواند با اخلاق باشد، مومن باشد، نیکوکار باشد ولی حجاب نداشته باشد یا دو رکعت نماز را هم نخواند آنها کاملا وجهه این عبادت را وجهه فردی معرفی می کنند در حالی که حجاب یک مساله اجتماعی است.
وی با بیان اینکه حجاب یک ادب اجتماعی و نشانه مدنیت در اسلام است، بیان کرد: وقتی چنین مسایل و دروغ هایی در جامعه به وجود می آید حجاب کاملا در پشت پرده ها مخفی می ماند بنابراین ما نباید انتظاری غیر از شرایط موجود در جامعه داشته باشیم .
مساله حجاب باید به یک باور تبدیل شود
منتظری بر نقش مهم مادران در فرهنگسازی تاکید کرد و افزود: مادری که خود با قانون الهی حجاب و عفاف کنار نیاید ،از آن لذت نبرد و باورش نکند، نمی تواند به کسی انتقال فرهنگ دهد. یکی از حکمت های متعالی الهی این است که فرهنگسازی و انتقال فرهنگ کار مادران است و به اعتقاد بنده مادران رسول خانه و پدران ولی خانه هستند و کار رسول ،ابلاغ فرهنگ است.
وی بر لزوم رسیدن به باور احکام اسلامی تاکید کرد و افزود: لذا در ابتدا ارتقای فرهنگ مادران لازم است، دوم اینکه ما به باور احکام اسلامی برسیم نه اعتقاد به احکام اسلامی، اعتقاد در مرحله اول است که مغز شما رشد می کند و یک حقیقتی را با استدلال می پذیرید ولی این هیچ التزامی ندارد که شما به آن کار، عمل هم کنید، قلبا باید بپذیرید،به طور کل در اعمال روانشناسی قلب است که انگیزه برای هر کاری ایجاد می کند و اصولا ما همه چیزهای خوب را می دانیم ولی الزامی نداریم که عملش کنیم ،بنابراین باید باورش داشته باشیم تا عمل کنیم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه همه متولیان فرهنگ نسبت به مسئله عفاف و حجاب مسئول هستند، اظهار کرد: همه ارگان ها و اقشار فرهنگی اعم از روحانیون، اساتید و معلمان در این زمینه مسئول هستند و لذا این را هم بدانیم این گروه از افراد نیز خود جزو همان بانوان و آقایانی هستند که خودشان باید با این مسئله کنار آمده باشند و یکی از مشکلات ما این است که به عنوان مثال یک خانم مبلغ یا آقای روحانی در یک سخنرانی تابوشکنی می کنند و ارزش ها و باورهای دینی را زیر سوال می برند، با این مسئله نیز ما مواجه هستیم، بنابراین باید آرام آرام فرهنگسازی در این زمینه را از مربیان مهدکودک و مقطع دبستان آغاز کنیم.
وی با بیان اینکه همیار پلیس یکی از اقدامات شایسته ای است که نیروی انتظامی چند سالی است که آغاز کرده، افزود: نیروی انتظامی این کار فرهنگی را از مهدهای کودک شروع کرده است که بسیار قابل تحسین است. همچنین ما در انجام کارهای فرهنگی نباید به دنبال نتایج زودبازده باشیم چون اقدامات فرهنگی در درازمدت جواب می دهند.
ضعف باورهای دینی از دلایل مهم پوشش نامناسب در جامعه
وی ضعف باورهای دینی را از دلایل مهم پوشش نامناسب در جامعه عنوان کرد و افزود: تمام آیات قرآن بر اساس عمل قرار گرفته است، بیش از صد بار به عمل الصالحات در قرآن اشاره شده است به این معنا که همه چیز در "عمل "خود را نشان می دهد لذا تا ما به این باور و عمل نرسیم، انجام هرگونه اقدامی بی فایده بوده است.
منتظری با بیان اینکه اقدامات و هجمه های فرهنگی دشمن علیه کشور ما بسیار وسیع است، اظهار کرد: متاسفانه یکی از حمله ها و هجمه های اصلی که خانواده ها نیز از آن غافل هستند، برنامه ها و سریال های شبکه های ماهواره ای است. آنها انواع شبکه های خبری، تفریحی و اجتماعی دارند، اقدامات خوبی هم بر روی بی حیایی و بی عفتی انجام می دهند. وقتی هجمه های دشمن در خصوص این شبکه های ماهواره ای را به خانواده ها گوشزد می کنیم، آنها اعتراض کرده و می گویند ما فقط بی بی سی را که اخبار سیاسی است، می بینیم. سوال اینجاست آیا تمام مجریان بی بی سی محجبه هستند، می گویند نه فساد در آنها نیست و اظهار می دارند آنها فقط اخبار می دهند.
استانداردهای بدحجابی در جامعه تغییر کرده
این روانشناس با بیان اینکه استانداردهای بدحجابی اکنون در جامعه ما تغییر کرده است، اذعان کرد: حدود 20 سال پیش استفاده از لباس های رنگی بی حجابی محسوب می شد و کسی روسری یا لباس رنگی بر سر و تن نمی کرد، چون بدحجاب محسوب می شد ولی اکنون این استانداردها تغییر کرده، یکی از دلایلش این است که چشم های ما عادت کردند.
وی خاطرنشان کرد: ما یک حضور و یک ظهور در اجتماع داریم، دشمنان نظام بدون اینکه با انقلاب اسلامی بجنگند در جامعه ما ظهور پیدا کردند، به قدری پوشش نامناسب را در جامعه نشان دادند که چشم های مردم عادت کرد،کار شبکه های ماهواه ای هم همین است با نمایش انواع و اقسام فیلم ها با پوشش ها و حرف های نامناسب جامعه ما را دچار بحران کردند این اقدام دشمنان بسیار خطرناکتر از این است که مسولان فرهنگی ما بخواهند 10 سخنرانی و برنامه علیه حجاب و عفاف برگزار کنند امروز استاندارد های حجاب و پوشش از بین رفته نباید این گونه تصور کنیم که جامعه ما دارای بافت فرهنگی و تمدن قدیمی است و هیچ زمانی این ارزش ها را نمی شکند در حالی که این تصور اشتباه است.
دشمن در اشاعه فرهنگ غلط خود خلاقیت دارد/ ما همیشه در کلیشه ها حرکت می کنیم
وی گفت: ما در آیین اسلام از معرفت و فطرت کم نداریم، دشمنان از طریق فطرت روی ما کار می کنند،بنابراین کار سخت تری دارند ولی اگر ما بخواهیم کسی را به سمت خدا سوق دهیم ،چون در مسیر فطرت قرار داریم ،کارمان راحت تر است اما مسئله مهم این است که آنها در بی فرهنگی و اشاعه فرهنگ غلطشان خلاقیت دارند و ما نداریم، چون ما همیشه در کلیشه ها حرکت می کنیم، این نخستین نقطه اصلی منفی ماست. آنها هر روز با شگردهای جدید می آیند، اما اقدامات ما خلاقانه نیست. ما همیشه در مقام واکنش هستیم و باید تبدیل به کنش شویم.
وی در پایان گفت: اسلام دین کنش است، دین واکنش نیست، ایده ها و خلاقیت های زیادی دارد که ما باید آنها را استخراج کنیم.
نظر شما