محمد قاسمی، نویسنده و مدیرسابق گروه کودک تلویزیون کرمان در پاسخ به این سوال که ادبیات چه ظرفیتی برای طرح مسئله مراقبت از خود را به کودکان دارد، به خبرنگار شبستان گفت: نگاهی به گذشته ادبیات نشان می دهد در قصه های فولکلوریک بحث مراقبت از خود وجود داشته است. قصه بز زنگوله پا که همه گیر است و بارها و بارها تکرار شده است همین مضمون را دارد و به بچه ها یاد می دهد که در خانه را به روی غریبه ها باز نکنند و تعاملی با غریبه ها نداشته باشند.
قاسمی تصریح کرد: در حال حاضر ما در ادبیات بخصوص قصه های کودک از مسئله مراقبت از خود غافل شدیم. بخشی از ادبیات کودک طرح مسایل تربیتی و به نوعی آموزشی است. چیزهایی از این قبیل که بچه ها زود بخوابند، مسواک بزنند و به حرف پدر و مادر خود گوش کنند. برخی از این مسایل را روانشناسان جدید کودک نقض می کنند. به عنوان مثال روانشناسان امروزی می گویند اینکه بچه ها با خاک بازی کنند، خوب است اما باید یاد بگیرند بعد از آن دستشان را بشویند.
این کارگردان تئاتر کودکان بیان کرد: بچه ها باید در قالب داستان یاد بگیرند که از خود مراقبت کنند. یک بخش این مسئله فرهنگی است که متاسفانه ما نتوانستیم آموزش هماهنگ با فرهنگ را داشته باشیم و گاهی دچار یک تعصباتی شدیم که نویسنده را دست بسته می کند. در درجه اول باید به بزرگسالان آموزش دهیم که طرح مساله مراقبت جنسی چیز عجیب و غریبی نیست. این مسایل جزو زندگی است باید نسبت به آن حساسیت داشت و از آنها آگاهی پیدا کرد.
وی با بیان اینکه باید مهارت نه گفتن را در بچه ها ایجاد کنیم، اظهار داشت: در قالب قصه می توانیم به بچه ها یاد دهیم که نه بگویند. گاهی نجابت باعث می شود نتوانیم نه بگوییم. اگر در روز کارهای زیادی داشته باشیم و کسی از ما کاری بخواهد با وجود اینکه وقت نداریم، نمی توانیم نه بگوییم. در جامعه افراد کمی هستند که می توانند نه بگویند. باید از همان بچگی آموزش داد که نه بگویند.
قاسمی ارتباط صمیمانه با پدر و مادر را ضروری دانست و افزود: بچه ها باید به این اطمینان برسند که پدر و مادر محرم دل آنها هستند. متاسفانه امروزه از این مسئله غافل شدیم. ارتباط صمیمانه باید بین والدین و فرزندان باشد تا بچه ها بتوانند به راحتی مسایل و دغدغه های خود را با پدر و مادر مطرح کنند و هیچ ترسی نداشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: اینکه مسایل جنسی و مراقبت از بدن خود طرح نمی شود بخشی از آن به فرهنگ ما برمی گردد که طرح یک سری مسایل برای ما سخت است. بخش دیگر به عدم مهارت در چگونگی طرح مسئله برمی گردد. اینکه ما مسئله را به طور غیرمستقیم بیان کنیم به گونه ای که تاثیر منفی نگذارد. متاسفانه این مهارت را کسب نکردیم. در اکثر قصه ها به بچه ها نظم، احترام به بزرگترها، مسواک زدن، مرتب کردن اتاق آموزش داده می شود اما ما مسایل مهم تر را به آنها آموزش ندادیم زیرا در طرح این مسایل مهارتی کسب نکردیم.
قاسمی خاطرنشان کرد: وقتی از کودک اجازه می گیریم که او را ببوسیم ،در ذهن او جا می افتد که هر کس نمی تواند او را در آغوش بگیرد و ببوسد. این گونه حد و مرزها را باید برای کودک تبیین کنیم. نویسندگان هم می توانند به طور غیرمستقیم به این مسایل بپردازند. متاسفانه در این مبحث، قصه ای ندیدم که نویسندگان داخلی نوشته باشند، تعداد بسیار کمی کتاب وجود دارد که آن هم ترجمه است.
نظر شما