دلایل نارضایتی مردم از فعالیت های فرهنگی/ ایده آل گرایی در حوزه دین جواب نمی دهد/ موازی کاری نهادهای مسجدی به صلاح کشور نیست

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، حجت اسلام والمسلمین دکتر حبیب رضا ارزانی، دبیر ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری کشور و مدیرعامل خبرگزاری شبستان بعد از ظهر امروز (۱۹ اردیبهشت) در حاشیه بازدید از سی و یکمین نمایشگاه کتاب تهران، در غرفه شبستان واقع در طبقه دوم شبستان مصلی امام خمینی (ره) به سوالات خبرنگاران رسانه های مختلف پاسخ گفت.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه پیشنهاد شما برای غرفه های مذهبی در نمایشگاه کتاب چیست؟ و ناشران چگونه می توانند قشر جوان را به کتاب های دینی علاقمند کنند؟ گفت: از دو منظر می شود به حوزه دین نگریست، یک منظر، دین به معنای آنچه برنامه زندگی بشر و مسائل مربوط به بشر در اقصاء نقاط جهان است، و منظر دوم، دین به معنای مذهب، حوزه تخصصی خاص، شرایع دینی، شریعت اسلامی و نهضت دینی است.

دبیر ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد افزود: اگر نگاه شما ناظر به نگاه دوم است، در این حوزه باید تلاش کنیم که اصل کتاب را به عنوان اصل تاثیر گذار به رسمیت بشناسیم و تلاش کنیم جامعه را به این سمت سوق دهیم، برای نیل به این هدف چند نکته را باید رعایت کنیم، نکته اول، تنها راه برون رفت از معضلات، آسیب های اجتماعی و هم افزایی، معرفت افزایی و به روز شدن جامعه، همین انس با کتاب است.

ایده آل گرایی در حوزه دین و فرهنگ جواب نمی دهد

وی همچنین با برشمردن ویژگی ها و مولفه های کتاب مخاطب پسند، یادآور شد: نکته کلیدی دوم در تولید کتاب، توجه به مولفه ها و استانداردهای انتشار کتاب است، اولین مولفه این است که کتاب باید شناخت درستی از وضع موجود داشته باشد، دومین مولفه این است که کتاب باید نگاه رئال داشته باشد نه نگاه ایده آل، گاهی بویژه در حوزه دین، می خواهیم نگاه ایده آل را بر جامعه غالب کنیم. این نگاه قطعا پاسخ نمی دهد، تمام سطوح جامعه را نگاه کردن و عمق و ژرفای جامعه را دیدن شرط اساسی موفقیت در هر حوزه ای است. گاهی ظاهر جامعه را می بینیم و عمق و ژرفای جامعه را رها می کنیم.

دکتر ارزانی با بیان اینکه کتاب های دینی باید شکل فاخری داشته باشد، گفت: تا اینجای بحث ما مربوط به محتوای کتاب بود، بحث بعدی جذابیت شکل و فرم است، شکل کتاب های دینی باید فاخر باشد، آن حدیث زیبایی که فرمود «العالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهجُمُ عَلَیهِ اللَّوابِس»، اشاره به کسانی است که عالم به زمان خود هستند، بنابراین ما مدیران هم باید عالم به زمان خودمان باشیم، یکی از مصادیق این بحث همین رعایت جذابیت شکلی است.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ادامه داد: مردم به مطالبی که با اینفوگرافی، تصاویر و نگارش خیلی زیبا منتشر می شود، علاقمند هستند، و این بحث بسیار مهمی در جذب مخاطب است. بحث دیگر استفاده از قالب های جدید در تولید محتوای کتاب است، رمان امروز قالب جذابی است، غرفه های نمایشگاه کتاب را که نگاه می کردم، رمان ها بسیار پرفروش بودند، اگر دین و مفاهیم دینی را در این قالب های مخاطب پسند عرضه کنیم، بسیار ارزشمند است.

طرح «انس با کتاب» به زودی در کانون های مساجد کشور کلید می خورد

ارزانی در پاسخ به این پرسش که کانون های مساجد آیا سیر مطالعاتی درباره نیازهای کودکان و نوجوانان دارند، اظهار داشت: ما طرحی را در کانون ها  با عنوان «طرح انس با کتاب» پیش بینی کردیم که انشاءالله به زودی کلید می زنیم. بر اساس این طرح ما روز چهارشنبه را برای اجرای این طرح انتخاب کردیم، علت انتخاب این روز به این دلیل است که سایر روزها شاید به برنامه های ثابت اختصاص داشته باشد، مثل روز سه شنبه که غالبا دعای توسل در مساجد برگزار می شود و روزهای پنج شنبه مساجد میزبان مراسم پرفیض دعای کمیل هستند، برای همین روز چهارشنبه را در این طرح روز انس با کتاب نامگذاری می کنیم.

وی افزود: با اجرای این طرح از مساجد درخواست می کنیم، ائمه جماعات و یا کسانی که مساجد معرفی می کنند، بعد از نماز عصر و یا مغرب، زمان سه تا پنج دقیقه ای را به معرفی کتاب اختصاص دهند و هر هفته یک کتاب و به تعبیری هر سال 52 کتاب را در کل سال معرفی کنند و گزارشی از کتاب ارایه دهند، پیش بینی ما این است که این طرح یک رویداد مهمی در مساجد خواهد بود.

به گفته مدیرعامل خبرگزاری شبستان، کانون های مساجد علاوه بر طرح «انس با کتاب»، چند سیر مطالعاتی را در چند سطح تعریف می کند و با مدل های واقع گرایانه، کتاب های مختلف در حوزه های مختلف چون فلسفه اسلامی، معرفت شناختی دینی به گروه های هدف خود معرفی خواهند کرد.

دکتر ارزانی همچنین در پاسخ به این پرسش که چه برنامه ای برای استفاده از ظرفیت های مغفول مانده مساجد شهر تهران دارید؟ چرا که بسیاری از امکانات مساجد به دلیل تعطیلی مساجد پس از اقامه نماز، غیر قابل استفاده هستند، گفت: خیلی ممنونم از سوال هوشمندانه تان، امروز با شورای شهر تهران و رییس محترم آن جلسه داشتیم، صحبت های مفصلی در این زمینه با حضور معاونین ستادعالی کانون های فرهنگی هنری داشتیم، که اعضای شورای شهر تهران استقبال خوبی کردند.

وی افزود: کلیت مجموعه شورای شهر آشنایی چندانی با ظرفیت های کانون های مساجد نداشتند که در این جلسه آشنا شدند، تلاش می کنیم با استفاده از توانایی، امکانات و ظرفیت هایی که شهرداری و شورای شهر تهران دارد، یک هم افزایی برای ارتقای فعالیت اعضای کانون های مساجد تهران با استفاده از امکانات موجود شهرداری تهران داشته باشیم.

دکتر ارزانی همچنین از اجرای طرح افق ۱۴۱۴ در کانون های مساجد کشور خبر داد و یادآور شد: فرایند اجرای این طرح تا ۱۸ سال آینده است و گروه هدفمان به طور خاص کودکان و نوجوانان هستند، به طور تخصصی در این حوزه کار خواهیم کرد تا فعالیت ها همه پسند و محیط و فضای دینی مناسب، جذاب و جوان پسند باشد.

نمی خواهیم هیچ کاری انجام دهیم، وظیفه ما سامان دادن به فعالیت فرهنگی جاری مردم است

دبیر ستاد عالی کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور در ادامه در پاسخ به سوالی درباره فعالیت های موازی نهادهای مختلف و آسیب تزاحم این فعالیت ها در مساجد، خاطر نشان کرد: مساجد متولیان زیادی دارد، تا انسجام و هم افزایی نهادها تعریف نشود و فعالیت ستادی در این نهادها دیده نشود، این روایت شما درست است. من احساس می کنم ما باید در کانون های مساجد این وظیفه ستادی را نصب العین خودمان قرار دهیم. ما یک ظرفیتی در کانون ها داریم و ما چون ستاد هستیم باید به آن سمتی که ماهیت ستاد بودن ماست، پیش برویم تا بتوانیم از ظرفیت ها استفاده کنیم. همانطور که تاکید کردم ما هیچ حرکتی نمی خواهیم انجام دهیم، هدف ما سامان دادن و حمایت از همین کارها و فعالیت های فرهنگی است که مردم انجام می دهند.

وی درباره دلایل نارضایتی اقشار مختلف از فعالیت فرهنگی نهادهای حاکمیتی درباره ایران، یادآور شد: بودجه فرهنگی کشور فرانسه یک درصد است، در حالیکه بودجه فرهنگی در ایران ۲/۸ درصد است، باوجود اینکه بودجه فرهنگی ایران در مقایسه با خیلی از کشورها بالاست، ولی با اینحال مردم ما از فعالیت های فرهنگی نهادها ناراضی هستند، چون یکی از دلایل این است که نهادهای موازی تشکیل شدند و اینها همگرایی، هم افزایی و انسجام لازم ندارند.

ثبت نام ۱۶ هزار کانون مساجد در سامانه سجا

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه هدف ما ارتقای کیفیت فعالیت های کانون های مساجد است، اظهار داشت: اولین کار ما در بدو شروع کار، راه اندازی سامانه سجا (سامانه جامع آمار و اطلاعات کانون های فرهنگی هنری مساجد کشور) بود، ما معتقد هستیم که 24 هزار کانون مساجد در کشور فعالیت می کنند ولی تا قبل از راه اندازی این سامانه، اطلاعات بسیاری درباره کانون ها ثبت نشده بود، ولی با راه اندازی سجا تا به امروز بیش از 16 هزار کانون در این سامانه ثبت نام کرده اند.

دکتر ارزانی با بیان اینکه بر اساس برنامه ششم توسعه دولت، باید تا پایان این برنامه در همه مساجد کشور، کانون های مساجد راه اندازی شود، عنوان کرد: ما هم اکنون بیش ۸۰ هزار مسجد در کشور داریم که تا بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه سجا، این کانون ها به ۱۶ هزار رسیده و اگر بودجه تامین شود تا پایان برنامه توسعه ششم در همه مساجد کانون مساجد راه اندازی می کنیم.

وی درباره ماهیت کار ستاد عالی کانون های مساجد، تاکید کرد: بنای کار ما این است که ما هیچ کاری نکنیم، وظیفه ما ایجاد یک زمین بازی برای شبکه عظیم ۲۴ هزار کانون مساجد با بیش از دو میلیون عضو است، ما قواعد بازی را تعریف می کنیم، و به همه اعلام می کنیم هر کسی خلاقیتی دارد بیاید و در زمین بازی خلاقیت خود را به نمایش بگذارد.