نگاهی به بافت تاریخی-اسلامی «پریزرن» در «کوزوو»

خبرگزاری شبستان: شهر تاریخی «پریزرن» در منطقه مسلمان نشین کوزوو یکی از بارزترین نمونه های میراث فرهنگی است که مدت هاست شاهد حضور مسالمت آمیز فرهنگ های مختلف بوده است.
همه ما می دانیم که کوزوو دارای موقعیتی حساس تر در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه است و دلیل اصلی آن اعلام استقلال این کشور در سال 2008 میلادی است.
در این میان اقدامات برخی سیاستمداران بین المللی و داخلی که بر اساس منافع خود عمل کرده اند ،سیستم چند فرهنگی گرایی کوزوو را در معرض تهدید قرار داده است.
یکی از تاثیرگذارترین این فعالان «مارتی اویوا کالیف اتیساری»،دهمین رئیس جمهوری فنلاند ،برنده جایزه صلح نوبل و دیپلمات سازمان ملل متحد است .
اتیساری نقش ویژه ای را در به ثمر رساندن مذاکرات میان صرب ها و دولت کوزوو ایفا کرد همانطور که نقش بسزایی در حل منازعات بین المللی در نامیبیا،اندونزی و عراق داشت.
اما آنچه در اینجا برای ما اهمیت دارد طرح جنجالی است که این نماینده بین المللی برای مرکز تاریخی «پریزرن» در کوزوو که از قدیمی ترین بافت ها در اروپای شرقی است و به عنوان پیوند دهنده ها فرهنگ ها در طول تاریخ مطرح بوده است،ارائه داد.
پریزرن از عهد قدیم به لطف موقعیت جغرافیایی اش به عنوان یک مرکز منحصر به فرد که دارای ارز شهای مذهبی،تاریخی و فرهنگی است شناخته شده است.
این شهر به دلیل داشتن بناهای تاریخی بسیار ارزشمند به عنوان «شهر موزه ها» و یا «موزه باز» شهرت دارد.
اما در سال 2004 میلادی تخریب تعدادی از کلیساها موجب شد تا اتیساری طرح جنجالی خود را برای حمایت از کلیساهای ارتدوکس ارائه دهد.
پس از ارائه این لایحه صدها تن از اهالی شهر پریزرن که اکثریت جمعیت آن را ترکها تشکیل می دهند، نسبت به واگذاری کنترل آثار باقیمانده از دوران عثمانی به کلیسای ارتدکس صرب اعتراض کردند.
مردم در این تظاهرات با یادآوری این نکته که قانون محافظت از میراث تاریخی کوزوو همچنان در حال اجرا است، بر عدم نیاز به قانون جدید تأکید شد.
سازمان های غیر دولتی اصلی ترین صدای مخالف عللیه این قانون بود.
این سازمان ها تاکید کردند که این لایحه بدون ارزش قائل شدن برای بافت فرهنگی پریزرن تحت تاثیر فشارهای سیاسی ارائه شده است.
همچنین در بیانیه منتشر شده تصریح شدکه که این طرح با تفوت قائل شدن میان بناهای تاریخی «ما» و «شما» سیستم چند فرهنگی پریزرن را در معرض تهدید قرار می دهد.
اما در میان مخالفان پارلمانی یکی از بزرگ ترین احزاب به نام Vetëvendosje!’ خاطرنشان کرد که این لایحه به طور عملی موجب افزایش ملی گرایی و حس میهن پرستی صرب ها می شود که برای جامعه کوزوو خطرناک است.
آنها تصریح کردند که مرکز تاریخی پریزرن با داشتن 11 مسجد،دو کلیسای ارتدوکس صرب و یک مدرسه برای کشیش ها که آن را به به یکی از مشخص ترین مناطق دارای میراث فرهنگی در کوزوو تبدیل کرده با این اقدامات ماهیت اصلی خود را از دست می دهد.
شورای میراث فرهنگی کوزوو،شهرداری پریزرن که با تصویب این قانون دسترسی به مرکز فرهنگی خود ندارد و جامعه مدنی کوزوو که از آغاز سال 2012 میلادی شروع به جمع کردن امضا در مخالفت با لایحه پیشنهادی اتیساری کرده اند اعلام کرده اند که پریزرن متعلق به یک گروه و عده خاص نیست بلکه متعلق به همه مردم است و بیشتر از اینکه ساختمان های دارای اهمیت باشند ارزش های فرهنگی و مردم آن باید مورد توجه قرار بگیرند.
به گفته آنها این ارزش ها فراتر از آن است که با سیسات زده شده و بافت جامعه کوزوو را از هم بپاشد.
گفتنی است، 93 درصد مردم کشور کوزوو را آلبانیایی تبارها، 5 درصد صرب ها و 1.8 درصد بوسنیایی ها و یک درصد را ترک ها تشکیل می دهند.
همچنین حدود 96 درصد مردم این کشور مسلمان هستند و حدود 40 هزار کاتولیک و 25هزار ارتدکس در آن زندگی می کند.