حجت الاسلام حسن ملائی، مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت و مؤلف کتاب سبک زندگی منتظرانه در گفت وگو با خبرنگار مهدویت خبرگزاری شبستان با اشاره به جایگاه اوقات فراغت در اسلام، اظهار کرد: انسان مومن بنا دارد از تمام فرصت های عمر برای رسیدن به کمال و رشد استفاده کند و در این مسیر، به آمادگی جسمی و روحی نیاز دارد.
وی با بیان اینکه پیامبر(ص) در سفارش 5 گانه خود به اباذر فرمودند اوقات فراغت را باید غنیمت شمرد، تصریح کرد: ایشان فرمودند: انسان باید فرصت ها و زمان های خالی خود، قبل از مشغولیت به کارهای دیگر را غنیمت شمارد.
ملائی با اشاره به فرمایش امام رضا(ع) درباره کیفیت بهره مندی از ساعات شبانه روز، بیان کرد: ایشان تاکید دارند که برنامه زندگی به چهار قسمت تقسیم و یک قسمت آن خالی گذاشته شود تا به تفریح و فعالیت های نشاط آور در آن، بپردازیم؛ در نگاه حضرت ثامن الحجج(ع) این ساعتی که انسان به تفریح می پردازد، توان لازم برای ادامه فعالیت ها، عبادت و کسب حلال را در انسان ایجاد خواهد کرد.
مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت با بیان اینکه در روایتی از پیامبر(ص) مروی است «نِعمَتانِ مَفتونٌ فيهِما كَثيرٌ مِن النّاسِ: الفَراغُ و الصِّحَّةُ، دو نعمت وجود دارد که بسیاری از مردم در آن به گمراهی و فساد می افتند که یکی اوقات فراغت و دیگری صحت و سلامتی است»، ابرازکرد: در این روایت هشدار داده شده ه در عین توجه و پرداختن به تفریح و اوقات فراغت، باید توجه داشت که اگر این فرصت با نگاه و برنامه ریزی صحیح همراه نباشد، فتنه انگیز بوده و موجب فساد و گمراهی می شود.
وی با اشاره به اینکه عموما اوقات فراغتِ وارداتی از غرب، فرصت و زمان بعد از انجام کارهای روزانه را مدنظر دارد، گفت: طبق این تعریف، این فرصت زمانی برای سرگرمی و تفریح است اما اگر به گزاره های اسلامی در این زمینه توجه داشته باشیم، در می یابیم که اوقات فراغت، از نظر اسلام، زمان های بی مسئولیتی و بیکاری نیست زیرا در هر زمانی که انسان عقل، اختیار، آگاهی و قدرت داشته باشد، مسئولیت هم دارد.
ملائی با اشاره به اینکه امیرالمومنین امام علی (ع) در تفسیر آیه «وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا» فرمودند: «سلامتی، اوقات فراغت، جوانی و نشاط خود را فراموش نکن تا بوسیله آنها برای آخرت، پس انداز داشته باشی»، تصریح کرد: یک منتظر در سبک زندگی خود باید از اوقات فراغت همچون ایام تعطیلات نوروز، تابستان و ... استفاده کند تا «تـَطْلُبَ بِهِ الاْخَرَه» برای آخرت بهره برداری کند.
شاخصه های اوقات فراغتِ منتظرانه
مؤلف «سبک زندگی منتظرانه» با اشاره به شاخصه های اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه، تاکید کرد: برنامه ریزی اولین شاخصه اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه است و زمانی که یک منتظر هدف گذاری می کند تا آمادگی فردی، خانوادگی و یا اجتماعی را به وجود آورد، باید برای آن برنامه ریزی کند که بخشی از آن مربوط به اوقات فراغت است و دومین شاخصه براساس روایت امام صادق (ع) که ویژگی یاران امام زمان(عج) را بعد از منتظر بودن، برخورداری از ورع و اخلاق معرفی کرده اند، اخلاق محوری و تقوامحوری در برنامه های اوقات فراغت است که باید از تفریح های غیراخلاقی و غیرالهی پرهیز و جلوگیری کند.
وی تاکید کرد: منتظر نباید با رفتارهای خود در اوقات فراغت، به گونه ای عمل کند که در عرصه نبرد حق و باطل، در جبهه دشمن قرار گیرد.
ملائی درباره سومین شاخصه اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه ابراز کرد: نقش محوری خانواده هاست، به این معنا که تفریح شخصی و فردی باید به حاشیه برود و فرد به گونه ای تربیت شود که درحد امکان با خانواده به تفریح بپردازد.
وی با بیان اینکه چهارمین شاخصه اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه، رعایت حلال و حرام الهی است، گفت: در این سبک زندگی انسان نباید به بهانه تفریح به هر عملی پرداخت و یا در هر مکانی حضور پیدا کرد بلکه باید در استفاده از اوقات فراغت خصوصا در مواجهه با رسانه ها یا حضور در فضای مجازی بایدها و نبایدها را مد نظر داشت.
مدیر گروه اخلاق و تربیت مرکز تخصصی مهدویت پنجمین شاخصه اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه را رعایت سلامت و بهداشت برشمرد و ابراز کرد: منتظرِ مریض، به کار امام زمان(عج) نمی آید، بنابراین، توجیه پذیر نیست که در اوقات فراغت به اموری پرداخته و یا مواد غذایی ای مصرف َشود که سلامت فرد را به خطر اندازد، چراکه منتظر علاوه بر توجه به بهداشت روحی باید به بهداشت جسمی خود هم توجه داشته باشد تا بتواند در عرصه انتظار کارآمد باشد.
وی با اشاره به مصادیق اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه، بیان کرد: اولین مصداق، مسافرت هدفمند است که پیامبر(ص) در این خصوص می فرمایند: «سافروا تصحوا و ترزقوا؛ مسافرت کنید تا سلامتی و رزق و روزی شما افزایش یابد.»؛ اما مسافرت باید هدفمند باشد و باید مکان مسافرت و نوع رفتارها در این سفر، یکی از ابعاد روابط چهارگانه ارتباطی انسان منتظر را به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، تعمیم، تقویت و ارتقا ببخشد.
ملائی با اشاره به اینکه می توان اوقات فراغت را به کارهای یدی اثرگذار اختصاص داد، تاکید کرد: مثل آنچه برخی از دانشجویان و طلاب در اوقات فراغت نوروی و تابستانی خود انجام داده و در اردوهای جهادی حضور یافته و به محرومان کمک می کنند.
منتظر اهل مطالعه است
مؤلف و محقق مهدوی با اشاره به اینکه در ویژگی های یاران امام زمان(عج) آمده «کدادون مُجِدُّونَ فی طاعَةِ اللّهِ؛ اهل تلاش و مجاهدت در اطاعت از خداوند و امام زمان(عج) هستند»، افزود: ویژگی مهم دیگر اوقات فراغت منتظران ظهور، مطالعه است زیرا این زمان های فراغت، به معنای تعطیلی معرفت اندوزی نیست و در این زمان می توان بخشی از فرصت را به مطالعه کتاب های معرفتی و مهدوی اختصاص داد.
وی با بیان اینکه یک منتظر واقعی باید در جهاد کبیر خود از فرصت اوقات فراغت کمال استفاده را ببرد، تصریح کرد: مصداق دیگر اوقات فراغت منتظران، پرداختن به فعالیت های هنری است یعنی منتظر ظهور می تواند در این فرصت ها به نگارها و ابزارهای هنری توجه کند که این فعالیت ها همچون خوش نویسی، طراحی و تولید طرح های گرافیکی و ... نشاط آور هم است.
ملائی با اشاره به روایتی از امام صادق(ع)، ادامه داد: ایشان می فرمایند: «هر فردی که درباره ما اهل بیت(ع) یک بیت شعر بگوید، خداوند در بهش خانه ای برای وی خواهد ساخت.»
مؤلف «سبک زندگی منتظرانه» ورزش را از دیگر فعالیت های موثر منتظران در اوقات فراغت برشمرد و خاطرنشان کرد: فعالیت های ورزشی که به داشتن جسم سالم کمک می کند نیز از جمله مصادیق گذران اوقات فراغت در سبک زندگی منتظرانه است.
نظر شما