«پالرمو» چیست؟/منتقدین از چه انتقاد می کنند؟

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، در ادامه تلاش های مثبت برای رفع اتهامات وارد شده به ایران از سوی برخی از دشمنان کشورمان در جامعه جهانی وزارت امور خارجه کشورمان لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با جرائم سازمان یافته یا همان پالرمو را تهیه و از طریق دولت به مجلس شورای اسلامی اعطا کرده و با موافقت نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تبدیل آن به قانون قرار است به اجرای آن بپردازد.

اما در همین رابطه عده ای به انتقاد از دولت و مجلس به منظور تصویب این قانون پرداخته اند و وزارت امور خارجه از این اقدام دولت و مجلس به دفاع پرداخته است.

پالرمو چیست؟

کنوانسیون مقابله با جرائم سازمان یافته فراملی با عضویت ۱۸۹ کشور از ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل متحد و به عنوان یکی از کنوانسیون های جهانشمول، مهمترین سند بین المللی در زمینه مقابله با جرائم سازمان یافته فراملی است و ابزاری برای هماهنگی بین دولتها در مقابله مؤثر با جرائم مختلف است.

هدف و دامنه شمول مفاد این کنوانسیون تنها محدود به جرائم  به قصد انتفاع مالی و یا مادی است. به عبارتی، موضوعات ذیل کنوانسیون پالرمو، کاملا فنی و درحوزه مقابله با جرائم سازمان یافته فراملی از جمله قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق مهاجرین غیر قانونی و قاچاق اموال و آثار فرهنگی و تاریخی و عواید مالی ناشی از اینگونه جرائم است.

علت الحاق ایران به پالرمو چیست؟

جمهوری اسلامی ایران در پیوستن به کنوانسیون پالرمو دارای منافعی مهمی می باشد از جمله اینکه عضویت در کنوانسیون مذکور زمینه مناسبی برای همکاری های دوجانبه و چندجانبه و منطقه ای با دیگر کشورهای عضو در مقابله با تهدیدات ناشی از جرائم سازمان یافته بویژه در همکاری های قضایی و استرداد مجرمین فراهم می نماید، با توجه به اهمیت روزافزون برخی از مصادیق جرائم سازمان یافته فراملی مانند قاچاق اموال و اشیاء تاریخی برای کشورمان،  جمهوری اسلامی ایران می تواند با بهره گیری از ظرفیت های کنوانسیون، اقدامات قضایی خود را در سطح بین المللی ارتقاء دهد.

این در حالی است که یک استاد حقوق بین الملل دانشگاه با تاکید بر این که کنوانسیون پالرمو یک توافق بین المللی است، گفت: به نفع ما است که به این کنوانسیون بپیوندیم و نشان دهیم که قائل به قطع شریان های اقتصادی مالی تروریسم هستیم و اگر روزی گروه های تروریستی به ایران رخنه کردند، به راحتی بتوانیم مقابل آنها بایستیم.

سید علی خرم در ارزیابی از الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی (کنوانسیون پالرمو) گفت: اگر می‌خواهیم سرمایه‌گذاری خارجی در کشور انجام شود، اگر می خواهیم با اقتصاد بین‌المللی همکاری داشته باشیم و سیستم بانکی ما با سیستم بانکی جهانی وصل شود و بانک‌های ما به گونه‌ای با بانک‌های خارجی  مرتبط باشند که مشکل بانکی از نظر نقل و انتقال پول و سرمایه‌گذاری خارجی ایجاد نشود، باید به این کنوانسیون بپیوندیم.

وی تصریح کرد: تقریبا از سه سال قبل اروپایی‌ها در گروه 1+5 صحبت کرده و گفتند باید عضو چند کنوانسیون شویم، که طی سال های 1382 تا 1392 چند کنوانسیون به تصویب رسیده و چون ایران ارتباطی با اقتصاد جهانی نداشته لزومی هم نبوده که عضو آن ها شود. 

این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین بیان کرد: یکی از کنوانسیون ها FATF بود، که بحث شفافیت بانکی و پولشوئی آن انجام شد و دو مورد دیگر هم کنوانسیون مبارزه با فساد و مبارزه با تامین مالی تروریسم یا پالرمو است و اگر ما عضو این سه کنوانسیون شویم، بانک های اروپایی و جهانی برای ارتباط برقرار کردن با بانک‌های ایرانی مشکلی نخواهند داشت. البته اگر ایران می خواهد سرمایه گذاری خارجی داشته باشد، باید عضو این کنوانسیون‌ها شود و حتی ارتباطات بانکی به جای صرافی‌ها از طریق سیستم بانکی انجام می‌شود.

خرم تاکید کرد: در حال حاضر بانک‌های ما قادر به انجام هیچ گونه عملیات بانکی خارج از کشور نیستند و یکی از راه ها برای اینکه بتوان این معضل را از پای سیستم بانکی برداشت، پیوستن به همین کنوانسیون‌ها است.

وی با بیان این که کنوانسیون پالرمو مفادی در خصوص مقابله با تروریسم و قطع شریان‌های مالی و اقتصادی آنها دارد، اظهار کرد:  بعد از سال 2001 همه کشورهای جهان درقالب سازمان ملل متحد، متعهد شدند به اینکه اقدامی انجام داده و اجازه ندهند که تروریست‌هایی مانند القاعده در آن زمان و امروز هم داعش از سیستم مالی بین‌المللی جهان به نفع خود استفاده کنند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه بیان کرد: البته در آن زمان (سالهای 2000) بیشتر ملاک سیستم بانکی عربستان بود، به خاطر اینکه تمام رهبران القاعده از عربستان برخاسته بودند و از سیستم مالی و بانکی عربستان استفاده می کردند و همین کنوانسیون پالرمو هم در صدد بود تا دست سیستم حکومتی را با گروه‌هایی مثل القاعده قطع کند.

خرم تاکید کرد: پالرمو یک توافق بین‌المللی است و ما که خود قربانی تروریسم هستیم و با گروه‌هایی مثل داعش مبارزه می کنیم، به نفع ما است که به این کنوانسیون بپیوندیم و از نظر حیثیتی هم  نشان دهیم که قائل به قطع شریانهای اقتصادی مالی تروریسم هستیم و اگر روزی گروه های تروریستی به ایران رخنه کردند، به راحتی بتوانیم مقابل آنها بایستیم، بنابراین از نظر کلی پیوستن به این کنوانسیون به نفع ما است.

وی همچنین با اشاره به این که در این کنوانسیون لفظی تحت عنوان تروریسم هم مطرح شده، گفت:  شاید بیش از 40 سال است که در سطح سازمان ملل این موضوع محل بحث قرار دارد و نتوانسته اند در  مورد آن به یک توافق برسند که گروه تروریستی کیست؟ البته این بحثی است که خارج از این کنوانسیون باید از نظرسیاسی در سطح سازمان ملل مطرح و در مورد آن توافق شود.

خرم در ادامه سخنان خود اظهار کرد: اما اینکه به این کنوانسیون نپیوندیم و خود را از مواهب سیستم بانکی جهانی محروم کنیم به این دلیل که آنها یک حرفی می زنند که مصداقی هم برایش وجود ندارد، منطقی نیست،  در واقع اگر غرب می گوید تروریسم، نمی‌تواند تاکید کند که همان چیزی است که او مد نظر دارد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل تصریح کرد: البته کشورهای جهان مانند چین، روسیه با آمریکا و حتی اروپا در مورد مسئله تروریسم اختلاف نظر دارند. ما هم اختلاف نظر داریم اما آنها به این کنوانسیون پیوستند نه به خاطر اینکه تعریف تروریسم غرب و آمریکا را قبول دارند بلکه به این خاطر که اصل قضیه را می پذیرند.

وی با بیان این که حتما در قدم بعدی کنوانسیونی خواهد آمد که در فضای اینترنت و سایت‌های اجتماعی جلوی تروریسم را بگیرد، گفت: باید اصل موضوع را جدی بگیریم و محترم بشماریم البته تحفظ های خود در پالرمو را در پنج شرط مطرح کرده‌ایم و موادی که در کنوانسیون به نام تروریسم آمده مشخص کرده و گفته‌ایم  ما اینها را با تعریف خودمان قبول داریم و لذا از این بابت نگرانی وجود ندارد. نباید نگران باشیم که با پیوستن به این کنوانسیون، انقلاب و کشور بر باد رفته است. بنابراین ما شروط  خود را اعلام کرده و از نظر حقوق بین‌الملل هم عضویت ایران را با آن شرط ها قبول کرده‌اند.

وی در پایان اظهار کرد: بنابراین ممکن است در سطح بین‌الملل به لحاظ سیاسی اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد اما این دلیل نمی‌شود که ما با جهان کار نکنیم. ما باید همکاری کرده و تعاریف خود را با قوت پیش ببریم و بگوییم همین داعش که همه می گویند و قبول دارند تروریست است، حزب الله دارد با آن در سوریه می‌جنگد. پس چگونه است حزب الله از دیدگاه سیاسی عده ای تروریست نامیده می شود؟