خبرگزاری شبستان – سنندج: بیجار بعنوان یکی از متقدمین صنعت فرش بافی در ایران به حساب می آید، مناطق قالی بافی در گذشته و حال شامل شهر بیجار و روستاهای اطرافش است. تعداد زیادی از قالی های قدیمی کردستان که هم‌اینک در موزه‌های بزرگ فرش در داخل و خارج کشور نگهداری می‌گردند از قالی های بافت بیجار هستند.
قالیبافی در این شهر دارای سابقه دیرینه ای است و قدمت بافت قالی های تاریخ دار بیجار (موجود در خارج از کشور) به سال ۱۲۶۶ (ه.ق) باز می گردد.
ویژگی شاخص فرش بیجار، ساختار متراکم این قالی هاست. بافت آنها به گونه‌ایست که نمی توان آنها را تا کرد. در مراحل اولیه تجارت فرش، این گونه فرش‌ها را «لول» می‌نامیدند. این کلمه بیانگر استحکام بیش از حد فرش‌های بیجار است. برای تولید این فرش که مانند تخته محکم است، یک پود بسیار ضخیم را علاوه بر یکی دو پود نازک، وارد بافت فرش می کنند.
این عمل به صورت متناوب در تار و پود فرش تکرار می‌شود. با کوبیده شدن گره‌ای فرش توسط شانه آهنی، بافت فرش بسیار محکم‌تر می‌شود. نقش فرش‌های این منطقه بیشتر شامل طرح‌های منظم است و به نسبت نوع روستایی آن، دارای خطوط ملایم‌تر و نقش مایه‌هایی طبیعی‌تری است. در این طرح‌ها، نقوش کلاسیک ایرانی بزرگ شده و در کنار نقش‌هایی که تحت تأثیر مدل‌های روستایی و قبیله‌ای است، دیده می‌شوند. این قالیچه‌ها که از جذابیت و گیرایی خاص برخوردارند، بافتی ظریف دارند و اصالت و سادگی در طرح و رنگ آنها مشهود است.
تعداد رنگ ها در قالی بیجار از ۲۷ رنگ تجاوز نمی‌کند و رنگهای قرمز و سفید و سرمه ای بیش از دیگر رنگها به کار میرود و رنگهای تند و تیز آبی نیز به چشم می خورد فرش بیجار که به سوغات و افتخار بام ایران شهرت یافته است، بافته شده دست بافندگان ماهری است که با آمیخته کردن هنر و احساس و همکاری چشم و دل و دست سرانگشتان خود آنچنان گره های ظریف و دل ربا و در عین حال دارای استحکام بر تار و پود این چله نقش می زنند که ظرافت و زیبایی آن و استحکامش موجب شهرت جهانی فرش بیجار شد.
پرداختن به مقوله فرش و سرمایه گذاری بر روی آن، یه عنوان یکی از مزیت‌های مهم شهرستان بیجار می‌تواند از جهات بسیاری دارای اهمیت باشند که یکی از آنها بحث گردشگری و جذب توریست تخصصی فرش می‌باشد.
فرش بیجار بنا به استحکام آن و به دلیل بافت دو گره و ماهرانه‌اش به فرش آهنین شهره یافته است، چنانکه هرچه از بافتش بگذرد نه تنها از ارزش آن کاسته نمی‌شود بلکه زیبایی و ارزشش صد چندان می‌شود.
نام بیجار گروس که می‌آید، فرش پولادین به عنوان هنر فاخر این منطقه در اذهان تداعی می‌شود، فرش پولادین بیجار به عنوان اعتبار هنر منطقه گروس گواهینامه ثبت ملی نشان جغرافیایی را دریافت کرد.
سابقه چندین هزار ساله هنر نفیس این فرش آهنین در منطقه گروس، نشانگر سال‌ها تجربه و بیانگر فرهنگ مختص زندگی مردم بیجار است.
این فرش نفیس بنا به استحکام آن و به دلیل بافت دو گره و ماهرانه‌اش، به فرش آهنین مشهور است و هر چه از بافت این فرش بگذرد نه تنها از ارزش آن کاسته نمی‌شود بلکه زیبایی و ارزشش صد چندان می‌شود.
پیشینه این فرش به دوره صفویه و قاجاریه برمی‌گردد، این فرش ارزشمند و هنر فاخر دیار گروس نقش ارزنده‌ای در جذب گردشگران و رونق اقتصاد این دیار داشته و خواهد داشت.
طرح‌های مشهور این هنر که بیش از نیم قرن است توسط بافندگان بومی و محلی بر تار و پود فرش گروس نقش می‌بندد، از جمله دلایل شهرت این فرش است.
طرح‌های بی‌مانندی چون ربعی داروگل، شکارگاه، اسلیمی، دهن اژدر، گل فرنگ، شاه عباسی، مستوفی و انواع ماهی بیجار، ماهی افشار، ماهی میرک و غیره که همه این طرح‌ها به صورت لچک ترنج‌دار و گاهی بدون آن مورد استفاده قرار گرفته و می‌گیرد.
نشان جغرافیایی فرش بیجار ثبت ملی شد
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بیجار از ثبت ملی فرش بیجار و نشان جغرافیایی این فرش آهنین خبر داد.
فرهاد صفری بیان کرد: نشان جغرافیایی فرش دستباف بیجار که در منطقه گروس بافت می‌شود، بیانگر ویژگی‌های خاص طرح‌ها و نقشه‌ها و نوع بافت منحصر به فرد آن است که به فرش آهنین مشهور شده و نشانگر ظرفیت‌های تاریخی، اقتصادی، تجاری و هنری فرش بیجار است.
وی به چگونگی روند پیگیری ثبت نشان جغرافیایی فرش بیجار اشاره و بیان کرد: ثبت نشان جغرافیایی این فرش شامل یک فرایند نسبتا طولانی بود که از سال ۹۴ توسط اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بیجار، با تشکیل جلسات مختلف با تشکل‌های مردمی، اتحادیه‌ها، تعاونی‌ها و صاحبان کارگاه‌های تولیدی فرش و تکمیل اظهارنامه توسط آنها و ارائه گزارش به مرکز ملی فرش ایران آغاز شد.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بیجار اظهار کرد: پس از بررسی‌های لازم، اظهارنامه‌ها و گزارش‌های دریافتی، بازرسی و بازدید میدانی نمایندگان مرکز ملی فرش از واحد‌های متقاضی شهرستان انجام و تمام اظهارنامه‌ها تایید شد.
صفری تصریح کرد: پس از تکمیل مشخصات فرش منطقه، اعم از مشخصات فنی، مشخصات تاریخی و جغرافیایی، پرونده توسط مرکز ملی فرش برای ثبت نهایی به اداره کل ثبت مالکیت صنعتی ارجاع شد.
وی گفت: پس از تلاش‌ها و پیگری‌های مستمر، در نهایت گواهینامه ثبت ملی نشان جغرافیایی فرش بیجار در بیستم تیرماه سال جاری صادر شد.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بیجار در ادامه به گستره جغرافیایی فرش بیجار در دیگر شهرهای استان کردستان و استان‌های همجوار اشاره کرد و گفت: گستره فرش بیجار به شهرهای دیواندره، سقز، تکاب و بخشی از استان زنجان و بخشی از استان همدان نیز می‌رسد و این فرش ارزشمند در این شهرها بافته می‌شود.
احداث موزه فرش بیجار به بهار 97 موکول شد
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بیجار به خبرنگار خبرگزاری شبستان در سنندج اظهار کرد: چند سال گذشته بنا بود تیمچه حاج شهباز بیجار تبدیل به سرای فرش شود که به دلیل اینکه دو دانگ از تیمچه اوقافی است و مشکلاتی در این زمینه وجود داردف این موضوع کنسل شد.
ابراهیم الیاسوند افزود: مکان دیگری در خیابان اردلان واقع در پشت اداره میراث فرهنگی بیجار در زمینی به مساحت 12 هزار متر مربع برای احداث موزه فرش در نظر گرفته شده است که احداث ساختمان این موزه از بهار 97 آغاز می شود.
وی در پایان احداث این موزه را یکی از مطالبات این شهرستان دانست و خاطرنشان کرد: هم اکنون چهار تخته فرش بی نظیر در این شهرستان وجود دارد که در حسینیه نگهداری می‌شود و منبع خوبی برای این موزه خواهد بود.
نظر شما