به گزارش خبرنگار شبستان، جایزه ادبی جلال آل احمد امسال دهمین دوره خود ر ا سپری می کند؛ جشنواره ای که اختتامیه آن به طور معمول آذرماه هرسال و همزمان با تولد جلال آل احمد برگزار می شد اما امسال به دلیل تغییر و تحولات در معاونت فرهنگی وزارت ارشاد با تاخیر برگزار می شود.
اما آن چه جایزه جلال امسال را به محل بحث در میان اهالی ادبیات و رسانه ها بدل کرده اسامی هیئت علمی و دبیر علمی این جایزه است. موضوعی که در نشست خبری این جایزه بار دیگر مطرح شد.
ماجرا از آن جا آغاز شد که سیدعباس صالحی در احکامی شهریار عباسی را به عنوان دبیر علمی و ابراهیم حسن‌بیگی، مریم حسینی، احمد دهقان، ابراهیم زاهدی‌مطلق، حمیدرضا شعیری، داوود غفارزادگان، مسعود کوثری و محمدعلی مهدوی‌راد به عنوان اعضای هیات علمی این دوره از جایزه ادبی جلال آل‌احمد منصوب کرد.
در پی این انتصاب، محمدرضا سرشار رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران در نامه ای به وزیر ارشاد، انتخاب عباسی را مورد انتقاد قرارداد و نوشت: «انجمن قلم ایران به عنوان تنها تشکل فراگیر از اهالی قلم کشور که بنا بر وظیفه تعیین شده برای آن در اساسنامه اش باید همواره رصد جریان‌ها و کنشگران این عرصه را دنبال کند، به دلیل مواضع فکری نامنطبق با ارزشهای نظام مشارالیه _ از جمله اینکه مثلا پدیدآورندگان و نهادهای انقلابی حوزه نشر را بخش "بی‌صلاحیت دولتی" می‌نامد_ و نیز فقدان حداقل پیشینه و وزانت علمی لازم برای تصدی چنین مسئولیت خطیری، نگران دور شدن جایزه جلال از عدالت و اعمال نظر در جهت خلاف معیارها و اهداف فرهنگی نظام است.
بنابراین برادرانه از جنابعالی درخواست می شود تا دیر نشده در خصوص این انتصاب ناصواب دستور تجدیدنظر صادر فرمایید.»
نامه سرشار اما واکنشی از سوی وزارت ارشاد دریافت نکرد تا امروز مهدی قزلی و شهریار عباسی خود به آن واکنش نشان دهند.
به سرشار آدرس غلط می دهند
قزلی در این بار گفت: «اعلام هیئت علمی و دبیر با واکنش هایی از جانب جامعه ادبیات مواجه می شود که گاهی مثبت و گاهی نیز منفی است. انتظار نداریم اگر انتصابی از سوی وزارت ارشاد صورت گیرد کسی واکنشی نشان ندهد. آقای سرشار محق هستند نظرشان را اعلام کنند و ما و دیگران نباید ناراحت شویم، به جز ایشان از جاهای دیگر پیغام های علنی و غیرعلنی داشتیم. خوشبختانه کارنامه آقای شهریار عباسی خیلی روشن است، ایشان حدود 11 کتاب گردن‌کلفت دارد، تعداد زیادی جوایز دارد که از انگشتان دست فرا می رود، تعداد داوری ایشان نیز زیاد است؛ به عقیده بنده در انجمن قلم مشاوره خوبی به آقای سرشار داده نشده، حتی یک جستجوی ساده اینترنتی می توانست کمک کند که آقای سرشار در نقد آقای عباسی نکات بهتری مطرح کند، امیدواریم بدون توهین به نقدها گوش دهیم و از طریق نقدها رشد کنیم.»
وزیر ارشاد سیاست اعلامی رییس جمهور را اجرا کرد
عباسی، دبیر علمی جایزه نیز که در هفته های گذشته صفحه شبکه اجتماعی خود را به خاطر حاشیه های داوری جایزه جلال غیرفعال کرد، با اشاره به اینکه در ادبیات برای همه جا هست، گفت: «یکی از سیاست های رییس جمهور این بود که فرهنگ را با اهالی فرهنگ بسپاریم. دکتر صالحی که قبلا معاون فرهنگی ارشاد بود دارند این کار را انجام می دهند. جایزه جلال نه دولتی است نه خصوصی بلکه ملی است. آقای صالحی دارند بخشی از فرهنگ و ادب را به ما واگذار می کنند، هر جا حسن نیت، انصاف و عدالت باشد سعی می کنند به ادبیات داستانی کمک کنند. جایزه ای به عنوان جایزه غنی پور داریم که مسجدی است و در دوره کتاب من هم در آن کاندید شد، همه اذعان دارند این جایزه از سالم ترین جایزه هاست، ممکن است گردانندگان آن نوعی از ادبیات را بیشتر بپسندند، این اشکال ندارد. جایزه واو اعلام می کند ادبیات متفاوت را می پذیریم این هم خوب است. در ادبیات جا برای کسی تنگ نیست، دعوایی هم نیست. همه خانواده ادبیات را برادر می دانم، شاید از دور که نگاه کنیم متفاوت باشیم اما به هم که نزدیک می شویم می بینیم چقدر شبیه هم هستیم. همه را در قبال زبان و ادبیات فارسی و در نهایت حقیقت مسئول می دانم، ادبیات می خواهد انسان ها را به هم نزدیک کند.»
این واکنش ها درباره صلاحیت دبیر و هیئت علمی اما انگار کافی نبود چراکه قزلی پا را فراتر گذاشت و از سیاست جایزه جلال برای برپایی جشنواره ای «سالم» دفاع کرد.
اختتامیه در تالار وحدت یا مسجد؛ مساله این است
قزلی با بیان اینکه «تقابلی بین جوایز ادبی وجود ندارد»، عنوان کرد: «در مورد مال و ثروت این موضوع کمتر اهمیت دارد که توسط کارگر یا دکتر یا سرمایه دار به وجود می آید. آنچه در مورد سرمایه و ثروت اهمیت دارد حلال بودنش است، در مورد جوایز هم همینطور است. آنچه اهمیت جایزه را مشخص می کند این نیست که دولتی باشد یا خصوصی، در تالار وحدت برگزار شود یا مسجد، آنچه تبیین می کند جایزه خوب است این است که درست برگزار شود. برگزاری یک جایزه سالم چه دولتی و چه خصوصی نفعش به جامعه ادبیات می رسد. امروزه دست اندرکاران ادبیات باید به موضوع سلامت جوایز ادبی بپردازند. شرط برگزاری جایزه ادبی سالم سلامت برگزارکنندگان آن است البته باید اجزای دیگر ماجرا مانند آیین نامه، شیوه انتخاب، داوران، چگونگی دیدن آثار و منابع مالی نیز روشن باشد.»
عباسی نیز این موضوع را مورد تاکید قرار داد و با اشاره به اینکه ادبیات سالم مدنظر ماست، خاطرنشان کرد: «اینکه اثری نزدیک به اثر جلال باشد ملاک ما نیست، ملاک ما ادبیاتی است که در جستجوی حقیقت باشد، شخصا جلال را جویای حقیقت می دانم. اندیشه های جلال در طول زندگی اش تحول یافت، جلال در پی حقیقت بود و انسانی صادق بود، جاهایی به خطا رفت که خودش نیز اعتراف کرد؛ تلاش می کنیم ادبیاتی که با مخاطب صادق است و همچنین از کیفیت بالایی برخوردار است را انتخاب کنیم.»
داوران خوشنام از تمام جریان های ادبی
انتخاب هیئت داوران جایزه جلال آل احمد، موضوع دیگری بود که طبیعتا مورد انتقاد قرار گرفته بود تا عباسی به آن پاسخ دهد: «داورانمان را از جریان های مختلف ادبی انتخاب کردیم. کار هنری به گونه ای است که بخشی از آن به سلیقه داور است. اگر داوران هر جایزه را تغییر دهیم مسلما برگزیدگان نیز تغییر می کنند. ما سعی کردیم داوران خوشنامی را از تمام جریان های ادبی انتخاب کنیم تا آثار انتخاب شده توسط آنها ارزش ادبی بالایی داشته باشد.»
به هر روی و با همه این تفاصیل اختتامیه دهمین جایزه جلال آل احمد ۱۶ دی ماه جاری در تالار وحدت برگزار می شود. باید منتظر نشست و دید که آیا اعلام اسامی برگزیدگان این دوره نیز حاشیه ای در بر خواهد داشت؟
نظر شما