مصادیق شادی و نشاط وارد برنامه‌های پیشگیري از اعتیاد شوند

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومي ستاد مبارزه با مواد مخدر؛ علی مویدی در شصت و یکمین جلسه کمیته فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر که با حضور رئیس سازمان بهزیستی کشور برگزار شد، گفت: رصد هوشمندانه وضعیت اعتیاد کشور در اين كميته به تصویب رسیده و این مساله را در طول زمان، پیگیری می‌کنیم.

وي تاكيد كرد: انتظار داریم در این کمیته به راهکارهای عملی‌تر دست پیدا کنیم. این کمیته‌ها باید به مصادیق بارز در کارکردهایشان بپردازند و در فصول مختلف آنها را ارائه دهند.

قائم مقام دبيركل ستاد با اشاره به اهمیت هم افزایی در حوزه مبارزه با مواد مخدر افزود: عزمی كه امروزه در کشور ميان ستاد مبارزه با مواد مخدر و ریاست جمهوری ایجاد شده در گذشته وجود نداشت كه در کشور بی سابقه است.

مويدي بيان داشت: سهم ایجاد شادی و نشاط در پیشگیری از اعتیاد بسيار مهم است و بايد از ارائه شعارهای بدون عمل در این زمینه خودداری کرد.

وي ادامه داد: ما باید مراقبت‌های لازم را برای فرزندان اين مرز و بوم و محیط‌های اجتماعی کشور انجام دهيم، لذا مي‌طلبد در مقابله با روانگردان‌های جدید هوشيار باشيم.

انوشیروان محسنی بندپی رئیس سازمان بهزیستی کشور نيز گفت: از میان آسیب‌های اجتماعی، اعتیاد، نقش هم‌افزایی در رشد آسیب‌های دیگر همچون طلاق و جرایم خرد دارد و باعث می‌شود افراد کارایی خود را در جامعه از دست بدهند.

وی ادامه داد: در سه ، چهار سال اخیر سازمان بهزیستی به نقاط مشترک بسیاری با دستگاه‌هایی نظیر ستاد مبارزه با مواد مخدر در سیاست‌گذاری‌ها، تعریف اقدامات پیشگیرانه و اقدامات مداخله در درمان اعتیاد رسیده است.

رييس سازمان بهزيستي با اشاره به اقدامات پیشگیرانه نظیر حساس‌سازی، آگاهی‌رسانی، کمپین‌های رسانه‌ای، خط تلفنی اعتیاد و افزایش افراد تحت پوشش اظهار داشت: پیشگیری همواره اثربخشی بیشتری از درمان دارد. همچنین جامعیت و شمولیت بیشتری در اقدامات پیشگیری قابل انجام است.

بندپی افزود: نباید تنها جمعیت 5.3 درصدی افراد معتاد جامعه را در حوزه اعتیاد مورد توجه قرار داد و سایر افراد جامعه را در مورد خطر اعتیاد فراموش کنیم. در حوزه دانش آموزان نيز باید از همه معلمان بخواهیم تا در خلال هر درسی که تدریس می‌کنند زمانی را به ارتقای دانش دانش‌آموزان نسبت به خطرات اعتیاد قرار دهند.

وي گفت: در حوزه درمان و پروتکل‌های مربوط به اعتیاد توجه به گروه‌های سنی و جنسی پررنگ‌تر شده است و در حال حاضر مراکز مادر و کودک و شش مرکز نگهداری از کودکان در استان‌های سیستان، خراسان شمالی، البرز و تهران مشغول به کار هستند. همچنین توجه به درمان‌های اجتماع مدار در راستای همین سیاست‌های مشترک است.

رييس سازمان بهزيستي افزود: مشکل اصلی و مغفول در حوزه اعتیاد مربوط به جامعه‌پذیری افراد است، در حوزه اشتغال و حمایت‌های اجتماعی و روانی، افراد بهبودیافته باید توجه ویژه‌ای صورت بگیرد چرا كه حمایت‌های روانی و اجتماعی از بازگشت مجدد افراد درمان شده به سمت اعتیاد جلوگيري مي‌كند.

بندپی با اشاره به نقش اقدامات پیشگیرانه در سایر حوزه‌های آسیب‌های اجتماعی افزود: در خراسان رضوی با ثبت الکترونیکی طلاق در بین سال‌های 94 و 95 با کاهش 8.1 درصدی طلاق روبرو بودیم. این به آن معناست که ورود مشاوران به این حوزه مثمر ثمر بوده است، به طوریکه در شش ماه نخست امسال تا 11 درصد شاهد کاهش طلاق در این استان بودیم.

وي با اشاره به نقش آگاهی رسانی، پیشگیری و ارتقای سطح دانش آحاد جامعه گفت: با انجام اقدامات پیشگیرانه رتبه مصرف «شیشه» از دومین ماده مخدر مورد مصرف در کشور در سال 90 با 26 درصد به هشت درصد در سال 1394 کاهش یافته است.

بندپي گفت: هر جا که لازم است بايد در این حوزه هم‌افزایی صورت گیرد و تا حد ممکن از فرصت‌ها استفاده شود. باید شرایطی را فراهم کنیم که کمیته تشکیل شده برای مبارزه با مواد مخدر حداکثر اثربخشی را داشته باشد.

همچنين پرویز افشار، سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر از تخصیص 50 درصدی امکانات بودجه‌ای برای حوزه پیشگیری در راستای تحقق هدفگذاری ستاد مبارزه با مواد مخدر در حوزه اعتیاد خبر داد و با اشاره به اینکه این اقدام کاری بنیادین در حوزه اعتیاد است، گفت: ممکن است نتوانیم امسال این اقدام را به شکل کامل عملیاتی کنیم اما در سال آتي اولویت‌ها مورد بازنگری قرار خواهند گرفت.

وي با اشاره به بر مطالبه گری مقام معظم رهبری (مدظله‌العالي) از دستگاه‌های متصدی در حوزه اعتیاد برای کاهش این آسیب‌ها افزود: هر کدام از دستگاه‌ها باید وظایف‌شان را به نحو احسن در این حوزه انجام دهند و دو فعالیت مهمی را که برای شش ماه آینده در نظر گرفته شده است، به خوبی انجام دهند تا اهداف برنامه ریزی شده در این حوزه محقق شود.

حمید صرامی مدیرکل دفتر و تحقیقات آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر نيز با اشاره به وضعیت شیوع مصرف مواد مخدر در ایران، گفت: طبق شيوع شناسي سال 94،  5.4 درصد در میان جمعیت 15 تا 64 سال ایران به مواد مخدر اعتیاد دارند که از این میان جامعه کارگری در محیط‌های صنعتی با 22.3 درصد بیشترین شیوع مصرف مواد مخدر را دارند و 2.1 درصد از دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم از مواد مخدر استفاده کرده‌اند.

وي افزود: همچنین در سال 90 تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر بیش از سه میلیون و 391 هزار نفر (6.9 درصد) در سطح وابستگی تا وابستگی شدید بود كه در سال 1394 تعداد مصرف کنندگان مواد مخدر به دو میلیون و 802 هزار و 800 نفر (5.39 درصد) کاهش یافت، از این تعداد نزدیک به یک میلیون و 600 هزار نفر مصرف کننده غیرمستمر مواد مخدر بودند.

اين مقام مسئول در ستاد به شرایط جهانی تولید و مصرف مواد مخدر اشاره كرد و گفت: در سطح جهانی آمار مصرف‌کنندگان مواد مخدر از 26 میلیون نفر به بیش از 29 میلیون نفر در بین جمعیت 15 تا 64 ساله افزایش یافته است. این آمار نشان می‌دهد که باید نسبت به افزایش تولید و مصرف مواد مخدر آماده باشيم.

صرامی با اشاره به افزایش مصرف 345 درصدی روانگردان‌ها از سال 2009 تا 2017 افزود: پیامدهای این افزایش در سطح جهانی کاهش سن مصرف و رشد شیوع در نوجوانان و جوانان، افزایش مصرف مواد مخدر در زنان، شاغلین و تحصیل‌ کردگان است. نهاد خانواده، محیط‌های آموزشی، محلات و محیط‌های کاری نيز با افزایش مصرف مواد مخدر ضربه پذیر خواهند شد و در نهایت تمایل به مصرف همزمان و ترکیبی مواد افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به اینکه حدود 70 درصد از زمین‌های زیر کشت خشخاش در جهان در افغانستان قرار دارد، گفت: تولید تریاک در افغانستان از سال 2001 تا 2017 با رشد 4765 درصدی همراه بوده است.

مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد با اشاره به جهت گیری‌های کلی ستاد مبارزه با مواد مخدر در چهار سال اخیر تصریح کرد: مشارکت موثر لایه‌های مختلف اجتماعی، اتخاذ استراتژی‌های واقع بینانه، تقویت دانش برنامه ریزی راهبردی و عملیاتی، انتشار تحقیقات با پرهیز از رویکرد امنیتی و سیاسی، افزایش حساسیت، دغدغه و نقش‌آفرینی در لایه‌های مختلف دولت و ملت و تمرکز بر اقدامات حرفه‌ای عملیاتی در مرزهای شرقی کشور از جمله این جهت‌گیری‌ها بوده‌اند.

صرامي به اولویت بخشی برنامه‌های پیشگیری اولیه از اعتیاد اشاره کرد و افزود: ضربه زدن به شبکه‌های تولید ماده شیشه، ساماندهی معتادان متجاهر تمرکز بر مقابله با تولید، قاچاق، عرضه و مصرف مواد مخدر و روانگردان‌های پرخطر با مطالبه گری و ارزشیابی دستگاه‌های اجرایی از دیگر برنامه‌های چهار سال اخیر ستاد مبارزه با مواد مخدر بودند.

وي با تاکید بر اینکه مصرف‌کنندگان ماده شیشه از 26 درصد در سال 90 به هشت درصد در سال 94 کاهش یافته‌اند، گفت: طی 12 سال اخیر ضمن انهدام 1967 کارگاه تولید شیشه و کشف بیش از 24 تن ماده محرک شیشه در کشور و انجام تبلیغات لازم به این کاهش دست یافته‌ایم.

صرامی در ادامه با اشاره به نگرش مردم به مواد مخدر و روانگردان‌ها توضیح داد: در سال 93 نزدیک به 24.7 درصد از مردم نگرش بینابین و مثبت به مصرف مواد مخدر داشتند.

وی با اشاره به پیش بینی روند مصرف مواد مخدر در ایران سال 1404 گفت: پیش بینی می‌شود مصرف‌کنندگان مواد مخدر از دو میلیون و 802 هزار نفر به بیش از سه میلیون و 316 هزار نفر افزایش یابند.

مديركل دفتر تحقيقات و آموزش ستاد در ادامه با ابراز امیدواری از ایجاد رشته دکتری پیشگیری از اعتیاد در دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: گسترش طرح‌های تحقیقاتی کاربردی و مبتنی کردن اقدامات امر مبارزه و پشتوانه‌های علمی و دانش بومی باعث شده تا با رشد 680 درصدی در پژوهش و رشد 687 درصدی پایان‌نامه‌های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری و رشد 139 درصدی مقالات علمی در امر مبارزه نرم افزاری و سخت افزاری در سال‌های 95 و 96 نسبت به سال 92 روبرو باشیم.

صرامي با اشاره به آسیب‌های حوزه پیشگیری اولیه از اعتیاد اظهار کرد: عدم بهره‌گیری از ظرفیت دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی و استانی، در اولویت نبودن رویکرد پیشگیری از اعتیاد، محدود بودن نرخ سطح پوشش برنامه‌های کاهش تقاضا به ویژه در طیف دانش آموزان و دانشجویان از جمله این آسیب‌ها است.

وی همچنين ضعف در تهیه بسته سیاستی جامع و مشخص در خصوص پیشگیری از مصرف مواد مخدر در سطح کارخانجات و سازمان‌ها، ضعف در بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردمی و مشارکت سازمان‌های غیردولتی، عدم تمایل بخش خصوصی در پیشگیری از اعتیاد، عدم بهره‌گیری موثر از فضای مجازی و ضعف در غنی‌سازی اوقات فراغت از دیگر آسیب‌های حوزه پيشگيري از اعتياد برشمرد.

همچنين فرید براتی سده، معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور بر استفاده درست از فضای مجازی در حوزه پیشگیری از اعتياد تاكيد كرد و گفت: نباید با حضور بی مهابا در فضای مجازی آسیب دیگری تولید کنیم، بلکه باید به شکل حساب شده و با برنامه ریزی از ظرفیت این فضا بهره‌مند شویم.

وي افزود: در  سازمان بهزيستي اعتباري برای بهره‌مندی از فضای مجازی در حوزه آسیب‌های اجتماعی اختصاص يافته است، چرا كه پیشگیری یکی از مهمترین رویکردهای مقابله با آسیب‌های اجتماعی است و قصد داریم آن را در فضای مجازی به کار ببندیم.

براتي در پايان گفت: بهزیستی قصد دارد تا با استفاده از شخصیت‌های انیمیشنی خاصی در حوزه پیشگیری در فرهنگسازی برای این حوزه وارد میدان شوند.