خبرگزاری شبستان – سرویس قرآن و معارف: "امام صادق (ع) فرمود : کسی که قرآن خواندن او توأم با خضوع نباشد، وقلبش را رقّت فرا نگیرد، ودر سینه اش حزن وترس وارد نشود، عظمت خدای متعالی را ناچیز شمرده وبه خسرانی آشکار در غلتیده است.
پس قاری قرآن را سه چیز لازم است تا به فیض عظمای قرائت نائل آید:
اول: قلبی خاشع، دوم: بدنی فارغ از تعلّقات دنیوی و سوم: جایی خالی.
چون قلبش در برابر خدای تعالی خاشع شود، شیطان رجیم از او خواهد گریخت. خداوند تعالی می فرماید: پس چون قرآن می خوانی، از شیطان رانده شده به خداوند پناه جوی.
پس هنگامی که قاری قرآن، نفس خویش را فارغ سازد، قلبش برای قرائت قرآن فارغ یابد ودر این هنگام چیزی که بتواند او را از برکت وفواید قرآن محروم کند در بین نیست."
آنچه در ادامه می آید سلسله رهنمودهای امام صادق علیه السلام برای حیات طیبه در کتاب "مصباح الشریعه" است. این کتاب از سوی عباس عزیزی ترجمه شده است.
چگونه قاری، قرآن را بخواند؟
امام صادق (ع) فرمود : کسی که قرآن خواندن او توأم با خضوع نباشد، وقلبش را رقّت فرا نگیرد، ودر سینه اش حزن وترس وارد نشود، عظمت خدای متعالی را ناچیز شمرده وبه خسرانی آشکار در غلتیده است.
پس قاری قرآن را سه چیز لازم است تا به فیض عظمای قرائت نائل آید:
اول: قلبی خاشع، دوم: بدنی فارغ از تعلّقات دنیوی و سوم: جایی خالی.
چون قلبش در برابر خدای تعالی خاشع شود، شیطان رجیم از او خواهد گریخت. خداوند تعالی می فرماید: پس چون قرآن می خوانی، از شیطان رانده شده به خداوند پناه جوی.
پس هنگامی که قاری قرآن، نفس خویش را فارغ سازد، قلبش برای قرائت قرآن فارغ یابد ودر این هنگام چیزی که بتواند او را از برکت وفواید قرآن محروم کند در بین نیست.
وچون کنج خلوت اختیار کند واز خلق اعتزال جوید وخضوع قلب وفراغ بدن را فراهم آورد، در این هنگام روح وباطنش با خدای - عزّ وجلّ - انس می یابد وشیرینی سخنان خداوند تعالی در خطاب با بندگان صالحش ومقامی را که به فنون کرامات وبدایع اشاراتش بدانان اختصاص داده، در خواهد یافت.
پس هنگامی که پیمانه ای از این شراب بنوشد، دیگر هیچ حالی وهیچ وقتی را بر آن ترجیح ندهد، بلکه آن را بر هر طاعت وعبادتی رجحان می دهد، زیرا در این حال، بدون واسطه با پروردگار خویش به راز ونیاز می پردازد.
ای قاری کتاب خدا! بنگر که چگونه کتاب پروردگار وعهد ولایتت را می خوانی، وچگونه بر اوامر او گردن می نهی، واز نواهی حضرتش اجتناب می ورزی، وچگونه حدودش را پاس می داری، که او در کتاب عزیزش می فرماید: نه از پس ونه از پیش بر آن باطل وارد نشود که آن، از سوی [خدای ] حکیم حمید نازل شده است.
پس آن را به ترتیل بخوان ودر وعده پاداش ووعید کیفرش توقف کن ودر امثال ومواعظش بیندیش وبپرهیز از این که حروفش را ادا نمایی وحدودش را ضایع کنی.
رکوع در محراب و آداب هایش
امام صادق (ع) فرمود: بنده ای رکوعی حقیقی را به جای نیاورد، جز آن که خداوند به نور عظمت وبزرگی خویش زینتش دهد ودر سایه کبریای خود جایی دهد ولباس برگزیدگان خویش را بر او بپوشاند. رکوع، در ابتداست وسجود، پس از آن. پس هر که اوّلی را به معنای واقعی آن به جای آورد، مقدّمات دومی را فراهم کرده است.
در رکوع، ادب به جای آوردن ودر سجود، قرب به خداست وکسی که رعایت ادب نکند، به قرب نرسد. پس با خضوع وتذلّل وبیم بسیار، بیم کسی که در مقابل قادری بزرگ ایستاده است، به رکوع بپرداز واعضای بدنت را تسلیم ومطیع نماز وافعال آن گردان، تا همانند راکعان، از مواهب بزرگی که آنان دیده اند بهره مند شوی.
آورده اند که: ربیع بن خیثم (ره) از شب تا به صبح در حال یک رکوع می گذراند وچون صبح می شد می گفت: آه وافسوس، که مخلصان به مقصد رسیدند وپیش بردند ومن بر جای ماندم!
وپشت خود را در هنگام رکوع مساوی بدار (به گونه ای که اگر قطره آبی بر پشت تو بریزند، همان جا بماند) تا حقّ رکوع را به جای آوری، وبه خاطر بگذران که این رکوع را به مددویاری خداوند انجام می دهی، نه به نیرو وقدرت خود. وقلب خویش را از وسوسه وفریب شیطان دور کن (که مبادا آن دیو لعین تو را وسوسه کند وبه فریب او فخری به هم رسانی) چرا که مراتب بندگان نزد معبود، به قدر تواضع وفروتنی است. هر که را عجز وانکسار بیش تر است، منزلت ومقامش نزد خدای تعالی بیش تر خواهد بود. وراه بردن به خضوع وخشوع، به قدر راه بردن به عظمت وبزرگواری خداوند عالم است، که هر قدر راه بردن به عظمت او بیش تر باشد، اعتراف به عجز وناتوانی تو بیش تر خواهد بود؛ واین میسّر نیست، مگر به راه بردن به شگفتی های آفرینش.
آداب سجود چیست؟
امام صادق (ع) فرمود: به خدا قسم، زیان کار نیست کسی که سجده را به حقیقتش به انجام رساند، اگر چه در عمرش یک بار چنین کند.
وکسی که در حال سجده، خود را شبیه چنین کسی قرار دهد، خود را فریب داده واز آنچه که خداوند برای سجده کنندگان از انس با خدا در دنیا وراحتی وآسایش در آخرت قرار داده است، در غفلت وبی خبری است.
وکسی که در سجده اش به نحو مطلوب به قرب خدای متعال نایل آید، از خداوند دور نشود وکسی که در سجود ادب او را نگه ندارد وحرمتش را پایمال کند وقلب خویش را به غیر اومشغول دارد، به خدا نزدیک نشود.
پس سجده کن چون سجده شخصی که در پیشگاه خدا متواضع است ومی داند که از خاکی آفریده شده که همه بر آن پای می نهند واز نطفه ای ترکیب گشته که همه از آن متنفر هستند واو به وجود آمده، در حالی که قبلاً نبوده است.
خداوند معنای [حقیقی ] سجده را سببی قرار داده تا با قلب، نهان وروح به او تقرب جویند. پس کسی که به او نزدیک شود، از غیرش دور شود.
آیا نمی بینی حالت سجود درست نمی آید، مگر با بریدن واز همه اشیاء، ونادیده انگاشتن هر چیزی که آن را چشم ها می بینند؟ خدای تعالی توجه باطن انسان را به همین گونه خواسته است.
کسی که در نماز، قلبش به چیزی جز خداوند تعلّق یابد، در واقع، او به همین چیز نزدیک است واز حقیقتی که خدای تعالی در نماز از او خواسته، دور است.
خدای تعالی فرماید: خداوند برای هیچ مردی در درونش دو دل ننهاده است....
رسول خدا (ص) فرمود: خدای - عزّ وجلّ - می فرماید: در قلب هیچ بنده ای، عشق به خالص بودن در عبادت وطاعتم وجلب رضایتم نمی بینم، مگر آن که پرورش وامور زندگی اش را بر دست گیرم وبدو نزدیک شوم، وکسی که در نمازش به غیر من مشغول شود، از کسانی است که خویش را به استهزا گرفته ونامش در دیوان زیان کاران ثبت شود.
نظر شما