معنای «أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ» در فرهنگ انتظار

گروه مهدویت خبرگزاری شبستان:  قرآن کریم در آیه 105 از سوره مبارکه انبیاء می فرماید: «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ؛ و ما بعد از تورات در زبور (داود) نوشتیم که البته بندگان نیکوکار من ملک زمین را وارث و متصرف خواهند شد.»

کلمه زبور در لغت عرب به معنای هر نوع نوشته و کتاب است؛ چنان که در قرآن نیز آمده است: «وَكُلُّ شَيْءٍ فَعَلُوهُ فِي الزُّبُرِ؛ و هر عملی که کردند در کتب‌نامه عملشان ثبت است» (1) ولی در آیه «وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا» (2) به قرینه نام حضرت داود علیه السلام به نظر می رسد که مراد، کتاب اختصاصی آن حضرت(ع) است که در برگیرنده مجموعه مناجات ها، نیایش ها و اندرزهای ایشان بوده و پس از تورات نازل شده است.

مرداد از «ذکر» در این آیات نیز تورات می باشد؛ چنان که در آیه 48 همین سوره مبارکه تصریح شده که تورات، ذکر است: «وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَىٰ وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ وَضِيَاءً وَ ذِكْرًا لِلْمُتَّقِينَ.»

بعضی گفته اند که منظور از «زبور» در این آیه تمام کتب آسمانی، مراد از «ذکر» قرآن مجید و کلمه «مِن بَعد» نیز به معنای «علاوه بر» است، که در این صورت معنای آیه چنین می شود: «ما علاوه بر قرآن در تمام کتب آسمانی نوشتیم که وارثان زمین، قطعاً  بندگان صالح من خواهند بود.»

از امام صادق علیه السلام درباره زبور و ذکر سوال شد. آن حضرت(ع) فرمودند: «ذکر نزد خداوند است و زبور، کتاب نازل شده بر داود علیه السلام است و همه کتاب های نازل شده، نزد اهل علم است و آنان ما اهل بیت(ع) هستیم».(3)  

در پنج مورد از مطالب زبور(مزامیر) حضرت داود علیه السلام - که امروز جزو کتب عهد قدیم به شمار می رود- شبیه این تعبیر آمده است: «مردان صالح، وارث زمین خواهند شد.»

همه دین ها معقدند که نجات دهنده ای خواهد آمد؛ لذا در زیارات حضرت مهدی علیه السلام را این گونه خطاب قرار می دهیم: «السَّلامُ عَلیَ مَهدِیِّ الاُمَم؛ سلام بر تو ای امامی که همه امت ها منتظرت هستند نه فقط مسلمان ها!

در روایات متعدد آمده است که آن بندگان صالحی که وارث زمین خواهند شد، حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه و یارانش هستند.

یکی از سنت های الهی است که بندگان صالح، حاکم و وارث جهان باشند.(کَتَبنا) دین از سیاست جدا نیست بنابر این قسمت از آیه که می فرماید: (یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ) به ارث بردن زمین و حکومت برجهان، دو شرط دارد؛ بندگی خداوند و انجام اعمال صالح (عِبادِیَ الصَّالِحُونَ)

پی نوشت ها:

1سوره قمر آیه 52

2.سوره اسراء آیه 55

3.الکافی، ج1، ص ۲۲۵

برگرفته از «پرتوی از آیه های مهدوی»، حجت الاسلام قرائتی به کوشش حسن ملّایی