به گزارش خبرنگار سرویس اندیشه خبرگزاری شبستان، در دومین روز همایش جوان ایرانی، پرسش‌های امروزی ویژه کرسی‌های آزاداندیشی مناظره‌ای میان حجت‌الاسلام داوود فیرحی، استاد حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، قائم‌مقام مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه قم و عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در راستای موضوع نظریه بومی که از منویات مقام معظم رهبری است در تالار شهید آوینی دانشگاه تهران برگزار شد.
شروع مناظره با طرح این پرسش آغاز شد که نظرگاهی وجود دارد که علم را پدیده‌ای بی‌زمان، مکان و جهان‌شمول می‌داند و در مقابل نظرگاهی دیگر گزاره‌های علمی را خیلی بی‌طرف ندانسته و علم موجود را برگرفته از یک بستر اجتماعی، تاریخی و فرهنگی خاص ذهن اندیشمندان آن می شمارد.
حجت‌الاسلام فیرحی در پاسخ به این پرسش معتقد است علم، جهان‌شمول و از جنس نظریه و دانستن قواعد است و این سیاست‌های علما است که بومی و از جنس تکنولوژی، اخلاق و تسهیل زندگی است.
وی ادامه داد: علم اراده معطوف به دانش را می‌طلبد و شرط آن آزادی است و تشدید‌کننده دانش است در حالی که سیاست‌گذاری علم معطوف به قدرتی است که می‌گوید از علم چه می‌خواهد و چه نمی‌خواهد.
حجت‌الاسلام خسروپناه در جواب به این پرسش دیدی متفاوت داشت و گفت: علم بومی علمی است که به بررسی مسایل بومی هر جامعه می‌پردازد و نباید برای تئوری‌ها به خاطر جهان‌شمول بودن‌شان، لباسی بدوزیم که به زور بخواهیم بر تن هر جامعه‌ای که دارای انسان‌های متعارف و تعین‌یافته آن مکان خاص هستند، اندازه کنیم.
وی در ادامه مدعی شد: تئوری‌های جهان‌شمول بومی هستند و آنها مسایل بومی را حل می‌کنند چرا که با انسان متعارف کار دارند نه انسان کلی لامتعین.
فیرحی مؤلف کتاب "روش‌شناسی اندیشه سیاسی در اسلام" در بخشی از نقد نظریه علم بومی بیان کرد: در روایات اسلامی سخنی از علم بومی نشده است و حتی تأکید بسیاری شده است که علم را از دست هر کس که هست اخذ کنید و روایتی از پیامبر (ص) است که خداوند در هر چیزی سرکشی را دوست ندارد اما این کار را در علم می‌پذیرد و یا روایتی از امام علی (ع) است که کمال دین را طلب علم و عمل به آن و طلب علم را واجب‌تر از طلب مال می‌داند چرا که خداوند مال را نزد خودش تقسیم کرده است اما اگر به دنبال علم بروی به دست شما نمی‌افتد و امر شده که علم را از معدنش طلب کنید و حتی شهید مطهری در مجموعه آثار خود جلد 21، صفحه 327 تفسیری که از آن برداشت می‌شود، مخالفت ایشان با علم بومی است.
حجت الاسلام خسروپناه، با تأکید بر اینکه علم را باید از اهل‌اش کسب کرد، گفت: شهید مطهری هر جا سخنی از علم می‌کند منظورشان علوم تجربی و طبیعی است و حتی ایشان نیز تئوری‌های روان‌کاوی فروید و جامعه‌شناسی دورکیم را نه قبول دارند و نه می‌پذیرند.
وی تاکید کرد: ما باید بر اساس جامعه ایرانی در زمان و مکان معین پرسش‌های پژوهشی را پاسخ دهیم.
پایان پیام/
نظر شما