به گزارش خبرنگار شبستان، مریم محمدخانی، نویسنده کودک و نوجوان عصر امروز در کارگاه آموزشی دوشنبه‌های کتابخوانی در مهدهای کودک که به همت معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و سازمان بهزیستی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد، گفت: در ادبیات کودک و نوجوان سه نکته وجود دارد که در کنار هم یک مثلث می‌سازند؛ اولین ضلع این مثلث زبان است، دومی نگاه و سومی مسئله است. کتابی متناسب با مخاطب کودک و نوجوان است که یک مسئله کودکانه را با نگاه و زبان کودکانه بیان کند.
محمدخانی اظهار داشت: لازم نیست هر کتابی که در کتابخانه مهد کودک‌ها باشد، آموزشی باشد؛ در درجه اول کودک باید از کتاب خواندن لذت ببرد و این مسئله مهم‌تر از آموزشی بودن کتاب است. در دل ادبیات یک سری چیزها به کودک آموزش داده می‌شود بدون اینکه هدف ما آموزش دادن باشد.
وی با بیان اینکه کتاب تصویری می‌تواند بی‌کلام یا باکلام باشد، عنوان کرد: تصاویر کتاب باید طوری باشد که بازاری و دکه‌ای نباشند. کتابی که تصاویرش هنری باشد سواد بصری کودک را افزایش می‌دهد. قطع کتاب در کتاب‌های تصویری از این جهت مهم است که تصاویر دیده شوند. وزن کتاب نیز مهم است از این جهت که بچه‌ها به راحتی آن را حمل کنند و ورق بزنند. در کتاب تصویری مهم است که حجم تصاویر با حجم کلمات متناسب باشد. در حقیقت کتاب تصویری خوب کلمات و تصاویر متناسبی دارد.
این نویسنده کودک و نوجوان تصریح کرد: جنس مواد به کار رفته در کتاب برای گروه سنی کودک مهم است. جنس مواد کتاب نباید شیمیایی باشد تا اگر کودک به آن دندان زد، اذیت نشود. کتاب‌های مقوایی نباید برنده باشند تا دست بچه هنگام ورق زدن آسیب نبیند. از طرفی در کتابخانه باید برای بچه‌ها کتاب‌های مختلف وجود داشته باشد.
محمدخانی با اشاره به انواع ادبیات برای کودکان بیان کرد: داستان، شعر، نمایشنامه، هنر و سرگرمی، ادبیات شفاهی مانند چیستان‌ها، لالایی‌ها، بازنویسی قصه‌های کهن غیرداستانی شامل آموزشی و دایره‌العارف، کتاب‌های مفهوم‌آموز مانند کتاب‌هایی که الفبا را آموزش می‌دهند و کتاب‌های الکترونیکی انواع ادبیات برای کودکان هستند.
این نویسنده کودک و نوجوان خاطرنشان کرد: انواع کتاب برای گروه سنی کودک شامل کتاب پارچه‌ای، پلاستیکی حمام، مقوایی یا سخت، کاغذی، پاپا، سفره‌ای، لمسی، صدادار، رنگ‌آمیزی و اسباب‌بازی هستند.
وی اظهار داشت: خرید کتاب‌های خوب و مفید سلیقه کودکان را ارتقا می دهد، بدین ترتیب کودک در آینده می‌تواند کتاب‌های بازاری را از کتاب‌های مفید تشخیص دهد. خواندن کتاب برای کودک را باید از جلد کتاب شروع کرد. ابتدا اسم کتاب را می‌خوانیم و سپس از کودک می‌پرسیم فکر می‌کند قرار است چه چیزی برایش بخوانیم، سپس کتاب را باز می‌کنیم و تصاویر را به کودک نشان می‌دهیم. بعد از خواندن کتاب می‌توانیم سوالاتی در مورد کتاب از کودک بپرسیم، اینکه چه حسی داشته، آیا از کتاب خوشش آمده است، چه چیزهایی دید و از چه جاهایی رد شده است.
محمدخانی با طرح این سوال که از کجا باید با کتاب‌های خوب و مفید برای کودکان آشنا شویم، تصریح کرد: یک راه مراجعه به نهادهای ارزیابی ادبیات کودک است که می‌تواند دولتی یا خصوصی باشد. فهرست این نهادها کتاب‌های خوب را به ما معرفی می‌کند، شورای کتاب کودک و لاک‌پشت پرنده از جمله این نهادهاست، یک‌سری جوایز دولتی که با مراجعه به لیست آنها می‌توان با کتاب‌های خوب آشنا شد، از جمله این جوایز دولتی می‌توان به جشنواره دوسالانه کانون، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جایزه کتاب سال، جایزه غنی‌پور، سامانه رشد و جشنواره کتاب برتر اشاره کرد.
نظر شما