به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: هجدهم ذی الحجه مصادف با روزی است که نبی مکرم اسلام در بازگشت از حجة الوداع امر فرمودند که کلیه زائران خانه خدا که جلوتر از مسیر و در راه بازگشت بودند به محلی به نام غدیر خم برگردند و سایر افراد نیز منتظر باشند تا دیگران به آن محل برسند که قرار است پیام مهمی را به اجتماع مسلمین ابلاغ کنند.
پیامبر(ص) در میان آن جماعت انبوه که شمار آنان به بیش از صدهزار نفر نقل شده است بر نقطه بلندی ایستاد و دست حضرت علی(ع) را بالا برد و فرمود: من کنت مولا فهذا علی مولا.
در آن روز پیامبر اکرم(ص) جانشین بر حق خود را به مردم معرفی فرمود تا بعد از رحلت جانگدازش ماوا و مأمن مردد امام علی(ع) باشد، هرچند که گذر زمان و بسیاری از اتفاقات سبب شد تا حضرت بیست و پنج سال خانه نشین شوند و با وجود آنکه ولی بر حق جامعه بودند و پیامبر(ص) ولایت حضرت را در واقعه غدیر برای مردم بیان کرده بود خانه نشین شوند.
بر آن شدیم در سالروز واقعه غدیر با حجت الاسلام سید محمود مرتضوی هشترودی، استاد حوزه علمیه قم به گفت وگو بنشینیم که در ادامه حاصل آن را می خوانید:
به عنوان اولین سوال بفرمایید چه طور می توانیم در این روزگار واقعه غدیر را گفتمان سازی کنیم؟
برای تحقق این مهم باید واقعه غدیر را برای مردم بازنمایی کرده و عنوان کنیم که چرا پیامبر اسلام در جریان بازگشت از حج دستور به حضور مردم در یک مکان دادند و امر کردند کسانی که جلوتر رفتند بازگردند و دیگران نیز منتظر کسانی بمانند که هنوز نرسیده اند.
از سوی دیگر باید زمان قبل تر از این واقعه را نیز بررسی کنیم و ببینیم چرا پیامبر(ص) دست به این اقدام آن هم در آن برهه زمانی زد؟ مگر پیامبر(ص) چندین بار نگفته بود که بعد از من ولی مسلمین کیست بنابراین چرا در آن مکان و با حضور همه این مساله را بیان کرد. از نظر من غدیر می تواند محل وحدت مسلمانان باشد همچنان که محل اختلاف شده است. مخافان غدیر این واقعه را در کتب خود دارند و تمام ابعادش را بررسی کرده اند بنابراین غدیر می تواند محور وحدت قرار گیرد.
این چنین نبود که پیامبر(ص) در آن گرما صدهزار نفر را جمع کند و بگوید علی دوست من است. فکر می کنم امروز باید واقعه تاریخی را از قلم و بیان همان مخالفان نیز مطرح کنیم چرا که در اصل واقعه غدیر هیچ تردیدی وجود ندارد. کتاب الغدیر که علامه امینی در مورد واقعه غدیر گردآوری کرده است در تمام این یازده جلد یک سند از شیعه نقل نمی شود و سلسله سندها از علمای اهل سنت و کتاب های آنها است. در کل کتاب این سندها طرح می شود و اشاره می شود که شما(اهل سنت) این مساله را قبول دارید.
پس واقعه غدیر چیزی نیست که شیعه درست کرده باشد. اختلافی که در این میان وجود دارد بر سر واژه ولایت است. ما ولایت را به عنوان ولی و اهل سنت به معنی دوست می گیرند. با این تفاسیر که عنوان شد معتقدم که باید گفتمان سازی غدیر درجامعه صورت گیرد و این گفتمان سازی با برگزاری همایش ها و نشست ها ممکن نمی شود. در واقع هرچه که گفت وگو بیشتر می شود این واقعه در میان مردم شفاف تر خواهد شد. بسیاری از اهل سنت با مطالعه دقیق واقعه غدیر شیعه شدند.
به نظرم اگر بخواهیم وحدت اسلامی وتمدن سازی داشته باشیم سمبل اصلی آن واقعه غدیر است. متاسفانه در طول این قرون غدیر مظلوم واقع شده است. چندی قبل حضرات آیات وحید خراسانی و صافی گلپایگانی عنوان کردند برای واقعه غدیر راهیپمایی کنیم. من تصور می کنم این راهپیمایی و تجمع برد رسانه ای خواهد داشت و این مساله سبب می شود افرادی که دنبال حقیقت هستند به دنبال سوالات خود بر بیایند و تحقیقات شان منجر شود تا مسیر حق را بیایند.
به نظرتان پیوند واقعه غدیر با جامعه، فرهنگ و سیاست چه قدر در گفتمان سازی واقعه غدیر در جامعه ما منجر می شود؟
واقعه غدیر یک واقعه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی است، بُعد سیاسی آن است که ولی بعد از پیامبر(ص) مشخص می شود، بُعد اجتماعی اش آن است که برای مردم مشخص می کند مراجعات باید به چه کسی باشد و مرجع بعد از من کیست. بَُعد فرهنگی اش آن است که ولایت پذیری را می توان بر پایه غدیر بیش از پیش در میان مردم نهادینه کرد.
قطعا نهادینه کردن این امر با تبلیغ چهره به چهره و تبلیغ در فضای مجازی ممکن می شود یا امکاناتی که هر فرد در اختیار دارد به این معنا که هر فردی برای خودش مبلغ باشد، در مورد بحث غدیر انحصار به طلبه و روحانی و حکومت نیست یعنی هر شیعه ای که ادعای شیعه گری می کند همچنان که در روز عاشورا مردم را دولت به خیابان های نمی آورد، باید سهم خود را ایفا کند.
در ایام محرم مردم خودجوش مشکی می پوشند، برای امام حسین(ع) نذر می کنند، این همه تعدد حسینیه در کشو داریم و همه به عشق امام حسین(ع) از سوی مردم ساخته شده است یا عده ای وقف کردند. وقتی معصوم(ع) عنوان می کند از علامت های شیعه آن است که در غم ما غمگین و در شادی ما شریک است.
بنابراین وقتی در ایام شهادت عزاداری می کنیم، باید در شادی های ائمه نیز شریک باشیم. بزرگترین مظهر شادی ائمه اطهار واقعه غدیر است. ما اعیاد مختلفی را داریم ولی بزرگترین عید غدیر است. باید غدیر ا بزرگ بدانیم. همان عزاداری که در ایام حزن و اندوه اهل بیت(ع) اظهار می کنیم در ایام شادی باید به مراتب بیشتر شادی کنیم. بنابراین باید این شادی را تعریف کنیم تا مردم در این روز نذر خود را ادامه کنند، وقف کنند، متاسفانه وقف غدیر کم استو باید مردم را تشویق کنیم که واقعه غدیر را زنده نگاه دارند. دشمن اکنون
چرا از واقعه غدیر خم به عنوان یک نقطه عطف و تاریخ ساز یاد می شود؟
دین اسلام آمد و پیامبر(ص) در طول بیش از بیست سال زحمت این دین را کشید. بعد از گشت این سال ها که می خواهد از دنیا برود باید جانشنیی معرفی کند که این دین را شناخته باشد و تبیین کند که اگر این جانشین نباشد این دین به انحراف کشیده می شود. با این وصف چه کسی بهتر و بالاتر و والاتر از امیرالمومنین بوده است که از کوددکی در دامن اسلام بوده باشد و شیر از دامن اسلام نوشیده و در دامن اسلام تربیت شده باشد؟
از سوی دیگر حضرت امیر (ع) را خداوند به عنوان ولی مشخص کرد و این گونه نبود که پیامبر(ص) نسبت خانوادگی و فامیلی را در نظر بگیرد بلکه وعده ای بود که پیامبر(ص) از سوی خداوند بیان کرد.
لذا وقتی می فرماید من کنت مولا فهذا علی مولا، مقصود از ولی امر ولایت است. ولی حضرت امیر(ع) است و هرکسی به دنبال رستگاری است باید در مسیر او حرکت کند و ولایت اش را بپذیرد. در کنار این مساله که خدا مشخص کرده است مساله اختیار مردم هم هست.
با تمام این اوصاف اما بسیاری بر اثر تبلیغات سوء علیه حضرت امیر(ع) خیانت می کنند و می گویند او جوان است. او نمی تواند مدیریت داشته باشد. او کسی است که بسیاری از مردان خانواده های اهل مکه را در جنگ ها کشته است و اینگونه اقدام به تهمت زدن می کنند و دین را منحرف می کنند و منحرف هم کردند و اینگونه است که بعد از این تخطی واقعه عاشورا پیش آمد در حالی که اگر به فرمایش پیامبر(ص) در غدیر گوش جان می سپردند و تخطی نمی کردند عاشورا پدید نمی آید. ماحصل انحراف از غدیر عاشورا بود.
فکر می کنید برای پررنگ شدن گرامیداشت واقعه غدیر در جامعه باید چه اقداماتی صورت پذیرد؟
باید فرهنگ سازی و مراسمات و تبلیغات گسترده ای صورت بگیرد. از مسئولان و مردم و از حوزه های علمیه به سهم خود خواهشمندم همان گونه که به برگزاری مراسم مربوط به محرم اهمیت می دهند، در مورد غدیر فعالیت داشته باشند. در ایام محرم تا ده روز قبل از عاشورا مراسم داریم و حتی در برخی نقاط کشور تا یکماه قبل و این عزاداری تا پایان صفر ادامه دارد.
پیشنهاد من این است که واقعه غدیر را نیز باید این گونه نشان دهیم و حداقل اش آن است که اگر نگوییم از اول ذی الحجه اقلا از عیدقربان تا غدیر را تبلیغات گسترده و جشن ولایت و تکریم سادات را داشته باشیم.
نباید اجازه دهیم که غدیر در یک گوشه تاریک تاریخ باقی بماند. اگر غدیر را زنده کنیم وحدت اسلامی اتفاق می افتد. سرچشمه تمدن سازی غدیر است. اگر از این ظرفیت ع ظیم استفاده نکنیم خیانت کرده ایم.
نظر شما