به گزارش خبرنگار مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، نشست «شاخصه‌های مسجد تراز اسلامی و جایگاه ائمه جماعات در جامعه» با حضور حجت‌الاسلام احمد بصیری؛ مدیر ناحیه شهید باهنر مرکز رسیدگی به امور مساجد و حجت‌الاسلام علی واشقانی فراهانی؛ امام جماعت مسجد امام رضا (ع) در خبرگزاری شبستان برگزار شد.
توجه به ذائقه مخاطبان مساجد، بهره‌گیری از ابزارهای تبلیغی برای جذب آنان، محور قرار گرفتن مساجد در فعالیت‌های فرهنگی محلات، برقراری ارتباط مستمر امام جماعت مسجد با مامومین و افراد محله از جمله محورهای مطرح شده در بخش نخست این نشست بود.
بخش دوم این نشست به شرح زیر است:
حجت‌الاسلام بصیری اظهار کرد: بعد از انقلاب رنسانس کلیسا و اربابان کلیسا در حاشیه قرار گرفتند، در حالی که در قبل به آنها توجه داده می‌شد، به نظرم هر جا بین نیازهای طبیعی مردم و نیازهای شریعت تضاد وارد شود، موضوعی که ضربه می‌خورد، شریعت است.
وی ادامه داد: در راس حکومت دینی، یک روحانی قرار گرفته است و دیگر سران قوا هم روحانی هستند بنابراین مردم دین‌شان را از روحانیون دریافت می‌کنند و وقتی مردم به نیازهای طبیعی خود دست نیابند، ناخودآگاه آن را ناشی از نگاه دینی می‌بینند و این جا است که حوزه دین در ساحت فرد دچار چالش می‌شود و وقتی دشمن چنین اتفاقاتی را در یک جامعه رصد می‌کند، سعی می‌کند تا افراد آن را به سمت خود جذب کند، در نتیجه خروجی این اقدامات عدم استقبال از مساجد توسط نسل امروز می‌شود.
مدیر ناحیه شهید باهنر مرکز رسیدگی به امور مساجد، به عوامل موفقیت یک امام جماعت مسجد اشاره کرد و افزود: وی باید در انجام امور برای مردم وقت بگذارد و علاوه بر اینکه از علم و دانش لازم برخوردار است، دارای علم محیطی و حلم هم نیز باشد، به نظر من اگر یک روحانی در مدیریت مسجد موفق بود، باید به او دکترای مدیریت داد، زیرا که در محیط اداری یک مدیر برای افزایش تعهد کاری کارمندان از ابزارهایی همچون جنبه انضباطی، تشویقی و پاداشی استفاده می‌کند، اما روحانی مسجد هیچ کدام این ابزارها را ندارد.
بصیری با بیان اینکه یک روحانی باید پیامش برگرفته از سیره پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار (ع) بوده و «طبیب الدوار بطبه» باشد، افزود: افراد با فکر و سلایق مختلف در مساجد حضور می‌یابند و این هنر امام جماعت است که بتواند، همه این افراد را جذب مسجد کند، دو هنر در همه جا تاثیرگذار است، اول هنر خوب گوش کردن و دوم هنر خوب حرف زدن، امام جماعت مسجد اگر این دو هنر را داشت موفقیتش تشدید می‌یابد.
وی به آفاتی که در مدیریت مسجد وجود دارد، اشاره کرد و گفت: برخی مواقع به دلیل آنکه ائمه جماعات وامدار مردم هستند و برخی از مشکلات‌شان از سوی آنان حل شده است، دیگر نمی‌توانند در تقابل با مردم قرار گیرند، در برخی مواقع دیده می‌شود، هئیت امنای مساجد به مردم اجازه خدمت و فعالیت در مساجد را نمی‌دهند این خود می‌تواند عاملی برای حضور کمرنگ مردم در مساجد شود و ائمه جماعات با همکاری امنای مساجد باید از بروز چنین نگاهی در مساجد جلوگیری کنند.
مدیر ناحیه شهید باهنر مرکز رسیدگی به امور مساجد بر لزوم تعریف کارکردهای جدید مساجد تاکید کرد و گفت: دوران امامت امام علی (ع) و امام جعفر صادق (ع) متفاوت بود، امروز هم باید بر اساس پیشرفت‌های روز و بنا بر شرایط هر منطقه و محله، برنامه‌ریزی‌های لازم به کار گرفته شوند، به اعتقاد من یک امام جماعت باید همیشه قدرت داشته باشد اما نباید نسبت به مردم اعمال قدرت کند و در برابر اشتباهات مردم برخورد تندی از خود نشان دهد بلکه باید لوازمی را که زمینه‌ساز قدرت یک امام جماعت است را فراهم کند و موانع و مشکلات کار و فعالیت خود را در راه تعالی مسجد برطرف کند.
بصیری با اشاره به اینکه در کارکرد جدید مساجد، ایجاد مهدهای کودک دینی لازم است، اظهار کرد: امام جماعت مسجد و مسئولان آن باید نسبت به تحقق این بخش در محلات تلاش کنند، بنده 27 سال است که در زمینه مشاوره فعالیت دارم و از بسیاری از ائمه جماعات مساجد خواستم که در زمینه ایجاد مهدهای کودک و دفاتر مشاوره تلاش داشته کنند، اکنون دفاتر مشاوره در کشور زیاد است، اما مطالعات بسیاری از آنها براساس کتب روان شناسی غربی است.
وی گفت: یک امام جماعت باید همه آسیب‌های جامعه را رصد کند و برای تمامی برهه‌های زمانی حساس در ازدواج برای جوانان برنامه‌ریزی کند که همه این موارد می‌تواند در یک دفتر ازدواج مورد اطمینان در مسجد ایجاد شوند، 3500 مسجد در استان تهران فعالیت می‌کنند، امروز این سوال مطرح است که در حال حاضر چند دفتر ازدواج و مشاوره حقوقی در کنار مساجد فعالیت می‌کنند؟
این کارشناس در حوزه دین با اشاره به اینکه محیط دینی برای مردم آرامش‌بخش و حلال مشکلات آنان است، ادامه داد: مشکلات خانواده‌ها و جامعه باید در مساجد حل و فصل شوند و مقام معظم رهبری بر تحکیم بنیان خانواده تاکید دارند بر این اساس باید پرسید که مساجد برای نظام خانواده چه برنامه‌ای داشته و دارند؟
بصیری ادامه داد: علاوه بر آسیب‌هایی که گفته شد در حوزه مساجد، یکی از آسیب‌هایی که امروز مساجد با آن روبرو هستند، هیئات مذهبی هستند که در جوار یا داخل مساجد فعالیت می‌کنند زیرا اغلب دیده می‌شود که در آنها برنامه سخنرانی کمرنگ است و در عوض به برنامه مداحی بیشتر اهمیت داده می‌شود.
وی ازود: این که می‌گوییم ذائقه‌ها تغییر کرده است، باید دلایل آن بررسی شود، در برخی مواقع هم دیده می‌شود، موضوعات دینی با رنگ و لعاب دینی و علیه دین به کار می روند، به نظرم تبیین واقعیت‌ها و مسایل دینی آن گونه که باید باشد و بدون هیچ رنگ و لعابی دینی بر عهده ائمه جماعات است.
بنابراین گزارش، حجت‌الاسلام واشقانی فراهانی هم در ادامه این نشست، اظهار کرد: پیامبر اکرم (ص) مساجد را مرکز رسیدگی به امور زندگی مردم می‌دانستند، به نظرم پادگان وقتی پادگان است، که در آن فرماندهی وجود داشته باشد و فرمانده مساجد هم امام جماعت مسجد است، مردم به امید پزشک به مطب مراجعه می‌کنند، در مورد مسجد هم همین شکل است مردم به امید امام جماعت که به مشکلات آنها رسیدگی کند، در مساجد حضور می‌یابند.
وی افزود: مردم وقتی ببینند که ائمه جماعات مساجد همیشه در این خانه‌های خدا حضور دارند، آنان نیز به همراه دوستان و آشنایان خود به مساجد می‌آیند، علاوه بر این موارد سخنان ائمه جماعات مساجد، زمانی در مردم تاثیرگذار خواهد بود که خودشان به آنچه می‌گویند، عمل کنند و از لحاظ معنوی هم از همه افراد جامعه قوی‌تر باشند.
امام جماعت مسجد امام رضا (ع) یکی از ویژگی‌های امام جماعت موفق را قانع بودن وی به موقعیت خود دانست و بیان کرد: سطح زندگی امام جماعت مسجد نباید از سایر افراد بالاتر باشد، بلکه باید در سطح ضعیف‌ترین افراد جامعه زندگی کند، زیرا وقتی یک نمازگزار ببیند که وضعیت اقتصادی امام جماعت در سطح بالایی است، راغب به حضور در پای منبر و مسجد او نمی‌شوند، زیرا که می‌بینند که حرف و عمل او یکی نیست.
واشقانی فراهانی با اشاره به روایتی از امام رضا (ع) مبنی بر اینکه باید برای خدمت به مردم و فراگیری آموزه‌های دینی، وقت گذاشت، اظهار کرد: در کتاب‌های «سفارتخانه اسلام و مدیریت مسجد» شرح وظایف یک امام جماعت بیان شده است.
وی ادامه داد: در دیدار سال گذشته ائمه جماعات مساجد با مقام معظم رهبری، ایشان به تهیه سرگذشت مساجد تاکید داشتند، حال باید پرسید، چه تعداد از مسئولان مساجد پس از آن اقدام به تهیه سرگذشت مساجد خود کرده‌اند؟
امام جماعت مسجد امام رضا (ع) یک امام جماعت مسجد را پدر دینی مردم دانست و اظهار کرد: یک امام جماعت باید برای مردم وقت بگذارد و مامومین مسجد باید بدون محدودیتی امام جماعت را ببینند، امام مسجد باید به امور زندگی مردم و حتی کسانی که در مسجد حضور نمی‌یابند هم رسیدگی کند، این رفتار خود می‌تواند زمینه‌ساز حضور بیشتر آنان در مساجد باشد، به نظرم یک امام جماعت نباید تنها، لباس ائمه اطهار (ع) را به ارث ببرد، بلکه باید اخلاق، منش، کردار و رفتار وی هم برگرفته از سیره و روش معصومین (ع) باشد زیرا در این صورت است که مردم با امام جماعت همراه خواهند بود.
واشقانی فراهانی ادامه داد: روحانی و امام مسجد، زمانی ماندگار است که در میان مردم باشد، زیرا که او قطب مسجد است، وقتی که وی به صورت تمام وقت در مسجد حضور داشته باشد و در تمام کارها محور باشد، بدون شک مسجد و امام مسجد مرکز رسیدگی به امور مردم می‌شوند و اگر امام جماعتی به موقع در مسجد رفت و آمد نداشته باشد، نمی‌تواند در محیط خود تاثیرگذار باشد.
نظر شما