به گزارش خبرنگار مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان، مسجد، اولین و فراگیرترین پایگاه تجلّی باورها، ارزش‌ها، اصول و احکام نورانی اسلام است که با ارائه خدمات متنوع، در عرصه‌های گوناگون، به نوعی نمایندگی تامّ و تمام از شئون گسترده نظام و مکتب اسلام را در سطح محیط پیرامون خود برعهده دارد، مسجد تراز اسلامی عهده‌دار نقش‌های مهمی در زمینه عبادی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و … است، بنابراین برای تبیین جایگاه و شاخصه‌های مسجد تراز اسلامی باید بازگشتی به صدر اسلام داشت.
حجت الاسلام میرلوحی در بخش اول گفت‌وگوی خود با شبستان، مساجد را بزرگترین، مهمترین و با مکانت‌ترین پایگاه‌های دینی در دین اسلام دانست که خداوند آنها را در زمین قرار داده است، وی مسجد مطلوب و تراز اسلامی را مسجدی دانست که از لحاظ فیزیکی باید از جاذبه‌های لازم برخوردار باشد و از نظر باطنی هم قبله یک شهر اسلامی و کانون و محور همه فعالیت‌های آن شهر قرار گیرد.
بخش دوم گفت‌وگو با حجت الاسلام میرلوحی، امام جماعت مسجد جامع امام صادق (ع) را در ادامه می‌خوانید:
ـ امسال برای دومین بار از سوی مرکز رسیدگی به امور مساجد به عنوان سال «مسجد و بانوان» نامگذاری شده است، به نظر شما شرایط حضور بانوان در مساجد چگونه تسهیل می‌یابد؟
یکی از مشکلاتی که از گذشته در مساجد شاهد آن بودیم، بی توجهی به بخش بانوان در فضای مساجد بوده است، در بسیاری از مساجد تجهیز بخش برادران همواره در اولویت بوده است، به نظرم برای فراهم کردن حضور همیشگی بانوان در مساجد باید آنان را در اولویت قرار دهیم، نباید هیچ تفاوتی در تخصیص امکانات میان بانوان و برادران قایل بود.
یکی از رویکردهایی که در مسجد جامع امام جعفر صادق (ع) همواره مورد توجه بوده است، مجهز کردن بخش بانوان و برادران آن به سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی به صورت یکسان و دیگر امکانات برای حضور هر چه بیشتر بانوان در مساجد است.
درهای مسجد جامع امام جعفر صادق (ع) همیشه از صبح تا ظهر به روی برادران بسته است و در عوض دارالقرآن مسجد در همین زمان در اختیار بانوان است و دوره‌های مختلف آموزش قرآن کریم، تلاوت، فهم و تدبر در قرآن و دیگر رشته‌های مختلف برای بانوان برگزار می‌شوند و صدها نفر از بانوان در این دوره‌ها شرکت می‌کنند برخی از آنان هم توانسته‌اند توفیقاتی در این زمینه کسب کنند که به همین دلیل جوایزی به آنها اهدا می‌شود.
نیمی از شرکت‌کنندگان در مسابقات قرآن این مسجد از خواهران هستند و در برنامه‌های پژوهشی و مطالعاتی هم غالبا خواهران حضور گسترده‌ای دارند، بانوان در بیشتر برنامه‌های این مسجد پیشتاز هستند که یکی از دلایل آن را می‌توان فرصت و فراغت بیشتر آنان در طول روز برای شرکت در اینگونه برنامه‌ها دانست، برگزاری چنین دوره‌هایی در مساجد می‌تواند زمینه‌ساز حضور بیشتر بانوان در مساجد را فراهم کند.
از دیگر برنامه‌هایی که به وسیله آن توانسته‌ایم، زمینه بیشتر حضور بانوان را در مسجد فراهم کنیم، برگزاری مراسم معنوی اعتکاف است به گونه‌ای که بیش از نیمی از شرکت کنندگان در مراسم معنوی اعتکاف در این مسجد از بانوان هستند.
ـ از ظرفیت بانوان در فعالیت‌های اجتماعی و مساجد چگونه باید بهره برد؟
به اعتقاد من نباید از ظرفیت بانوان در برنامه‌ها و بخش‌های مختلف غافل شد، زیرا در این صورت از توانایی‌های نیمی از افراد جامعه غفلت کرده‌ایم، بانوان اگر در جای خود قرار گیرند، می‌توانند در مساجد و در عرصه‌های تبلیغی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حتی کارهای خیریه بهتر عمل کنند، به نظرم ما می‌توانیم بسیاری از کارها را بر عهده بانوان بگذاریم، زیرا آنان با صبر و حوصله بیشتر و به خوبی مسئولیت‌ها و وظایف محول شده به خود را انجام می‌دهند.
اگر به نیازهای بانوان به عنوان بخشی از جامعه توجه نشود و از انجام فعالیت‌های آنان جلوگیری شود، این به معنای جلوگیری از انجام فعالیت نیروهایی توانمند است که با جذب شایسته آنان، هدایت‌شان نیز فراهم می‌شود، بنابراین از این توانمندی نباید غافل بود، دشمن در برخی مواقع از این سنگر مهم برای رسیدن به اهدافش استفاده می‌کند و ما متدینین و اهل مسجد آن طور که باید نتوانسته ایم از این ظرفیت بهره‌برداری کنیم، باید در ایام فصل تابستان همان گونه که برای برادران در رشته‌های مختلف برنامه آموزشی برگزار می‌شود برای بانوان نیز چنین برنامه‌هایی برگزار شود تا نسل آینده، نسلی ولایی، مومن و انقلاب تربیت شوند.
امروز دشمن نقطه ضعف عملکرد ما را نشانه گرفته است و برای رسیدن به اهدافش در مورد بانوان برنامه‌ریزی می‌کند، این در حالی است که انقلاب اسلامی ایران با همت زنان به پیروزی رسیده است، در دوران دفاع مقدس نیز شاهد بودیم که بسیاری از بانوان فرزندان‌شان را به جبهه‌های حق علیه باطل می‌فرستادند و تربیت فرزندان‌شان از مساجد بود بر این اساس در حال حاضر هم اگر می‌خواهیم که مساجد و محافل‌مان بقا داشته باشند و پایگاه فکری، عقیدتی و اخلاقی شوند، باید زمینه حضور همگان را در مساجد فراهم کنیم.
ـ نحوه اداره مطلوب مساجد برای رسیدن به پویایی و نشاط از نگاه شما چگونه است؟ زمینه حضور هر چه بیشتر جوانان در مساجد را چگونه فراهم کنیم؟
ـ از جمله مولفه‌هایی که در جاذبه مساجد موثر هستند، نحوه مواجهه خادم و هئیت امنا و در واقع کارگزاران مساجد با مردم است، زیرا در صورتی که این افراد، خوش برخورد و پاکیزه و صبور باشند و در رفتارشان تواضع و حسن خلق و خوش رویی داشته باشند، آنان می‌توانند زمینه‌ساز جذب همگان به خانه‌های خدا شوند، لازم است مسئولان مساجد با مسافران، بیماران و در راه‌ماندگانی که در مساجد حضور می‌یابند برخورد شایسته ای داشته باشند.
در روایات اسلامی آمده است کسی که در خانه خدا حضور می‌یابد «زائر الله» است بنابراین باید با او برخورد شایسته‌ای شود، در واقع خانه‌های خدا باید آرامش‌دهنده به مومنین باشند تا زمینه حضور همیشگی نمازگزاران در آن فراهم شود.
مساجد باید حفظ جان مردم را بر عهده داشته باشند، کسی که وارد مساجد می‌شود میهمان خانه خدا است، بنابراین سلامت، بهداشت و ارتقای معنویت او باید مورد توجه متولیان این خانه‌های خدا باشد.
تمیزی و پاک بودن از جمله عواملی به شمار می‌رود که باعث حضور مردم به ویژه جوانان در مساجد می‌شود، بنابراین مسوولان مساجد باید در مورد نظافت منظم، شستن فرش‌ها و عطر افشانی مساجد همت داشته باشند و از سویی دیگر نیز مسئولان مساجد می‌توانند با تهیه و تخصیص امکانات فرهنگی از قبیل کتابخانه، کامپیوتر و سالن مطالعه و تشکیل گروه‌های تواشیح و سرود و نیز برپایی جلسات آموزش قرآن و کلاس‌های تقویتی باعث جذب جوانان به مساجد شوند.
موضوع دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد آن است که شعاع فعالیت حوزه‌های علمیه، مدارس و دانشگاه‌ها، مساجد باشند، زیرا وقتی حوزه‌های علمیه در کنار مساجد فعالیت داشته باشند و محوریت برنامه‌ریزی‌های آنها بر اساس مساجد شکل بگیرد، بسیاری از مشکلات حل می‌شوند و تعامل این دو با یکدیگر زیاد می‌شود.
یکی از مواردی که موجب خستگی و ملالت جوانان می شود، سخنرانی‌های طولانی در مساجد است که انجام آنها به هیچ وجه پسندیده نیست، زیرا رعایت نکردن حد اعتدال در سخنرانی ها موجبات گریز جوانان از مساجد را فراهم خواهد ساخت، بنابراین زمان بیان سخنرانی‌ها باید کوتاه باشند و در این مدت مبلغ باید از آیات قرآن، احادیث، اشعار، پندها و اندرزها و داستان ها استفاده کرده و کلام خود را با بیانی شیوا و جذاب برای مخاطبان جوان ارائه کنند تا به ذائقه آنان شیرین بیاید و باعث حضور مستمر آنان در مساجد شود.
نظر شما