چتر نحیف قانون بر سر حجاب

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبستان،مسئله حجاب در جامعه ما قبل از هر چیزی نیازمند به تبیین و توضیح برای همه مردم و زنان جامعه دارد البته یک اشتباهی که در بین بسیاری از مردم وجود دارد این است که فکر می کنند حجاب برای خانم هاست در صورتی که ما احکام فراوانی در رابطه با حجاب مردان داریم اما احکام حجاب در رابطه با خانم ها بیشتر از احکام حجاب در مورد آقایان است.  همچنین مسئله حجاب در کشور ما از 100 به اندازه 20 فرهنگ سازی شده است، واقعیت این است اگر ما مضرات بسیاری از غذاها و داروها را قبل از مصرف به مردم گوشزد کنیم به عبارت ساده تر و دقیق ترباید  گفت  که می بایست فرهنگ سازی کنیم.

در طول 37 سال انقلاب اسلامی ،سیاست در رابطه با  مساله حجاب مدام تغییر کرده است، گاهی اوقات در دانشگاه ها و خیابان ها با مساله حجاب با شدت و حدت برخورد شده در واقع با عوض شدن دولت ها و مسئولان اجرایی کشور حتی  نگاه به مسئله حجاب تغییر کرده است در صورتی که این یک مسئله دینی است.

یک مساله این است که در طول این سالها نسبت به مسئله حجاب سلیقه ای عمل شده است ودر بسیاری از جاها می بینید که با مساله حجاب به صورت موردی، مقطعی ،ضربتی و کلاشینکفی برخورد می کنن دو ماشین هایی را در خیابان ها قرار می دهند و با خانم های بدحجاب و بدپوشش برخورد می کنند. آیا با این برخوردها مشکل بدحجابی حل می شود؟ ایا واقعا مشکل بی حجابی در جامعه ما با بگیرو ببند حل می شود؟ یا اینکه ما باید ابتدا به فرهنگ سازی در این زمینه اهتمام ویژه ای داشته باشیم.حال سوال اینجاست که تا چه میزان قوانین تصویب شده در دوران جمهوری اسلامی ایران برای حفظ و احیای ارزش های عفاف و حجاب کارآمد بوده است؟

در این خصوص طیبه سیاوشی،عضو کمیسیون فرهنگی مجلس  در گفتگو با خبرنگار اجتماعی شبستان می گوید:قاعدتا کارآمدی یک قانون باید خود را در سطح جامعه نشان دهد ولی متاسفانه ما این کارآمدی را شاهد نبودیم. به اعتقاد بنده ما باید در این زمینه ابتدا یک بسترسازی فرهنگی و آموزشی ایجاد می کردیم و بعد قانون را وضع می کردیم ولی هیچ کدام از این اقدامات صورت نگرفته، یعنی قانون، وضع شده ولی این قانون مطابق با بسترهای فرهنگی و آموزشی جامعه نبوده که بتواند پیشرو باشد و تاثیری در سطح جامعه نگذاشته است.

اگر ما بخواهیم مسئله عفاف و حجاب را در جامعه مطرح کنیم در واقع همان آموزش های سنتی و مذهبی که پدربزرگ ها، مادربزرگ ها، پدرها و مادران یک خانواده داشتند، بسیار موثرتر از آموزه های ناقصی است که با تصدی گری دولت و برخی مراکز آموزشی و فرهنگی در حال اجرا می باشد لذا با گذشت نزدیک به 40 سال بعد از پیروزی انقلاب نیز ما نتوانستیم تاثیری موثر به ویژه از خلق درونی عفاف به مرحله حجاب ظاهری برسیم.

2. به نظر شما وزارت آموزش و پرورش تا چه اندازه توانسته در ترویج فرهنگ عفاف موثر واقع شود و یا موفق بوده است؟

باید گفت ما بسیاری از وظایف را بر عهده دولت به ویژه آموزش و پرورش گذاشته ایم. متاسفانه به دلایل متعدد از جمله مسایل ساختاری ،آموزش و پرورش موفق به انجام آن نبوده است و یکی از موارد هم همین مسئله عفاف و حجاب است که ما آمدیم ابتدا حجاب را از سطح ادارات آغاز کردیم و بعد به دانشگاه و سپس به آموزش و پرورش رسیدیم. اکنون مسئولان، آموزش را از سطح ابتدایی آغاز کردند ولی متاسفانه آموزش به شکل دستوری و مستقیم است، یعنی از دیدگاه های نوین به هیچ وجه بهره نگرفته اند.

کشورهای مسلمانی هستند که هیچ الزام، تعهد و اجباری برای این مسئله ندارند ولی به خوبی دختر و پسر جوان شان متعهد به انجام این مسئله هستند (اندونزی، مالزی، ترکیه) لذا هر چند ما راه های 40 ساله را رفتیم  ولی اقداماتمان  دستاوردهای موفقی نداشت، راهکار درست این است که حداقل بیاییم از این کشورها الگوبرداری کنیم.

3. منظور شما از شیوه های نوین آموزش در نهادینه سازی فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه چیست؟

بنده معتقدم آوردن این مسئله به سطح جامعه همراه با هشدار ،اجبار و گاهی اوقات متوسل شدن به خشونت به هیچ وجه کارآمد نیست،حتی معتقدین مذهبی – سنتی ما بر این باورند که این شیوه برخورد با جوان امروزی درست نیست ولی متاسفانه هنوز این برخورد ادامه دارد و تنها اتفاقی که برای این شیوه آموزش رخ داده این است که جوانان را وادار کردند راه هایی را در پیش بگیرند و اقداماتی را انجام دهند که تا قبل از توسل به زور انجام نمی دادنند.

 لذا ما معتقدیم اگر قرار است از شیوه های نوین برای نهادینه سازی فرهنگ عفاف و حجاب استفاده کنیم باید این شیوه های نوین هم حساب شده باشند. ما در سطح کشور دستگاه های فرهنگی بسیاری از جمله صدا و سیما و دهها مراکز فرهنگی دیگری داریم که فرزندان در ایام تابستان به آنجا مراجعه می کنند، این مراکز می توانند با شیوه های شاد آنها را تحت آموزش قرار دهند. بسیاری از مراکز فرهنگی هم در تلاش هستند که از شیوه های نوین برای دورنی کردن مساله حجاب و عفاف برای کودکان استفاده کنند ولی مسئله این است که من معلم و من آموزش دهنده این شیوه،خودم معتقد باشم که این شیوه آموزش من موثر و کارآمد است و نه از سر اجبار بلکه  به دلیل عشق و علاقه آن را انجام می دهم.

لذا این شیوه یک سری دلایل متعددی دارد که ما هنوز به سمت این آموزش ها نرفتیم و مسئله به هیچ وجه هم جنبه مادی ندارد. ما هنوز یاد نگرفتیم که با مردم خود با لحنی که پیامبر اکرم (ص) صحبت می کردند (رحمت و لطف) صحبت کنیم و متاسفانه در قدم های اولیه باقی ماندیم.

4. چرا مسئولان نظام با وجود اینکه می دانند اقدامات صورت گرفته به بن بست خورده و هیچ تاثیرگذاری در اصلاح وضع حجاب و عفاف جامعه نداشته باز هم این شیوه ها  را ادامه می دهند؟

این اقدامات را به این دلیل انجام می دهند که یک عده از افرادی که شدیدا معترض هستند بر اعتراضات خود بیفزایند به ویژه در ایام تابستان شاهد این مساله هستیم ،این یک شیوه نمایشی است، یک عده ساکت می شوند و برخی از مردم هم این شیوه را تهدید حساب می کنند؛ این راحت ترین شیوه است ولی هیچ تاثیر عمیقی نداشته و هیچ بعد طولانی مدتی ندارد و به لحاظ اینکه از یک شیوه خشنی استفاده شده ،حتی اگر از بعد امر به معروف و نهی از منکر هم باشد لذا باید گفت این شیوه ،اجرای این فریضه نیست یعنی شما در عرصه خیابان در سطح عمومی جامعه که مردم در حال انجام فعالیت های اجتماعی خود هستند وارد شوید و با این مداخله در فعالیت های آنها خلل وارد کنید بنابراین این شیوه موثر و درستی نیست.

5- شما تا چه حد با این گزینه موافقید که می گویند برخی مدیران و سیاستمداران ارشد نظام هم در امر بهبود حجاب در جامعه دچار ناامیدی و بن بست شدند و عملا کارهای مهم را برای این موضوع رها کردند ؟

متاسفانه تا زمانی که مسئله حجاب و عفاف «زن محور» باشد به بن بست خواهیم خورد، یعنی مسئولان ما این قضیه را به خوبی متوجه شدند که جنسیت گرایی در مسئله حجاب صدمه بزرگی را به این مهم وارد کرده است، راهش اشتباه است باید به مردم بگویند که ما راه را اشتباه رفتیم و مسئله حجاب و عفاف یک مسئله ای است که در عرصه اجتماعی، زن و مرد نمی شناسد، زن را هدف قرار ندهند.

6- بهترین شیوه برای جذب جوانان و نوجوانان به داشتن حجاب اسلامی و رعایت عفاف و حجاب در جامعه از نظر شما چه می تواند باشد؟

در حال حاضر به ویژه در فصل تابستان مراکز فرهنگی متعددی وجود دارد. باید گفت اکنون شیوه های قدیمی دیگر پاسخگو نیست ،بایستی با بازی  ها و شیوه های شاد،کودکان را تحت آموزش قرار داد تا آموزش در ذهن آنها حک شود. نباید به کودک 5-6 ساله مستقیما گفت که تو باید روسری سرت کنی یا مثلا بایدحجاب این مدلی را بپذیری ،این را تبلیغ نکنید.آموزش باید روی ابعاد درونی حجاب و عفاف صورت گیرد که ما به آن به عنوان عفاف نگاه می کنیم و این را باور داشته باشیم که قطعا از عفاف به حجاب خواهیم رسید .

همانطور که بسیاری از زنان کشورهای اسلامی به دلایل شخصی و با انگیزه های مذهبی و فرهنگی به این قضیه روی آوردند و فرزندانشان هم به همین دلیل حجاب را انتخاب کردند و چون سن شان پایین بوده به حجاب احترام می گذارند و به هیچ قیمت حاضر نیستند از آن بگذرند و دیگران هم برای این حجاب احترام قایل هستند.

به نظر بنده دیگر زمان برخورد با شیوه های قدیمی گذشته است و اینکه مراکز فرهنگی مانند صدا و سیما بیایند افرادی را که حجاب را انتخاب کردند بیاورند و در مورد آن صحبت کنند این شیوه درست نیست، مطمئن هستیم که بسیاری از اساتید در این زمینه وجود دارند که هم دغدغه دین و هم دغدغه فرهنگ جامعه ایرانی را دارند و به خوبی می توانند در کنار مسولان کمک کننده باشند منتهی در راستای سیاست های این دستگاه های فرهنگی نباشند ولی می توانند دغدغه های آنها را پوشش دهند. ما باید از این پتانسیل ها و امکانات که تا آن مرحله هشدار نرسیدیم، استفاده کنیم.

همچنین حجت الاسلام روح الله گلزاری، پژوهشگر دینی نیز در این خصوص به شبستان گفت: یک وظیفه حکومت و یک وظیفه مردم دارند، این دو وظیفه باید همزمان و توام با هم پیش بروند، اگر تو خیابان ماشین بگذارید و بگویید زنان بدحجاب را سوار می کنید در صورتی که معیار بد حجابی و بی حجابی را نمی دانیم و حتی گاهی اوقات معیارها در زمینه حجاب سلیقه ای عمل می شوند. اگر مردم ببینند که با این مظاهر برخورد می شود ولی وقتی به ادارات تمام دولتی یا شبه دولتی مراجعه می کنند می بینند خانمی که پشت میز نشسته حجابش اصلا حجاب مناسبی نیست، به نظر شما مردم باید به این نحوه برخورد ما اعتماد کنند؟ خیر، نباید اعتماد کنند، بگویند یک بام و دو هوا یا حتی در بعضی از موارد مانند انتخابات و راه پیمایی ها دیده شده است افرادی که مظهر بی حجابی در جامعه خوانده می شوند و یا در هنگام انتخابات در رسانه ملی نشان  داده می شوند که آیا شما در پای صندوق های رای حاضر می شوید؟ می گویند بله حاضر می شوند، این یک دوگانگی است و این را مردم نخواهند پذیرفت.

مسئله حجاب یک مسئله دینی، اجتماعی و الهی است، مسئله بی حجابی آفات بسیار فراوانی را در جامعه دارد. اگر شما امروز می بینید از 4 ازدواج یکی منجر به طلاق می شود یکی از علت های اساسی آن مسئله حجاب است. حجاب فقط چادر یا روسری ای که زنان بر سر می اندازد، نیست؛ این اصلا معنای حجاب  نیست  بلکه یک قسمتی از حجاب است.

ما حجاب پوششی و حجاب کلامی داریم که در جامعه  فراموش شده است، آیات فراوانی در قرآن کریم داریم که می فرماید :خانم ها وقتی می خواهند با نامحرم صحبت کنند با عشوه صحبت نکنید آیا ما در رابطه با حجاب کلامی  و شوخی بین زن و مرد برای مردم مطالبی را بیان کردیم اینها جزو مصادیق حجاب است که به آنها توجهی نمی کنیم.

گاهی اوقات در رسانه ملی  ما دو تا مجری زن و مرد در حضور 80 میلیون نفر با یکدیگر بگوبخند و شوخی می کنند این با مسئله حجاب تضاد دارد، حجاب فقط این نیست که موهای سرتان را بپوشانید این یک قسمتی از حجاب است.