احمد شاکری، نویسنده، پژوهشگر و منتقد ادبی در مورد اثر جدید خود با عنوان " بی‌اسمی " به خبرنگار شبستان گفت: داستان " بی اسمی " از سوی نشر اسم منتشر شده است. چند نکته در این مورد این داستان قابل بیان است. این داستان پس از حدود 10 سال از آخرین داستان بلند و اساسا داستانی که از بنده منتشر شد، چاپ شده است. آخرین کاری که از بنده در حوزه ادبیات خلاقه منتشر شد، " انجمن مخفی " است که در سال 84 منتشر شد.
شاکری ادامه داد: این وقفه، وقفه ای است که از یک جهت سهل و ممتنع است برای شروع کردن کارهای جدید. شاید از یک جهت سهل باشد چون فرصت قابل توجه ای برای نگارش برای نویسنده پدید می آورد و ممتنع از این جهت که نویسندگی امری خلاقه و مبتنی بر ملکات و عادات است و این ملکات، عادات و مهارت های متعدد در طول زمان ممکن است، گم شود و به فراموشی سپرده شود. لذا عموما نویسندگان حرفه ای یا در حال نوشتن هستند یا آثار متعددی از آنها در طی چند سال، هر سال منتشر می شود.
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگری که شاید برای خودم هم محل فرصت و هم محل آزمون بود، پرداخت به مقوله پژوهش و نقد در طی 10 سال بود. از سال 89 به مدت 7 سال در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مشغول پژوهش با تمرکز خاص در حوزه ادبیات داستانی دفاع مقدس و در کنارش پژوهش در مبانی نظری ادبیات دفاع مقدس هستم. تا حدودی در حوزه نقد ورود دارم و کارهایی انجام می دهم. این از جهتی می تواند آزمون و مانع باشد.
این نویسنده و پژوهشگر اظهار داشت: ورود به حوزه نقد، وسواس ها و دقت های نظری را در فرد بالا می برد و این به خودی خود مانعی برای خلاقیت و باروری است. طبعا هر ایده جدیدی که در ذهن نویسنده یا منتقد شکل می گیرد در درجه اول به محک نقد در ذهنش درمی آید و این مانع است از خلاقیت و تا حدودی مانع است از لذت هایی که نویسنده از خلاقیت خود می برد اما به هر حال یک فرصتی هم هست. وقتی کسی با عنوان و رویکرد پژوهش به ادبیات دفاع مقدس نگاه می کند، تقریبا زیر و بالاهای این ادبیات را بررسی می کند، نقاط نقصش را می سنجد و فرصت های نظری ناگفته را در این عرصه پیش چشم می آورد و این فرصت است.
شاکری با بیان اینکه پژوهشگران بیش از نویسندگان به خلاهای نظری ادبیات واقف اند، عنوان کرد: پژوهشگران بیش از نویسندگان به این امر واقف اند که اگر قرار باشد ادبیات ما به یک نقطه مطلوب برسد از چه جهتی باید پیشرفت کند، یعنی خلاهای مضمونی، محتوایی و ساختاری که به ادبیات ما هویت ببخشند، چیست. معمولا پژوهشگران بیش از دیگران به این امر واقف اند.
این منتقد ادبی با اشاره به اینکه پژوهشگران بیش از دیگران به عمق فلسفی ادبیات توجه دارند، افزود: پژوهشگران مایل هستند مکتب ادبیات انقلاب اسلامی را در ذیل چنین آثاری شناسایی کنند. این دقت ها تقریبا ایده های مضمونی و محتوایی را برای هر پژوهشگر فراهم می آورد اما از آنجا که اندک پژوهشگران ما نویسنده هستند و برایشان مجالی پیش نمی آید که راجع به اندوخته هایشان بنویسند. شاید این فرصت مغتنم است، کسی که پژوهش می کند بتواند بنویسند، علی القاعده اولین اولویتش این است که به سراغ موضوعاتی می رود که دقیقا آن خلاها هست. بنده هم تلاش کردم این کار را انجام دهم، البته قضاوت با منتقدان، نویسندگان و مخاطبان است.
وی تصریح کرد: به هر حال هر اثری آن هم در حوزه داستانی وقتی منتشر می شود قطعا فراخ و گستره مخاطب را باید لحاظ کند، برخلاف پژوهش ها که مخاطبانش می توانند محدود باشند. اینکه در مورد کتاب " بی اسمی " چه قضاوتی می کنند قطعا در نظر بنده قلم و آثار دیگرم موثر خواهد بود. کتاب " بی اسمی " در مراسم نقد و رونمایی در فرهنگسرای انقلاب توسط دو منتقد ارجمند آقایان جزینی و خسروشاهی نقد شد. همچنین یکی از کاندیداهای بخش داستان بزرگسال پانزدهمین دوره جایزه قلم زرین بود. به غیر از اینها بنده پیش از چاپ این کار را به طیفی از دوستان اهل قلم داده بودم که پیش از چاپ بخوانند و نظر دهند. طبعا بازخوردهایی در مورد کتاب " بی اسمی " وجود دارد اما باید منتظر بود تا نظرات متنوع تر و دقیق تر شود.
گقتگو از مریم داوری
نظر شما