وفور سریال های ماورائی باعث بی علاقگی بیننده می شود

دکتر سید حمید رضا قادری، جانشین معاون پژوهش مدرسه اسلامی هنر و پژهشگر سینما و رسانه در خصوص کیفیت فیلم های ویژه ایام ماه مبارک رمضان به خبرنگار شبستان در قم گفت: در یک نگاه کلی به این فیلم ها و مقایسه آنها نسبت به سریال های مناسبتی این ایام در سال های گذشته بیان چند نکته ضروری است.

وی افزود: امسال حجم سریال هایی که تلخی غم و اندوه در آن سنگینی می کند، زیادتر است و در مقایسه با سال های قبل که سریال های رضا عطاران بار طنز این فیلم ها در کنار نقد اجتماعی را به دوش می کشید، بسیار افت کرده است.

این پژوهشگر سینما و رسانه خاطرنشان کرد: به طور مثال در سریال های سال گذشته مقداری غم چاشنی فیلم هایی همچون جراحت و ملکوت مقداری شده بود ولی این ویژگی موضوعیت محوری نداشت و مخاطب در سراسر سریال با ذهنیت غم آلود داستان را دنبال نمی کرد.

وی با اشاره به بخش هایی از برخی از قسمت های سریال شبکه یک، دو و سه سیما افزود: متاسفانه این سریال ها از همان ابتدای کار و قسمت اول و با هم به مسئله ای هم شکل پرداختند که تحمل این فضا برای مخاطبی که در طول سال تماشاگر انواع مختلف فیلم ها و بخصوص از نوع شاد است، بسیار سخت است.

قادری با گله مندی از پردازش همزمان شبکه های مختلف سیما به یک موضوع و به اشکال مختلف، گفت: نمی دنم چه اصراری است که در طول سال هر سریالی که موضوع ماورائی داشته باشد در کنداکتر پخش سیما در ماه مبارک رمضان بگنجد به نظرم وجود یک سریال با این موضوع و یا نهایتا دو سریال واقعا متفاوت دراین راستا کافی است.

وی با بیان اینکه با طرح موضوعات ماورائی در تلویزیون مخالف نیست، افزود: این قبیل موضوعات از لحاظ هنری بسیار جذاب است، همانطور که ما در طول سال مجموعه هایی همچون "کلید اسرار" و "شاید برای شما هم اتفاق بیفتد" را در حال پخش از سیما داریم و اتفاقا مورد توجه مردم نیز قرار گرفته است.

جانشین معاون پژوهش مدرسه اسلامی هنر گفت: تنها نقطه مخالفت من با طرح داستان های مایه گرفته از موضوعات ماورائی در تلویزیون با کلیت تجمع سریال ها و فیلم های ساخته شده در این خصوص در ماه مبارک رمضان است.

وی در ادامه با اشاره به سریال "پنج کیلومتر تا بهشت" که شب گذشته تمام شد، خاطرنشان کرد: به نظرم سقوط یک فرشته که از لحاظ داستان و همچنین تولید با عجله ضربه خورده است، از لحاظ زیبایی شناسی بصری از سریال های دیگر جلوتر است.

وی تصریح کرد: سریال شبکه دو یک سالی بود که در صف انتظار برای پخش قرار داشت و به نظرم با توجه به وفور سریال های ماورائی در رمضان امسال اگر این فیلم کمی بیشتر هم در صف انتظار می ماند، اتفاق خاصی نمی افتاد و این حرکت سیما در به نمایش گذاشتن همزمان چنین فیلم های تنها باعث می شود، تماشاگر به یکباره اشباع شود و دیگر پیگیر داستان ها نباشد.

قادری با عجله تولید شدن این سریال ها را نقطه ضعف دیگر آنها عنوان کرد و افزود: تعجیل یا بهتر بگویم تاخیر در ساخت این سریال ها همیشه ضربات سختی به کیفیت و چگونگی القای محتوای داستان در فیلم های مناسبتی ویژه ماه رمضان می زند، انگار که ما خبر نداریم سال آینده ماه رمضان هست یا نه تا برای تولیدات هنری مان برنامه ریزی داشته باشیم

وی با تاکید بر لزوم انجام برنامه ریزی های لازم برای ساخت اینچنین سریال هایی از ماه ها قبل تر از رمضان، گفت: سریال "جراحت" که سال گذشته پخش شد، سه ماه قبل از ماه رمضان آماده بود و به دفتر سیما تحویل داده شده بود و این ویژگی از ظاهر این فیلم مشخص بود.

وی گفت: در پایان باید بگویم که سریال شبکه سه به علت اینکه در گل ساعت های پخش این سریال ها قرار داشت،مورد توجه مخاطبان قرار گرفت ولی موضوع یا پرداخت مناسبی نداشت و باید به مسئولان بگویم که برای این زمان مناسب همیشه بهترین سریال خود را انتخاب کنند تا شاهد تاثیرگذاری بهتر آن در جامعه باشیم.

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است

هنر سقوط یک فرشته گیج کردن و سر درگمی خواننده است و من به همین علت این سریال را به صورت مستمر پیگیری می کنم. اما 5 در کیلومتر تا بهشت در مورد روح و ارواح بسیار غلو شده و مجموعه سه دونگ را هم که اصلا ندیدم.

***

جلف بازی و غیرواقع بینی، غلو و بزرگنمایی از ویژگی های فیلم های بسیار ضعیفی است که امروزه در تلویزیون ما هم وجود دارد و نمونه بارز آن مجموعه "سه دوتگ، سه دونگ" است. گاهی فکر می کنم بازیگران با تجربه ای همچون محمد کاسبی، سیروس گرجستانی و مرجانه گلچین چگونه به خودشان اجازه داده اند که در چنین سریال لحظه ای و سطح پایینی ایفاری نقش کنند.

***

به نظرم سریال های امسال تلویزیون هیچکدام قابلیت جذب مخاطب را ندارد وقتی مقایسه می کنم می بینم، میوه ممنوعه چه داستان و محتوایی داشت و نقطه مقابل آن پنج کیلومتر تا بهشت چگونه است و یا سریال صاحبدلان در مقایسه با سریال سی امین روز کجا و یا حتی سریال طنز ماه رمضان امسال در مقایسه با آثاری همچون بزنگاه ، متهم گریخت و خانه به دوش و یا زیر زمین واقعا چه حرفی برای گفتن و چه پیامی برای جامعه دارد.

***
من امسال بیشتر پیگیر یکی از سریال های سال گذشته که از تلویزیون پخش می شد، بودم و می توانم بگویم به غیر از مطالبی که از دیگران شنیده ام حتی یک دقیقه هم وقت برای تماشای سریال های ماه رمضان امسال نگذاشته ام.

به نظرم سریال زیر زمین ساخته علیرضا بذرافشان و علیرضا افخمی که علاوه بر محتوای طنزگونه اش از فیلمنامه ای قوی با دیالوگ هایی بجا برخوردار است و علاوه بر ارائه شخصیت های متناسب با افراد مورد نظر داستان پیام های اخلاقی ارزنده ای از تقابل دو قشر متوسط و ثروتمند جامعه به نمایش گذاشته است و دیدن این سریال برای من هم جذاب است و هم مرا در مورد داستان فیلم به فکرا می دارد. وقتی از دیگران راجع به موضوع و روند پیشرفت سریال های امسال پرسیدم، فهمیدم که با ندیدن آنها نه تنها چیزی از دست ندادم بلکه اعصابم هم راحت تر است.

***
چرا ما همیشه دقیقه نودی عمل می کنیم و همین عجله باعث می شود تا سریال های ماه مبارک رمضان هر سال بدتر از سال قبل باشد. اگر تولید سریالهای مناسبتی به جای تولیدهای شتابزده و غیر کارشناسی، به کارگردانان و نویسندگان توانمند سپرده شود و مطابق با برنامه ریزی از ماه ها قبل برای آن برنامه ریزی شود ،به نظرم شاهد حضور داستان های بهتر و گیرا و همچنین اجرایی تر شدن پیام های اخلاقی آنها در جامعه می شویم.

***
این پاراگراف ها نظرات برخی بینندگان سریال های مختلف سیما در ماه مبارک رمضان است که باید مورد توجه مسئولان سیما قرار گیرد چرا که از هر نقد و بررسی بهتر است چون از بطن جامعه برخواسته است. ما حتما در مراسم ویژه گرامیداشت عید سعید فطر شاهد تمجیدهای فراوان از این سریال ها توسط مجریان برنامه و همچنین پخش صحبت های گل و بلبل و گلچین شده مردم از تحسین این سریال ها خواهیم بود ولی این اصل ماجرا نیست.

سازمان صدا و سیما باید با چشمانی باز این مسیر را طی کند. نباید چشمان خود را در مقابل نقاط ضعف و خطر آفرین بسته و یا نیمه باز نگه داشته و در مقابل تحسین ها هم سر از پا نشناخته و با سوء استفاده از ابزار رسانه ای قدرتمندی که در اختیار دارد به بزرگنمایی نسبت به این آثار بپردازد. مسئولان، منتقدان و کارشناسان این سازمان باید به نقد جدی چنین سریال هایی بپردازند و نظرات واقعی برخاسته از خود جامعه را در این ارزیابی ها لحاظ کنند.

این مهم است که رسانه ما با "به به و چه چه" کردن ها از آثار مخرب تولیدات ضعیف خود غافل شود و در همین بی خبری است که به یکباره متوجه باب شدن رفتارهایی در جامعه می شویم که باعث و بانی غیر از خودمان ندارد. نمونه بارز آن ترسیم رفتارها و ارتباط میان محرم و نامحرم در حد و اندازه های رفتن به خرید تا رد و بدل کردن جملات عاشقانه در اکثر این فیلم هاست. باید از حالا پیشگری را آغاز کنیم تا فردا نیاز به درمان نداشته باشیم.

پایان پیام/
 

عذری صفری