حجت الاسلام حمیدرضا مظاهری سیف، رئیس موسسه علمی فرهنگی بهداشت معنوی در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، در مورد وجوه عرفانی روزه و ریاضت نخوردن و نیاشامیدن در ماه مبارک رمضان در مقایسه با ریاضت در مکاتب مدعی عرفان، اظهار کرد: هنگامی که انسان از مشغولیت به دنیای مادی بکاهد و توجه اش را به خداوند بیشتر کند، حقایقی را کشف می کند، که در عرفان نظری مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این حقایق در نهایت به نقطه ای می رسد که شخص عارف جز خدا را نمی بیند.
او ادامه داد: راه رسیدن به این جایگاه، کنار گذاشتن یا کاهش مشغولیت های دنیوی است. اثری که روزه بر ما می گذارد این است که این مشغولیت ها را کاهش می دهد، وقتی که نیازهای طبیعی انسان مادی کنترل می شود نه تنها در بخش طبیعی رابطه با دنیا بلکه در آن بخش هایی که به صورت توهمی در ذهن با دنیا وابستگی دارد، محدود و حتی مهار می شود.
مظاهری سیف تصریح کرد: اثر روزه بر دل و جان انسان این است که تعلق و وابستگی اش را به دنیا کم می کند چه تعلقات طبیعی و چه تعلقات توهمی و کاذبی که در ذهن و خیالش درست کرده است، این اثری است که روزه دارد، اما تفاوت روزه در فرهنگ ما با آنچه که در فرهنگ های دیگر دیده می شود آن است که فشار جسمی روزه در فرهنگ اسلامی کمتر از فرهنگ های دیگر است در برخی ادیان دیگر روزه های بیست و چهار ساعته داریم و در برخی ادیان قدیمی تر روزه هایی داریم که چهار شبانه روز کلاً خوردن و آشامیدن را ترک می کنند و در فضای توهمی و ضعف شدید فرو می روند و تخیلاتی به آنها روی می آورد و فکر می کنند که دارند خدایان را می بینند.
این پژوهشگر با اشاره به ادیان شِمُنیسم گفت: در این ادیان روزه های طولانی مدت را می بینیم برای مثال در میان سرخ پوستان قاره آمریکا روزه های چهارروزه وجود دارد، آنها بعد از این چهار روز مدعی می شوند خدایان را دیده اند. در آیین هندو روزه های طولانی تری هم دارند و به صورت ریاضت های سختی این اعمال انجام می شود. یوگی هایی که تصمیم می گیرند وارد این اعمال شوند گاهی ممکن است تا 10 روز چیزی نخورند و بعد از این مدت می گویند با خدایان ملاقات کرده اند.
رئیس موسسه بهداشت معنوی با اشاره به اینکه روزه در فرهنگ اسلامی تعادل خوبی دارد، اظهار کرد: این تعادل به این معناست که در طول یک روز محدودیت نخوردن و نیاشامیدن برای افراد ایجاد می شود و فشار کم ولی دوره طولانی است یعنی مسلمانان ۳۰ روز را روزه می گیرند و هر سال این فرایند تکرار می شود و همه مردم می توانند در آن مشارکت کنند و کافی است که سلامت جسمی داشته باشند که بتوانند نخوردند و نیاشامند و این سی روز این برنامه را عمل کنند. البته این در کنار مراقبت های رفتاری و کلامی است که افراد در ایام ماه رمضان باید داشته باشند.
وی در مورد روایتی که در آن نسبت به غل و زنجیر بودن شیطان در ماه رمضان اشاره شده است، اظهار کرد: در غل و زنجیر بودن شیطان در ماه رمضان به این معناست که محدودیت هایی برای او ایجاد می شود و علت آن تأخیر در برآوردن نیازهای مادی و طبیعی است.
این محقق ادامه داد: اساسا وقتی انسان کمتر می خورد کمتر هم به این فکر می افتد که گناه کند و دنبال هوس ها برود. همین ضعفی که در میانه روز ما را در بر می گیرد باعث می شود یاد خدا بیفتیم و خودمان را از گناه منع کنیم. وقتی انسان را ضعف ناشی از گرسنگی می گیرد و به خاطر خداوند از خوردن غذا که حق طبیعی اوست، می گذرد، حتی اگر در شرایط گناه هم باشد با خود می گوید وقتی دارم این گرسنگی را تحمل می کنم چرا چنین کاری را انجام دهم یا سخن ناروایی بر زبان برانم.
وی با بیان اینکه در ماه مبارک رمضان سطح خودکنترلی ارتقا می یابد، تاکید کرد: در این ایام دست شیطان از زندگی ما و اینکه به ما مسلط شود و ما را وسوسه کند، بسته می شود. ولی به هرحال شیطان دست و پای زیادی دارد و تنها مقداری در بند است و مقداری آزاد، لذا در غل و زنجیر شدن شیطان به معنای این نیست که هیچ وسوسه ای در کار نیست، باید از فرصت ماه رمضان برای مراقبت و تسلط بیشتر بر خود استفاده کنیم.
رئیس موسسه بهداشت معنوی در مورد این مساله که در ماه مبارک رمضان درهای رحمت الهی گشوده می شود، اظهار کرد: رحمت الهی عام و فراگیر است و رحمت خاص خداوند به طور همیشگی شامل حال مومنین و بندگان خاص خدا می شود اما این رحمت و اثرات آن، در زمان ها و مکان های مختلف متفاوت است و علت این تفاوت آن است که انسان بتواند با آمادگی بهتر بهره بیشتری ببرد. وقتی چیز ارزشمندی همیشه در دسترس مان باشد کم کم ارزش اش را از دست می دهد و دیگر به آن توجه نمی کنیم ولی وقتی که همان چیز ارزشمند در یک دوره زمانی محدودی در اختیارمان باشد بیشتر قدرش را می دانیم و سعی می کنیم در آن فرصت محدود از آن بهره مند شویم و ماه مبارک رمضان همین ویژگی را دارد.
مظاهری سیف ادامه داد: در ماه مبارک رمضان، خدای متعال رحمت اش را برای خلق گسترده است ولی در یک زمان هایی شدت این رحمت بیشتر و اثرش متفاوت می شود و این خصوصیات ایجاد شده از سوی خداوند در ماه مبارک رمضان برای آن است که توجه ما آدم هایی که معمولا دچار غفلت می شویم، بیشتر جمع شود و از این ایام استفاده درستی داشته باشیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: خداوند در ماه مبارک رمضان مهمانی ویژه ای را برای بندگان ترتیب داده است. در دل این ماه، شب های قدر قرار دارد که هر کدام با هزار ماه برابری می کند. بنابراین باید در این فرصت سی روزه از حداکثر توان خود برای نزدیک شدن دل هامان به خدا استفاده کنیم و از این فرصت طلایی بهره بگیریم. این همان چیزی است که خدا می خواهد. باید قدر رحمت خداوند را در این ماه دانست.
نظر شما