به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: بیست و یکمین همایش ملی حکیم ملاصدرا با موضوع «فلسفه در مواجهه با فضای مجازی» یکشنبه، 31 اردیبهشت در مجتمع آدینه تهران آغاز به کار کرد و عصر امروز با اتمام پنل عصرگاهی به کار خود پایان می دهد.
بنابر این گزارش، دکتر غلامرضا اعوانی در این همایش با موضوع «وجهه ملکوتی وجود عالم مجازی از دیدگاه حکمت متعالیه» به سخنرانی پرداخت.
اعوانی در ابتدای سخنان خود اظهار کرد: انسانی که مرتبه وجود را در دوره ای کشف کرده همین کشف، وجود مجازی عظمت انسان و سوی دیگر قدرت الهی است که این فضا را مسخّر ما کرده است. اما این مهم است که چگونه از این فضا استفاده شود. تفاوت میان علم و حکمت و حتی فلسفه جدید همان وجهه ملکوتی است. فلسفه جدید به این وجهه توجهی ندارد در حالی که ادیان به این مساله توجه کرده اند و هرچه که حکمت الهی تر باشد به وجهه ملکوتی توجه بیشتری می شود.
این استاد فلسفه تصریح کرد: ملکوت از کلمه ملک به معنای فرشتگی است، حکمای قدیم به وجه ملکوتی همه چیز از جمله اشیاء توجه داشتند. در قرآن کریم چهار آیه در مورد ملکوت داریم. از جمله در این آیات بیان شده است: بگو ای پیامبر ملکوت هر چیزی دست کیست که در سوره مبارکه مومنون بیان شده است. در واقع قرآن همه را تشویق به نظاره ملکوت اشیا می کند. ملاصدرا و همه حکمای الهی وجود انسان را با مراتب وجود عالم منطبق می دانند. ملاصدرا می گوید هیچ کس به ملکوت نمی رسد مگر آنکه دوبار متولد شده باشد متولد به جسم و متولد به روح.
اعوانی ادامه داد: ملکوت در درون انسان است نه در بیرون او، ملکوت تماما از راه درون است، به تعبیر سهروردی تمام دهلیزها و دالان ها در درون ماست، مراد از اسفار اربعه نیز همین است که انسان به آن عالم عروج کند. لذا در این اسفار وقتی ملاصدرا به زندگی عقلی می پردازد، منظورش تماما ملکوت است.
وی ابراز کرد: افلاطون، ابن عربی و ملاصدرا هر سه به عالم طولی معتقدند. این سه در ارسطو نیست. افلاطون اما آن عالم را عین حیات می داند. بین ملاصدرا و افلاطون و تاحدودی سهروردی تفاوت هایی وجود دارد و آن در عالم برزخ است. عالم برزخ عالم خیال منفصل است اما نوافلاطونیان عالم برزخ را ریاضی می دانند. منظور از ریاضی، ریاضیاتی نیست که پای تخته می نویسم. ریاضی گیاه، ریاضی انسان و... ، عالم برزخ در نگاه آنها ریاضی است.
این استاد فلسفه تاکید کرد: تمام نوافلاطونی ها تحت تأثیر فیثاغورث و نگاه ریاضی او به جهان هستند. فیثاغورث یک عارف بزرگ است. فلسفه آنان تماما ریاضی است هرچند که سهروردی نیز به صورت سربسته به این نکته پرداخته است.
وی ادامه داد: سهروردی و دکارت هر دو واقعیت جسم را امتداد می دانند و معتقدند هر چیزی تعینی در امتداد دارد البته با این تفاوت که دکارت معتقد است که جسم نفس ندارد. در این میان سهروردی می پرسد آیا جسم فی نفسه می تواند رنگ ببخشد؟ مثلا رنگ گل از کجاست؟
اعوانی اظهار کرد: پس وجهی ملکوتی نیز در این جا وجود دارد. فرشتگان قوای عالم اند و صفاتی دارند. تمام چیزها و قوایی که به انسان ها نسبت داده می شود با ملکوت ارتباط دارد و مثل معانی بسیط است مثلا صفت زیبایی که در نهایت به خداوند می رسد.
وی با بیان اینکه امروزه همه چیز به ماده نسبت داده می شود، یادآور شد: در این دیدگاه توجهی به ملکوت نمی شود. در مورد فضای مجازی نیز همین طور است و باید به این جنبه از فضای مجازی توجه داشت .
نظر شما