به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، بیست و یکمین همایش ملی ملاصدرا با موضوع «فلسفه در مواجهه با فضای مجازی» صبح روز یکشنبه، 31 اردیبهشت در مجتمع آدینه تهران آغاز به کار کرد.
بنابر این گزارش، آیت الله سیدمصطفی محقق داماد، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی طی سخنانی در این همایش در مورد گسترش عقلانیت در فضای مجازی به ارایه مقاله خود پرداخت.
وی با بیان اینکه گسترش فناوری های سایبری در دنیای کنونی موجب ارتباط بی واسطه، نزدیک و چندسویه شده است، اظهار کرد: این امر مستلزم نظریه پردازی و برنامه ریزی های جدیدی است، امروز دسترسی مردم جهان به اطلاعات همزمان در دنیای مجازی به تعریفی جدید از جهانی شدن منجر و این جهان تبدیل به یک کلانشهر شده است که گویا در این کلانشهر سایبری همه مرزها از میان برداشته شده است. به تعبیر فلسفی همگان در لامکان و لازمان با هم ارتباط برقرار کرده اند اما آنچه اصالت دارد ارتباط میان انسان ها با یکدیگر است. به بیان دیگر هر فردی از هر جامعه و فرهنگی قادر است با فرهنگ های مختلف دیگر ارتباط برقرار کند.
محقق داماد تصریح کرد: به نظرم باید اخلاق را به عنوان مقوله ارتباط محور قرار دهیم و تنوع ارتباطات در این دنیای سایبری و اهمیت و کارکرد اخلاق میان شهروندان جهانی را تصور و قبول کنیم. در این کلانشهر باید یک اخلاق حکومت کند. در چنین تصوری بیش از پیش به نظریه پردازان حوزه فلسفه اخلاق نیاز داریم.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: باید به بررسی و بازنگری بایدها و نبایدهای اخلاقی بپردازیم چه بخواهیم و چه نخواهیم در عصر کنونی فراگیرشدن فضاهای ارتباطیِ دیجیتال فرصتی برابر را در اختیار مردم جوامع مختلف قرار داده تا بتوانند صدای خود را به مردم جوامع دیگر برسانند، در واقع فرصتی فراهم شده تا افراد شئون اخلاقی را به همشهریان خود در این کلانشهر ارایه کنند.
وی گفت: امروز با ایجاد فضای مجازی حاکمیت سوژه تک صدایی غربی از نظر من به پایان رسیده است تا قبل از این یک تک صدایی غربی وجود داشت اما امروز از میان رفته است. در کلانشهر سایبری که از آن سخن گفتم باید معیار اخلاقی جدیدی وجود داشته باشد و این مهم ضرورت دارد و وظیفه فلسفه و اساتید فلسفه و دانشجویان علوم عقلی است که در زمان حاضر اهتمام خودشان را متوجه شناخت، تبیین و ارزیابی معیارهای اخلاقی در این کلانشهرها داشته باشند و معیارهای جدیدی را ارایه کنند. فیلسوف امروز چنین فیلسوفی است که می تواند این معیارها را ارایه کند.
وی ادامه داد: به نظر من سردرگمی اخلاقی کنونی در این کلانشهر سایبری به علت ناهماهنگی اصول اخلاقی اقتدارگرا و تکثرگرای غربی در این فضا است اصولی که انحصارگرایی یک نژاد یا فرهنگ خاص را نمی پذیرد و من پیشنهاد می کنم آنچه می تواند از سوی فلسفه و حکمت لااقل حکمت اسلامی به عنوان معیارهای اخلاقی لازم الارعایه مشترک در این کلانشهر ارایه شود معیارهایی است که بدون هرگونه تبعیض گرایی حقوق انسان را بماهوانسان پاس بدارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه برای بسط حقوق بشر در فضای مجازی راهی جز توسعه خردورزی و عقلانیت وجود ندارد، تاکید کرد: مهمترین مولفه ارتباطات اجتماعی اخلاق است، چراکه اخلاق زیستی شهروندان کلانشهر سایبری امکان زندگی امن و آرام را برای آنان فراهم می کند و جهانی ارتقایابنده را محقق می کند که رابطه این جهان با ساکنانش رابطه برد-برد است و بازنده ای در آن وجود ندارد.
وی ادامه داد: در این فضا بازنده ای نیست که قربانی زیاده خواهی مَلِک شود. وقتی در فضای غیرمجازی گرفتار بودیم عده ای خود را مَلِک می دانستند، از نظر من دانشیار حکمت فلسفه اکنون در مواجهه با فضای مجازی باید به تبیین و تحلیل نگرش های اخلاقی در این فضا به گونه ای استقرائی بپردازد و برخی اصول مشترک را بررسی کند که به نظر می رسد بشود به آن حس مشترک که ما نامش را اصول عقلایی می گذاریم ذیل این روش دست یافت که نهایتا موجب گسترش کرامت انسانی، گسترش نوع دوستی، مسئولیت پذیری و مشارکت گسترده همه انسان ها می شود.
محقق داماد در پایان خاطرنشان کرد: ما اگر اکنون در بسیاری از امور در کشورمان جلو هستیم و در برخی رشته ها نیز عقبیم اما حقیقت آن است که در مباحث مربوط به حکمت حرف برای گفتن داریم و می توانیم به دنیای کلانشهرهای سایبری این اصول را برسانیم تا راهبرد اصولی مشترک برای جهان سایبری داریم.
نظر شما