به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت الاسلام و المسلمین حسین عندلیب، استاد حوزه و دانشگاه عصر امروز (27 بهمن) در پنجمین نشست علمی مرکز بین المللی توسعه صلح، فرهنگ و عقلانیت با موضوع «تمدن اسلامی و جهانی سازی» که در سالن جلسات اداره کل تبلیغات اسلامی استان قم برگزار شد، عنوان کرد: پدیده جهانی شدن را از سه بعد شامل پدیده، فرایند و ایدئولوژی می‌توان مورد بررسی قرار داد.
وی اظهار داشت: جهانی شدن به عنوان یک پدیده جدید، جهان را به صورت یک دهکده جهانی تعریف می‌کند، جهانی شدن به عنوان فرایند، روند آینده به سمت تضعیف حدود جغرافیای، اجتماعیی و فرهنگی است و جهانی شدن به عنوان یک ایدئولوژی، استعمار و تسلط فرهنگی غرب را با رشد تکنولوژی و ارتباطات تضمین می‌کند.
این پژوهشگر علوم دینی یادآورشد: برخی دانشمندان، جهانی شدن را چهره جدید امپریالیسم فرهنگی می‌دانند که تمرکز قدرت سخت افزاری و نرم افزاری در دست عده کمی از گردانندگان انحصاری است و برخی دانشمندان هم تئوری امپریالیسم فرهنگی را مورد تردید قرار داده و بالارفتن سطح رفاه، کاهش ریسک، توزیع عادلانه ثروت، ایجاد تعادل نسبتا پایدار و... را از مزایای جهانی شدن می‌دانند.
حجت الاسلام و المسلمین عندلیب به بیان دیدگاه مختار درمواجهه با پدیده جهانی شدن پرداخت و گفت: ما باید از ابزارهایی که جهانی شدن در اختیار ما گذاشته است، جهت ترویج و تبلیغ معارف دینی بهره ببریم و در عین حال مراقب آسیب ها و تهدیدات آن باشیم.
وی با بیان این که راهبرد مواجهه با پدیده جهانی شدن، احیای تمدن اسلامی است، تصریح کرد: بر اساس منطق اسلام و اهل بیت(علیهم السلام) و به تبع ایشان امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری(مدظله)، راهبرد مواجهه با پدیده جهانی شدن، احیای تمدن اسلامی است.
استاد فقه و حقوق دانشگاه مجازی المصطفی(ص) تأکید کرد: احیای تمدن اسلامی در گروی تولید علوم انسانی اسلامی است و تولید علوم انسانی و اسلامی هم در گروی اجتهاد روزآمد و کارآمد درسایه فقه و اصول فقه حکومتی است.
حجت الاسلام و المسلمین عندلیب ادامه داد: بر اساس فرموده حضرت امام(ره) که فقه را تئوری واقعی اداره زندگی بشر از گهواره تا گور دانسته اند، دو نکته گستردگی فقه و شمول آن برای تمام ساحت‌های زندگی بشر و همچنین ترس و هراس استکبار از عملی شدن و نفوذ فقه اسلامی در تمامی ابعاد زندگی بشریت باید مورد توجه قرارگیرد.
وی عنوان کرد: روش تولید علوم انسانی اسلامی یک روش اجتهادی است و بنا به تعبیر دانشمندان علوم اسلامی، متکفل تولید علوم انسانی اسلامی اولا باید روش اجتهاد در منابع دینی را بداند، بر فقه اسلامی تسلط داشته باشد و همچنین در موضوع تخصصی و رشته ای خاص که می‌خواهد دست به تولید علم بزند، تبحر داشته باشد.
مدرس دانشگاه خوارزمی اظهار داشت: تولید علوم انسانی اسلامی را باید از یک مجتهد طلب کرد تا تعارضاتی با مبانی فقهی و علوم اسلامی دیگر نداشته باشد.
حجت الاسلام و المسلمین عندلیب در ادامه به تبیین ظرفیت‌های موجود در اصول فقه شیعی برای تولید علوم انسانی اسلامی و احیای تمدن اسلامی اشاره کرد و اظهارداشت: در اصول فقه، چهار ابزار و ظرفیت مهم شامل مقتضیات زمان و مکان، منطقه الفراغ، مصلحت و مذاق شریعت وجود دارد که کمک شایانی به تبدیل فقه فردی به فقه حکومتی و تولید علوم انسانی و اسلامی بر مبنای فقه حکومتی می‌کند.
وی افزود: عنصر مقتضیات زمان و مکان در تغییر و تحول احکام نقش بسزایی دارد، به عنوان مثال در گذشته خرید و فروش خون و اعضای بدن حرام و ممنوع بود، اما امروز باعث احیای جان یک انسان می‌شود.
استاد حوزه و دانشگاه به موضوع «منطقه الفراغ» اشاره کرد و ادامه داد: بر اساس دیدگاه صحیح، هیچ پدیده ای خالی از حکم نیست و منظور از منطقه الفراغ این نیست که شارع در جایی هیچ حکمی ندارد و سکوت کرده است، بلکه منظور این است که الزام به فعل و یا ترک ندارد و این الزام را به توجه به شرایط گوناگون و متنوع به مجتهد مبسوط الید سپرده است.
وی تصریح کرد: بزرگانی همچون مرحوم نایینی، علامه طباطبایی و شهید صدر به صورت پر رنگی در آثار خود به تبیین موضوع «منطقه الفراغ» پرداخته اند.
حجت الاسلام والمسلمین عندلیب در ادامه به عناصر «مصلحت» و «مذاق شریعت» به عنوان عناصر بسیار مهم و اثرگذار در تولید علوم انسانی اسلامی اشاره و تصریح کرد: در تمدن اسلامی جایی برای نمایان شدن آثار کفر و شرک نباید وجود داشته باشد و هیچ کس حق ندارد مظاهر و آثار کفر و شرک را در جامعه اسلامی رواج دهد و باید جلوی این امور گرفته شود.
وی در پایان، جایگاه علم اصول و فقه اسلامی در احیای تمدن اسلامی را مورد تأکید قرار داد و گفت: امکان ندارد شخصی داعیه ی تولید علوم انسانی اسلامی داشته باشد اما از قواعد اجتهاد و فقه اسلامی بی اطلاع یا کم اطلاع باشد.
نظر شما