خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: "الان با تمهیداتی که صورت گرفته، ادارات کل هماهنگی لازم را در مورد ساعت مسابقات انجام می‌دهند تا ساعت مسابقات با زمان اذان تداخل نداشته باشد. حتی در لیگ برتر نیز عموماً بین دو نیمه اذان گفته می‌شود. شرکت توسعه و نگهداری تجهیزات ورزشی نیز به موضوع ساخت و تجهیز نمازخانه‌ها توجه دارد."
مرکز تخصصی نماز، سلسله جلسات گفتار پژوهی با حضور اساتید و کارشناسان با هدف دستیابی به راهکارهای کاربردی ترویج نماز را برگزار می کند. در یکی دیگر از این جلسات مهمان جناب حجت‌الاسلام و المسلمین عباسی دبیر ستاد اقامه نماز وزارتخانه ورزش و جوانان بودیم و از نقطه نظرات این مقام مسئول در این باره بهره مند شدیم. آنچه در ادامه می آید ماحصل گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین عباسی است.
حوزه فعالیت شما بسیار گسترده است و اطلاع دارم فعالیت‌های بسیاری انجام شده است. مهم‌ترین اقدامی که در سال گذشته در موضوع نماز انجام داده‌ید، چه بود؟
از جمله کارهایی که در سال 93 انجام شد، «اردوی نور» در جنوب کشور همزمان با اجلاس سراسری نماز بود. بعضی معاونین و خود آقای وزیر در آنجا حضور داشتند و آقای دکتر گلزاری سخنرانی کردند. حاج آقا «قرائتی» را نیز دعوت کردیم و برای ورزشکاران و مدیران صحبت نمودند. در یک قسمت نیز مانوری مشابه عملیات‌های شاخص دوران دفاع مقدس انجام دادند؛ از عملیات کردستان گرفته تا عملیات جنوب! با اینکه هوا خیلی سرد بود، خود آقای وزیر نیز شب را همانجا ماندند.
یعنی اردوی دومنظوره بوده است! هم اجلاس سراسری و هم بازدید از مناطق جنگی.
بله! اقامه نماز در منطقه جنگی با حضور مدیران انجام گرفت. کار بسیار زیبایی بود. تمام مدیران کل استانی و رؤسای فدراسیون‌ها در حدود 200 نفر در آنجا بودند.
در واقع مدیران ارشد وزارتخانه را درگیر موضوع نماز کردید و این اتفاق خوبی است. در مورد سازمان‌های مردم نهاد چطور؟
ما الان 70 سمن در کل کشور داریم که در موضوعات مذهبی فعالیت می‌کنند و برخی از اینها خاص موضوع نماز فعالیت‌هایی دارند. همین برنامه‌ای که در جنوب برگزار شد، مسئولیتش را یکی از سمن‌ها پذیرفت و به انجام رساند و نمایشگاهی از دستاوردهای سمن‌ها در آنجا شکل گرفت.
آیا دوره‌های آموزشی برای کارکنان، ائمه جماعات و دبیران ستاد نیز دارید؟
امسال در تفاهم‌نامه آمده که باید دبیران و ائمه جماعات تحت آموزش باشند. در سال گذشته آموزش نماز در 2-3 رده به انجام رسید که خود من آن را تدریس نمودم. حدود 700 نفر شرکت کردند که تأییدیه آموزش ضمن خدمت می‌گیرند.
طی مدتی که این موضوع را پیگیری کرده‌اید، به نظرتان شاخص‌ترین و مؤثرترین کاری که درباره نماز انجام گرفته چه بود؟
دو اقدام مهم انجام گرفت؛ یکی اردوی مدیران با حضور مقام عالی وزارت بود. از آنجا که مدیران ارشد و تصمیم‌گیران کشوری و استانی با فضای ستاد مرکزی اقامه نماز آشنا شدند. موضوع دیگر، آموزش نماز به کارکنان بود که به صورت حضوری و غیرحضوری تقریباً برای کلیه کارکنان انجام گرفت.
امر نماز را در حوزه ورزش چگونه پیش بردید؟
الان با تمهیداتی که صورت گرفته، ادارات کل هماهنگی لازم را در مورد ساعت مسابقات انجام می‌دهند تا ساعت مسابقات با زمان اذان تداخل نداشته باشد. حتی در لیگ برتر نیز عموماً بین دو نیمه اذان گفته می‌شود. شرکت توسعه و نگهداری تجهیزات ورزشی نیز به موضوع ساخت و تجهیز نمازخانه‌ها توجه دارد.
درباره توسعه کمّی نمازخانه‌ها و مساجد در ستاد، استان‌ها و ورزشگاه‌ها چه کارهایی صورت گرفته؟ در برنامه90، نمازخانه ورزشگاه آزادی را نشان می‌داد که اتاقی 12متری و بسیار نامرتب بود.
در این رابطه با ورزشگاه آزادی مکاتبه کردیم. آنها مطالبی را مطرح نمودند که هنوز برطرف نشده، ولی در حال بررسی است. در آنجا قرار است مسجدی ساخته شود، اما هنوز اعتبار کافی فراهم نشده است. در پاسخ به سوال شما باید بگویم که در سال 93، بحمدالله 390 نمازخانه را در استان‌ها تجهیز کرده و 27 نمازخانه نیز ساخته‌ایم. در فدراسیون‌ها نیز هفت مورد ساخت داشته‌ایم. در مجموعه‌های ورزشی نیز 24 مورد تجهیز و یک مورد ساخت داشته‌ایم.
غیر از ورزشگاه آزادی و مسابقات فوتبال، آیا در سایر ورزشگاه‌ها و رشته‌ها نیز نمازخانه وجود دارد؟
این موضوع به فضا مربوط است. بعضی جاها انجام شده و برخی جاها نه! در بسیاری ورزشگاه‌ها وضعیت نمازخانه مورد رضایت ما نیست. مثلاً در سالن ورزشی فقط 3 یا 4 متر را به فضای نمازخانه اختصاص داده‌اند. در تفاهم‌نامه سال گذشته تأکید شد و امسال نیز تأکید می‌کنیم که نمازخانه‌های مناسب تعبیه نمایند.
آیا رصد یا وضعیت‌سنجی مستند و مکتوب درباره وضعیت کمّی و کیفی نماز داریم؟ مثلاً اینکه بدانید در ستاد و استان‌ها چند نفر از کارمندان در نماز شرکت می‌کنند و چه تعداد نمی‌آیند؟ کسانی که نمی‌آیند، علتش چیست؟
این بررسی‌ها به صورت جسته و گریخته انجام گرفته است؛ اما نظام‌مند نبوده است. درباره مصلی‌ها و فضای نمازخانه‌ها کار آماری و اصلاحی انجام داده‌ایم؛ مثلاً در همین ساختمان اصلی وزارتخانه، قبلاً مصلی در طبقه پایین بود که چندان مناسب به نظر نمی‌رسید. اکنون به طبقه همکف منتقل شده است و در جایی بسیار زیبا و بهترین مکان ساختمان قرار دارد. همین موضوع مشوق حضور در نماز جماعت است.
تا اینجا درباره فضای ستادی، استان‌ها و کارکنان گفتیم. اکنون درباره خود جوانان به عنوان مخاطب اصلی شما می‌پرسم. آیا آمار دقیقی دارید که جوان‌های ما نمازخوان هستند یا نه؟
در این مورد باید با معاونت فرهنگی صحبت کنید. آنها با ستاد همکاری می‌نمایند و به موضوع توجه نشان می‌دهند. نماز باید یکی از رفتارهای نهادینه در جوانان باشد و اگر نیست آسیب‌شناسی گردد. بنده در حال حاضر آمار دقیق و قابل استنادی ندارم.
وزارتخانه شما با هر دو گروه ورزشکاران و جوانان سر و کار دارد. وقتی یک ورزشکار زن یا مرد فعالیت‌های دینی درباره نماز یا حجاب نجام می‌دهد، باید پشتوانه رسانه‌ای نیز منجر به ترویج آن گردد. آیا چنین اتفاق‌هایی تاکنون افتاده است؟
شاید بعضی نماهنگ‌ها را در این باره دیده باشید. رسانه چنین چیزهایی را نشان می‌دهد. زمانی اعلام کردم ورزشکاران و نخبگان جوانی که به نماز و امور دینی معتقد هستند، باید تصویرشان را در سایتمان منعکس نماییم. بدین ترتیب عکس هفته، عکس ماه و عکس سال را انتخاب می‌کنیم. عکس‌های زیادی وجود دارد، ولی برای انتشارشان محدودیت داریم. کلمات قصار بعضی ورزشکاران نیز مورد توجه است. بعضی از آنها لحن «داش مشتی» دارند و عده‌ای با شیوه خاص خود صحبت می‌کنند؛ ولی حرف‌هایشان الگوی خوبی برای جوانان است. حتی می‌توان از ایشان خواست که عبارت خاصی درباره نماز بگویند تا پخش کنیم. چنین ایده‌هایی به ذهنمان می‌آید، اما محدودیت‌ها و معذوریت‌هایی وجود دارد.
آیا پیشنهادی منتج از تجارب خودتان برای توسعه و تسهیل ترویج نماز در ادارات دارید؟
یکی از نکات بسیار مهم برای ستاد اقامه نماز و کل زیرمجموعه‌ها این است که رئیس کل مجموعه حضور در جماعت داشته باشد. در مورد حضور یا عدم حضور کارکنان در نماز جماعت، عوامل مختلفی تأثیرگذار است.
نکته مهم دیگر، رعایت زمان نماز است. 20 دقیقه وقت برای نماز گذاشته شده و نباید آن را اضافه‌تر کنیم. این نکته مفید و مؤثر خواهد بود. هم در این سازمان و هم موقعی که در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بودم، مدت نماز را در حد 18 یا 19 دقیقه نگه می‌داشتم و افزایش نمی‌دادم. یکی از معاونین می‌گفت: «فلانی حتی اگر خود وزیر هم داخل بیاید و «یا الله» بگوید به خاطر او صبر نمی‌کند و زود بلند می‌شود». کارکنان هم این موضوع را می‌پسندیدند. در اینجا عموم مدیران حضور پیدا می‌کنند و رؤسای فدراسیون‌ها نیز می‌آیند. همین چهارشنبه آقای داورپناه آمد. آقای کفاشیان حتماً موقعی که در ساختمان حضور دارد، خود را به نماز می‌رساند.
از نظر شما نمازی‌ترین رئیس فدراسیون کیست؟
نمی‌توانم از فرد خاصی نام ببرم. بیشتر رؤسای فدراسیون‌ها به نماز توجه دارند. خود آقای کفاشیان توجه ویژه‌ای به نماز دارد. بعضی مربیان نیز به نماز اهتمام دارند. مثلاً آقای مایلی کهن هر گاه اینجا باشد، در نماز حضور می‌یابد. بعضی از ورزشکاران و مدال‌آورها نیز می‌آیند.
سؤال بعدی مربوط به فضای ساختاری ستاد نماز در وزارتخانه است. آیا چارت تشکیلاتی آن‌طور که باید باشد، هست؟
الان ساختار خوبی وجود دارد. با تصمیم جدیدی که گرفته‌اند، شورای فرهنگی تشکیل شده و شورای اقامه نماز نیز در هماهنگی با آن مشغول به فعالیت است. معتقدم این به منزله تقویت نماز خواهد بود. شورای فرهنگی دوباره احیا شده است. البته قبلاً نیز وجود داشت، ولی الان با ترکیب جدید شروع به فعالیت نموده و در کنار آن کارگروه و اتاق فکری هم متشکل از کارشناسان داریم که مجموع 5 یا 6 نفر می‌شوند. معمولاً در جلسات آنها خودم نیز حضور دارم.
شما تلفیق خوبی بین مدیران وزارتخانه با مدیران ستاد به وجود آورده‌اید. مثلاً همه مدیران را به اردوی نور بردید یا مدیران ستاد نماز کشور را اینجا دعوت کرده‌اید. نظر شما در این باره چیست؟
لطف خداوند بود! آقای گرشاسبی و آقای امینی نیز زحمات زیادی کشیدند. تأثیر عالی آن را در کارها می‌بینیم.
در فضای کلی کشور یا فضای سازمانی خودتان یا حتی برای کل جامعه اسلامی، آیا پیشنهاد خاصی دارید که بر اثر آن مردم بیشتر نمازخوان شوند؟
روحانیت سردمدار اشاعه تفکر اسلامی به عنوان اصل اولیه می‌باشد؛ یعنی باید نهضت بیان جایگاه نماز از طرف روحانیون اتفاق افتد. بزرگان و دانشگاهیان نیز به عنوان نخبگان جامعه نقش مؤثری دارند. همه باید در این عرصه دست به دست هم دهند. این یک نهضت است. نماز موضوع کوچکی نیست. نماز یک اصل است که اگر آن را حذف کنیم، از دین چیزی باقی نمی‌ماند.
و سخن پایانی
آرزو دارم که یک روز بستری فراهم شود که در هر ورزشگاه هنگام اذان، ورزشکار و تماشاگر کنار هم در فضای ورزشی، نماز جماعت بخوانند.
نظر شما