خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: "از گذشته شیعیانی که به هر دلیل امکان رفتن به کربلای معلا برای زیارت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را نداشتند به زیارت حضرت عبدالعظیم (ع) می رفتند و همان ثواب زیارت را هم می بردند. در زیارت نامه ایشان هم این تعبیر آمده است که هر کسی به زیارت عبدالعظیم برود امید است که به همان ثواب زیارت ابا عبدالله (ع) برسد و این تعبیر البته برگرفته از بیان امام معصوم (ع) است. نقل شده که در زمان امام هادی (ع) کسی از ری و در راه زیارت اباعبدالله، خدمت امام هادی(ع) می رسند و امام هادی(ع) از این شخص می پرسد که از کجا آمده است. امام وقتی می بینند آن فرد از ری آمده می فرمایند اگر عبدالعظیم که نزد شماست، در ری زیارت می کردید مانند آن بود که امام حسین (ع) را در کربلا زیارت می کنید و این روایت بسیار مهمی است چون همچنان که اشاره شد معصوم (ع) بی جهت درباره کسی تعبیری به کار نمی برد و اهل غلو نیست. "
شخصیت و جایگاه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) با این که در میان عامه مردم شناخته شده است و از گذشته تا به امروز محل مراجعه، عرض حاجت و دستگیری و زیارت بوده است اما با این همه هنوز آگاهی و معرفت ما نسبت به این امامزاده بزرگ اندک است. به مناسبت هفته ولادت این امامزاده و عالم بزرگوار گفتگویی با حجت الاسلام و المسلمین قاسم خانجانی، پژوهشگر تاریخ اسلام درباره وجوه مختلف شخصیتی و آثار و برکات حیات حضرت عبدالعظیم (ع) انجام داده ایم. بخش دوم این مصاحبه را در ادامه می خوانید.
یکی از برکاتی که در حوزه روایت احادیث برای جامعه دینی ما وجود دارد، دسترسی داشتن به روایت هایی متقن از زبان بزرگان است. گویا در این باره هم برکت بزرگی از حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) در دسترس ماست؟
همین طور است. محور دیگری که می خواهم به آن اشاره کنم یادگار عظیمی است که از ایشان برای ما باقی مانده است. روایاتی که از حضرت عبدالعظیم (ع) نقل شده در مجموعه هایی به چاپ رسیده از جمله در مُسند حضرت عبدالعظیم که در سلسله مُسندهایی که مرحوم عزیزالله عطاردی چاپ کرده اند قرار دارد. این پژوهشگر بزرگوار بخش قابل توجهی از روایات صحیح و مُسند را در مجموعه ای جمع آوری کرده که متعلق به روایات ائمه اطهار (ع) است و از جمله در این مجموعه روایاتی از زبان حضرت عبدالعظیم آمده است.
این را بنده اضافه کنم که اتفاق نظری در این باره وجود دارد و آن این که معمولا روایاتی که حضرت عبدالعظیم (ع) در سلسله سندش قرار دارد، روایاتی شسته و رفته و بدون ایراد و اشکال است و خیال پژوهشگر یا کسی را که به دنبال روایتی از معصوم (ع) می گردد راحت می کند.
نکته مهمی که درباره شخصیت حضرت عبدالعظیم (ع) وجود دارد نقش ملجأ بودن و پناهگاه زیارتی شدن برای عامه مردم است که از دیرباز نه تنها در تهران که در اکثر شهرهای ایران برای مردم ما شناخته شده بوده است. این بعد از شخصیت ایشان را هم واکاوی می فرمایید؟
بله، اهمیتی که شخصیت ایشان به ویژه بعد از انتقال به ری پیدا کرد و باعث شد به ویژه بعد از رحلتشان محلی برای مراجعه و زیارت مردم باشد جای دقت و بررسی دارد. از گذشته شیعیانی که به هر دلیل امکان رفتن به کربلای معلا برای زیارت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را نداشتند به زیارت حضرت عبدالعظیم (ع) می رفتند و همان ثواب زیارت را هم می بردند. در زیارت نامه ایشان هم این تعبیر آمده است که هر کسی به زیارت عبدالعظیم برود امید است که به همان ثواب زیارت ابا عبدالله (ع) برسد و این تعبیر البته برگرفته از بیان امام معصوم (ع) است. نقل شده که در زمان امام هادی (ع) کسی از ری و در راه زیارت اباعبدالله، خدمت امام هادی(ع) می رسند و امام هادی(ع) از این شخص می پرسد که از کجا آمده است. امام وقتی می بینند آن فرد از ری آمده می فرمایند اگر عبدالعظیم که نزد شماست، در ری زیارت می کردید مانند آن بود که امام حسین (ع) را در کربلا زیارت می کنید و این روایت بسیار مهمی است چون همچنان که اشاره شد معصوم (ع) بی جهت درباره کسی تعبیری به کار نمی برد و اهل غلو نیست.
خب وقتی امام معصوم (ع) چنین تعبیر بلندی درباره شخصی چون حضرت عبدالعظیم (ع) به کار می برد معلوم است که ما آنچنان که باید و شاید قدر این گوهر گران بها را نمی دانیم. البته اهل معرفت و ایمان و چهره های ممتاز قدر ایشان را می دانند و درک می کنند که حضرت عبدالعظیم (ع) چه گوهر درخشانی بوده اند. معروف است که حضرت آیت الله بهجت وقتی به سفر مشهد مشرف می شدند تأکیدشان این بود و مقید بودند که در مسیرشان حتما حضرت عبدالعظیم را زیارت کنند. تعبیر ایشان این بود که سزاوار نیست که اهالی تهران هفته ای دست کم یک بار به زیارت عبدالعظیم نروند. ما دو هفته پیش که به زیارت حضرت عبدالعظیم (ع) مشرف شده بودیم جمعیتی خوبی آن جا بود و داشتند زیارت می کردند اما مسلما هنوز جایگاه ایشان در جامعه ما آن گونه که باید و شاید شناخته شده نیست.
حضرت عبدالعظیم (ع) به لحاظ موقعیت اجتماعی و خانوادگی موقعیت کم نظیری در بین امامزادگان ما دارند. از حیث آموزشی و تربیتی این درس بزرگ را به ما می دهند که هر چقدر هم که انسان در جایگاه رفیعی از علم و تقوا و تعبد باشد باز بی نیاز از بررسی و مراقبت از عقاید خود و عرضه آن بر بزرگان دین نیست و حضرت عبدالعظیم این کار را به شایستگی با عرض عقاید در محضر امام هادی (ع) انجام دادند و درس مهمی به ما می دهد، همچنان هم که اشاره شد روایات مستند و متقنی که از زبان این عالم بزرگوار و این امامزاده گرامی نقل شده میراث عظیمی است که از ایشان برای ما به یادگار مانده است و همچنان در مباحث فقهی و کلامی، عقاید و اخلاق مورد استفاده طالبان علم و دین قرار می گیرد.
نظر شما