به گزارش خبرنگار ادبیات شبستان، در این نشست مهدی قزلی با اشاره به اینکه بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان در برگزاري جايزه ادبي جلال‌آل احمد بهترین ها را برای اجرا می خواهد، گفت: در اجرای این جایزه به دنبال این هستیم که از تجربیات گذشته استفاده کنیم و هيچگاه به دنبال تغيير در برگزاري اصل جايزه ادبي جلال نيستيم.
وی با بیان اینکه یکی از برنامه ها برای پاسداشت و حفظ زبان فارسی برگزاری جایزه جلال است، توضیح داد: زبان فارسي، قديمي‌ترين و كم تغييرترين زبان در حال گفت‌وگوي دنياست. تفاوت آنچه ما در زمان حال به زبان فارسي صحبت مي كنيم، با آنچه در هزار سال پيش بوده، کمترین تغيير را داشته و از اين لحاظ بين زبان‌هاي مختلف بي‌همتا است.
بخش ویژه افغانستان در نهمین دوره جایزه ادبی جلال
قزلی از افزوده شدن بخش ویژه افغانستان به جایزه ادبی جلال خبر داد و تاکید کرد: برای پاسداشت زبان فارسی به دنبال آن بودیم که مرزهای جغرافیای سیاسی را برداریم و به سراغ مرزهای تمدنی زبان فارسی برویم. در گام اول بسراغ جغرافیای سیاسی که هم به زبان ما حرف می زنند و هم به زبان ما می‌نویسند و هم اینکه تشکیلاتی برای پیگیری این ماجرا دارند، رفتیم.
وی در ادامه توضیح داد: مرحله اول داوری و انتخاب نامزدهای بخش افغانستان به عهده اتحادیه ناشران و نویسندگان افغانستان بود، که در این بخش، آثار هر نویسندگان افغانستانی در هر جای دنیا با نظر اتحادیه ناشران و نویسندگان افغانستان، مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تعداد کتاب هایی که مورد بررسی قرار گرفت که طی ۸ سال گذشته چاپ شده بود و تعداد آنها ۱۰۰ کتاب بود، چراکه اگر فقط کتاب های یکسال گذشته را در نظر می گرفتیم، تعداد آنها کم می شد.
دبیر اجرایی جایزه جلال آل احمد خاطرنشان کرد: اين كتاب‌ها هم پس از داوري ابتدايي اتحاديه ناشران و نويسندگان افغانستان، توسط داوران ما آقايان ابراهيم زاهدي مطلق، مجيد قيصري و شهريار عباسي، داوري و نامزدهاي نهايي هم مشخص شده‌اند. از كارشناس و مشاور افغانستاني و مشاور مسلط به موضوع افغانستان استفاده كرديم تا در مواجهه با موضوعاتي در نثر، زبان، كلمات و موضوعات كه از آن فهم بومي نداشتيم، استفاده كنيم.
وي در پاسخ به اين اینكه چرا داوران بخش افغانستان، ايراني هستند و از نويسندگان افغانستان در تركيب داوران استفاده نشده است، گفت: اين جايزه، «جلال آل‌احمد» است و ايران برگزاركننده آن است. دليل دیگر ما براي دعوت نكردن از داوران افغانستاني اين بود كه اگر قرار بود از نويسندگان اين كشور در تركيب داوران خود استفاده كنيم، بلافاصله بايد آثار آن داور را از گردونه داوري حذف مي‌كرديم. تعداد آثار افغانستان آنقدر نبود كه يك اثر شاخص بيايد و چند اثر شاخص از آن طرف حذف شود.
قزلی ابراز امیدواری کرد که در سال های آینده از داوران بین المللی در این بخش استفاده کنیم.
رسم‌الخط تاجیکستان متفاوت از زبان فارسی است
وی درباره حضور نداشتن ادبيات تاجيكستان در اين جايزه جلال نیز توضیح داد: براي گسترده تر كردن حوزه فعاليت جايزه ادبي جلال آل‌احمد، سراغ افغانستان رفتيم كه در جغرافياي سياسي آن به زبان فارسي، صحبت و نوشته مي شود. به دنبال حضور تاجيكستان در اين جايزه هم بوديم اما در اين راه با مشكل مواجهيم و آن، استفاده نويسندگان تاجيك از رسم‌الخط سيريليك است. به لحاظ اجرايي امکان اينكه بتوانيم برای این دوره اين آثار نویسندگان تاجیک را هم بررسي و از ميان آنها برنده جايزه را اعلام كنيم، وجود نداشت.
دبیر اجرایی جایزه جلال آل احمد در بخش دیگری از سخنانش درباره قابليت بين‌المللي شدن جايزه جلال گفت: يكي از مباني محكم برگزاري جايزه جلال، زبان فارسي است. اگر بين‌المللي شدن جايزه از اين مبنا تخطي نكند و آثاري كه مورد داوري قرار مي‌گيرند، تنها در حوزه داستان و ادبيات داستاني باشند، مي‌توان جايزه جلال را به صورت بين‌المللي برگزار كرد.
محدودیت جایزه جلال برای بین‌‌المللی شدن
وی با بیان اینکه بر اساس مبنای زبان فارسی، كشورهاي زيادي نداريم كه بتوانند در اين جايزه شركت كنند، توضیح داد: زبان فارسي تنها در ايران، افغانستان، تاجيكستان و بخش‌هايي از ازبكستان و تركمنستان و کشورهای دیگر رواج دارد. در شبه قاره هم اين زبان حضور دارد؛ اما مرتبط با ادبيات داستاني نيست و بيشتر شامل شعر و مباحث نظری زبان فارسي است. بنابراين براي بين‌المللي شدن با محدوديت‌هايي مواجه هستيم. با اين حال قدم اول برداشته شده و در گام‌هاي بعدي تمام اين موارد بررسي مي‌شوند. حتي به دنبال آن هستيم تا آثار ايرانيان نسل اول و دوم و سوم مهاجران كه كتاب‌هاي خود را به زبان فارسي و توسط موسسات انتشاراتی كشورهاي ديگر منتشر مي‌كنند، بررسي و داوري كنيم.
برگزاری جایزه جلال ۴ دی ماه در تالار وحدت
قزلی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه اختتامیه نهمین جایزه ادبي جلال آل‌احمد، روز شنبه 4 دی ماه در تالار وحدت برگزار می‌شود، گفت: خوشحالم از اينكه وقتي قرار شد نهمين دوره جايزه جلال به جاي 2 آذر در تاريخ 4 دي برگزار شود، اهالي ادبيات و ناشران از ما درباره تاخیر برگزاري جايزه، مستقیم و غیرمستقیم سؤال مي‌كنند كه نشان مي‌دهد حساسيت جامعه ادبي نسبت به برگزاري و نحوه برگزاري و برندگان جايزه بالا رفته است.
وی درباره تغییراتی که جایزه جلال نسبت به دوره های قبل صورت گرفته، بیان کرد: براي اينكه جايزه جلال، جايزه كتاب سال جمهوري اسلامي را تحت تأثير قرار ندهد، پيشنهاد داديم كه جوايز آن هم‌سنگ كتاب سال باشد كه معادل ۳۰سكه است. به عبارتی، برندگان جايزه ادبي جلال، برندگان كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در حوزه ادبیات داستانی نيز هستند. همچنین حذف بخش تاريخ‌نگاري به نفع ادبي ماندن جايزه جلال بود.
دبیر اجرایی نهمین جایزه ادبی جلال آل‌احمد همچنین خبر داد: برای اولین بار، سامانه‌‌ای تحت عنوان «سامانه رصد» در احصاء آثار شرکت داده شده در جایزه جلال فعال شد که بیش از ۱۰۰۰کتاب بررسی و ۴۸۳ کتاب در این سامانه، مطالعه شد.
نظر شما