حجت الاسلام علی محمد باقی، پژوهشگر سیره اهل بیت(ع) در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به ابعاد مختلف پیاده روی اربعین و تاثیر این رخداد مهم در معرفی فرهنگ حسینی در سطح جهان اظهار کرد: حضور در این همایش بزرگ به مثابه لبیک به معارف عاشورایی است.
وی در ادامه به فلسفه عزاداری و گرامیداشت یاد امام حسین(ع) در ایام محرم و روز اربعین اشاره کرد و گفت: گریه برای سیدالشهدا(ع) صرفا به دلیل شهادت حضرت(ع) در اوج مظلومیت نیست، این گریه محتوایی است و به بیان دیگر پیوند میان عزادار حسینی با حضرت(ع) است. این گریه حالت برون گرایانه ای را نشان می دهد که طی آن افراد با سیدالشهداء به حس اتحاد می رسند.
کارشناس مرکز تخصصی نماز تصریح کرد: نکته دوم در مورد گریستن برای حضرت اباعبدالله الحسین(ع) از بُعد و جنبه سیاسی است که باید مورد توجه قرار گیرد، کسی که برای اباعبدالله(ع) می گرید در واقع بر ظلمی که بر حضرت(ع) شد، گریه می کند و فریاد «هیهات من الذله» را سر می دهد و می گوید هرگز در ادامه راه سیدالشهداء(ع) زیر بار حکومت ظلم نمی روم. بنابراین، گریه برای حضرت(ع) مساله ای نیست که بگوییم بر اساس واقعه ای که قرن ها قبل اتفاق افتاده به وجود آمده و در برهه ای تمام شده است، بلکه موضوعی فراملیتی است.
حجت الاسلام باقی در ادامه با تاکید بر اینکه تمدن هر قوم بر اساس فرهنگ آن قوم شکل می گیرد، افزود: فرهنگ حسینی تمدن ما شیعیان است. تمدنی مبتنی بر فرهنگ آزادگی و ایثار. امروز پیاده روی اربعین حکایت از این فرهنگ غنی دارد و موضوعی فراملیتی است. اربعین توان ساخت تمدنی فراملیتی را دارد که صرفا خاص ما نیست.
وی تاکید کرد: شاید برای بسیاری این پرسش مطرح شود که چرا زوار در اربعین پای پیاده حرکت می کنند و این مشقت را به جان می خرند که بر مزار حضرت اباعبدالله(ع) حاضر شوند. از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمودند: «من زار قبر الحسين بن علي صلوات الله عليه عارفاً بحقه كان كمن زار الله في عرشه؛ كسي كه قبر امام حسين ـ عليه السّلام ـ را همراه با معرفت زيارت مي‌كند، همانند كسی است كه خداوند را در عرش زيارت كرده است».
کارشناس مرکز تخصصی نماز تصریح کرد: زیارت مزار امام حسین(ع) بالاخص در اربعین به این معناست که به حضرت(ع) بگوییم نه تنها در منزل و خانه خود بر مصیبتی که بر حضرت(ع) رفته است می گرییم که حاضریم برای گریه در رثای امام حسین(ع) از جان و مال خود بگذریم و پای پیاده به این سفر برویم. این ارادت کامل شخص به حضرت(ع) را نشان می دهد. از سوی دیگر زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین و با پای پیاده به سوی مزار سید و سالار شهیدان(ع) رفتن آن هم به صورت دسته جمعی فلسفه ای دارد.
وی افزود: فلسفه این حرکت دسته جمعی به سه رکن موجود در هر فرهنگ باز می گردد که به آن اشاره می کنم؛ رکن اول هر فرهنگ ارزش های آن است، رکن دوم هنجارها و رکن سوم نمادهای فرهنگی است که سبب می شود تمدن در یک جامعه شکل گیرد. ارزش فرهنگی، باورهای ریشه دار و عمیقی هستند که به راحتی در یک قوم قابل تغییر نخواهند بود و اصطلاحا با گوشت و خون آن ملت آمیخته است. هنجارها شاید رفتارهایی باشند که عمدتا مورد پذیرش یک گروه قرار می گیرند اما نماد فرهنگی سمبل و نشانه ای است که ظاهر فرهنگ است.
حجت الاسلام باقی با بیان اینکه میان فرهنگ و تمدن تفاوت هایی وجود دارد، گفت: فرهنگ بیشتر به آن قسمت نرم افزاری یک تفکر در جامعه می گویند و تمدن به قسمت سخت افزاری اطلاق می شود برای مثال مسجد و کلیسا تمدن است ولی فرهنگ اسلام و فرهنگ مسیحیت دو فرهنگ هستند. حال اگر بخواهیم یک فرهنگ را تغییر دهیم نمی شود از ارزش های فرهنگی شروع کرد چون این ارزش ها باورهای ریشه دار هستند و چون ریشه دار اند تغییرشان تقریبا غیرممکن است مثل اینکه من به انسان موحدی بگویم خدا را کنا بگذار یا به امام حسین(ع) باور نداشته باش!
وی ادامه داد: در مساله تهاجم فرهنگی غرب از روز اول نمی گوید یاد خدا را کنار بگذار، بر واقعه عاشورا گریه نکن و عزاداری نداشته باش بلکه از نمادها شروع می کند مثلا یک سبک و مدل موی خاص را ترویج می دهد که ویژه ایام عزا باشد. وقتی به تدریج نماد وارد جامعه کرد خود به خود هنجارها نیز تخریب می شوند؛ بنابراین، برای تثیبت یک فرهنگ باید از نماد شروع کرد و پیاده روی اربعین برای ما یک نماد است.
این محقق تصریح کرد: حرکت دسته جمعی در پیاده روی حمایت از شکل گیری تمدنی مبتنی بر نماد حسینی است. اربعین حسینی و حضور در این همایش عظیم، بزرگداشت شعائر الهی است که در قرآن کریم نیز به آن اشاره شده است. خداوند در قرآن می فرماید: «وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ؛ و هر کس شعائر الهى را بزرگ دارد این از تقواى دلها است».
وی در پایان خاطرنشان کرد: در هیچ جای دنیا چنین همایشی را نداریم که قریب به سی میلیون نفر دسته جمعی در یک روز به سوی سرزمینی حرکت کنند و همه با یک نیت بروند به کشوری جنگزده که هیچ امکاناتی ندارد و سایه دشمن بر آن پهن است، یعنی افراد از جان و مال خود می گذرند و در قاب این همایش بزرگ پای پیاده به زیارت امام حسین(ع) می روند و این بزرگ ترین نماد است.
نظر شما