حفظ هویت بومی و معماری در توسعه پایدار روستایی

به گزارش خبرنگار اجتماعی شبستان، علیرضا تابش، رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در سومین همایش روز روستا و عشایر با رویکرد تبیین نقش روستاییان و عشایر در تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی گفت: روستاها با توجه به کارکرد تولیدی، اهمیت زیست محیطی و بخش مکملی برای شهرها در اهداف توسعه ای نقش مهمی دارند.

رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با بیان اینکه درصد جمعیت روستاها به لحاظ سیاست ادغام و مهاجرت تغییر اساسی داشته است، افزود: چالش های جامعه روستایی بسیار چشمگیر است که مهمترین آنها را می توان در ابعاد زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بررسی کرد.

تابش با اشاره به چالش های زیست محیطی جامعه روستایی خاطرنشان کرد: توسعه و عمران کشور در بخش روستایی با چالشی با عنوان آسیب اراضی کشاورزی، جنگلی و مراتع روبرو است.

وی افزود: کاهش سطح منابع آب های زیرزمینی کشور، فرونشست زمین، تشدید وقوع مخاطرات محیطی به ویژه خشکسالی ها و حرکت زمین در دامنه و برخی پهنه ها، فرسایش خاک، آلودگی آب و خاک از مهمترین چالش های زیست محیطی جامعه روستایی هستند.

تابش، کاهش جمعیت روستایی در مقایسه با جمعیت شهری به زیر 30 درصد، افزایش سالخوردگی جمعیت روستاها، کاهش متوسط بعد خانوار از 4.6 به 3.6، افزایش میانگین سن ازدواج جوانان روستایی، تضعیف تعلق خاطر به روستاها را از چالش های اجتماعی و فرهنگی جامعه روستایی برشمرد.

وی ادامه داد: سنتی بودن بخش قابل توجه ای از تولیدات کشاورزی، نبود فرصت های مناسب شغلی برای جوانان روستایی، فقدان تنوع شغلی و عدم ایجاد اشتغال پایدار، افزایش شکاف درآمدی بین روستا و شهر، سرمایه گذاری اقتصادی ضعیف از جمله چالش های اقتصادی پیش روی جامعه روستایی است.

رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ادامه داد: ضعف برخورداری از خدمات زیرساختاری، شکاف بین شهری و روستایی در برخورداری از خدمات، کیفیت نامناسب مسکن و بافت در برخی مناطق روستایی از چالش های کالبدی و فضایی جامعه روستایی محسوب می شود.

وی با اشاره به عوامل بروز چالش های پیش روی جوامع روستایی اظهار داشت: بخش های امور مختلف روستایی متولی حاکمیت مشخصی ندارند تا راهبردها و سیاست های توسعه روستایی را تهیه، تدوین و اجرا کنند که این امر بستری فراهم می کند تا مناطق روستایی جایگاه مناسبی در نظام مدیریت توسعه نداشته باشد.

تابش با اشاره به حاکمیت رویکرد اقتصادسنجی در نظام برنامه ریزی اذعان داشت: در قالب این رویکرد بر این موضوع تاکید دارد که هر جا مزیت بیشتری برای سرمایه گذاری وجود دارد در اولویت قرار بگیرد بنابراین روستاها از مزیت کمتری به نسبت شهرها برخوردارند در نتیجه در اولویت کمتری از نظر سرمایه گذاری قرار می گیرند.

تابش با بیان اینکه گسترش فرهنگ فقرگرایی و منافع فردی باعث شده است تا فرهنگ روستایی امروز رنگ ببازد، اذعان داشت: امروز منافع جمعی جای خود را به منافع فردی داده است که این امر باعث می شود تا فرهنگ روستایی آنگونه که باید رشد نکند.

تابش با اشاره به نقش مشارکت روستاییان در توسعه روستایی اظهار داشت: بنیاد مسکن همواره به دنبال احداث مسکن با رویکرد حفظ هویت بومی مسکن روستایی، هدایت وضعیت فیزیکی روستایی، پی ریزی اقامتگاه های روستایی با همکاری سایر نهادها است.

وی با اشاره به تهیه طرح هادی در 98 درصد مناطق روستایی گفت: طرح هادی 36 هزار و 400 روستا را تهیه کرده ایم و در 41 درصد روستاها این طرح اجرایی شده است و 12 میلیون نفر از جمعیت روستایی از اجرای طرح هادی بهره مند شده اند.

رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با اشاره به صدور سند روستایی برای سه میلیون خانه روستایی خاطرنشان کرد: به دو میلیون واحد روستایی نیز خدمات فنی ارایه کرده ایم.

وی در پایان توصیه کرد سعی کنیم روستاها شبیه شهرها نشوند و ادامه داد: مزیت نسبی روستاها این است که شهر نیستند و اگر این مزیت را از دست بدهید دیگر هیچ ندارید.

تابش با اشاره به ضرورت توجه به سبک زندگی روستایی، معماری بومی، کالبد، حال و هوای بومی در توسعه مناطق روستایی خاطرنشان کرد: قدر مشارکت و همکاری درون روستا را بدانید چرا که این نوع رویکرد در شهرها وجود ندارد.

وی ادامه داد: درست است با نوعی از پشتیبانی دولت می توان کارهای بزرگی انجام داد اما منتظر حمایت دولت نمانید و با مشارکت و استفاده از توانمندی مردم بومی برای آبادانی و توسعه روستاها اقدام کنید.