حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین توانایی، رئیس بازرسی و مدیر نظارت و پیگیری ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به اهمیت فریضه امر به معروف و نهی از منکر، اظهار کرد: فسفه امر به معروف و نهی از منکر، ترغیب مردم به تقویت روحیه مسئولیت پذیری اجتماعی است. چرا که هر انسانی از دو نوع مسئولیت برخوردارد است؛ یعنی هر انسانی مکلف است که در دو بُعد فردی و اجتماعی به مسئولیت های خود عمل کند.
وی افزود: مسئولیت پذیری دارای دو بُعد فردی و اجتماعی است و امر به معروف و نهی از منکر بیشتر به بُعد مسئولیت های اجتماعی انسان در جهت اصلاح رفتار اجتماعی دیگران توجه دارد. مسئولیت پذیری اجتماعی هر فرد نیز در ابعاد مختلفی قابل تصور است. به عنوان مثال: احسان و نیکوکاری به دیگران، رعایت محیط زیست، قانون پذیری، ایثار، گذشت و فداکاری و ... و یکی از ابعاد مسئولیت های اجتماعی افراد، توجه به اصلاح رفتار اجتماعی دیگران است.
استاد حوزه و دانشگاه در ادامه تصریح کرد: امر به معروف و نهی از منکر در حقیقت برای تحقق حس مسئولیت پذیری در اصلاح رفتار اجتماعی است. حال اگر جامعه ای به سمت و سویی حرکت کند که نسبت به این مسئولیت اجتماعی خود بی توجه باشد، این جامعه، جامعه بی تفاوت نامیده می شود.
حجت الاسلام توانایی تاکید کرد: ممکن است در جامعه ای افراد به مسئولیت های فردی خود عمل کنند اما به مسئولیت های اجتماعی خود، بخصوص در بعد اصلاح رفتار یکدیگر، عمل نکنند، در این صورت جامعه بی تفاوت خواهد بود و در جامعه بی تفاوت، معروف ها به تدریج رنگ می بازند و منکرها رشد می کنند.
رئیس بازرسی، مدیر نظارت و پیگیری ستاد امر به معروف و نهی از منکر کشور گفت: در جامعه بی تفاوت افراد به جای امر کردن به معروف و به منکر امر می کنند و به جای نهی کردن از منکرها، دیگران را از اعمال معروف باز می دارند.
وی تاکید کرد: بدتر از این این حالت آن است که در چنین جامعه ای معروف ها به منکر تبدیل می شوند. چنان که تمامی این موارد در بیانات رسول خدا صل الله علیه وآله منعکس شده است. آنجا که نقل شده رسول خدا صل الله علیه وآله در روایتی فرمودند: «من از آینده ای خبر می دهم که در آن معروف ها تبدیل به منکرشوند.» حاضران با تعجت از حضرت(ص) سوال کردند که آیا چنین چیزی ممکن است؟ چگونه این وضع اتفاق می افتد؟ حضرت(ص) در پاسخ فرمودند: «بله و آن زمانی است که مردم نسبت به امور اجتماعی یکدیگر بی تفاوت باشند.»
استاد دانشگاه امام صادق علیه السلام در ادامه با اشاره به تبعات بی تفاوت بودن در عرصه اجتماعی ابراز کرد: همین بی تفاوتی ها باعث شد حادثه عاشورا رقم بخورد. اگر مردم آن دوره نسبت به منکراتی که در آن عصر رواج داشت و از همه بدتر حکومت نادرستی که برقرار بود - با مختصاتی که همه ما امروز از آن اطلاع داریم- بی تفاوت نبودند هرگز آن فاجعه رقم نمی خورد. بی تفاوتی مردم باعث شد که فرزند پیامبر صل الله علیه وآله، فرزندان، اصحاب و یاران آن حضرت(ع) با آن وضعیت به شهادت برسند و خانواده ایشان به اسارت گرفته شوند.
وی تاکید کرد: بزرگترین رسالت امام حسین علیه السلام تا زمان حیات و بزرگ ترین رسالت امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب سلام الله علیها پس از شهادت حضرت اباعبدالله علیه السلام این بود که مردم را نسبت به این حس مسئولیت پذیری اجتماعی و نیز وجدان های آنها را آگاه کنند که نباید نسبت به عملکرد جامعه و تغییرات اجتماعی بی تفاوت بود بلکه باید کاملا مراقب مسایل بود و تا حدود زیادی نیز توانستند در همان زمان این بیداری را رقم بزنند.
حجت الاسلام توانایی گفت: البته تاثیر این بیداری و واکنش نسبت به مسائل اجتماعی را سال ها و حتی قرن ها بعد می توان مشاهده کرد. از جمله در انقلاب اسلامی ایران که مردم با تأسی به این الگو قیام و انقلاب کرده و در هشت سال دفاع مقدس با همین روحیه و احساس مسئولیت پذیری اجتماعی در بعد اصلاح رفتار اجتماعی، در برابر حزب بعث مقاومت می کنند.
استاد حوزه و دانشگاه یادآور شد: احادیث فراوانی در این زمینه وجود دارد؛ از جمله امام رضا علیه السلام در کتاب وسایل الشیعه، جلد 11، صفحه 694 روایتی دارند که به حدیث تواکل (واگذار کردن امور به یکدیگر) معروف و مشهور است و طی آن از نبی مکرم اسلام(ص) چنین نقل می کنند که فرمودند: «اِذَا اُمَتِی تَوَاکَلَتِ الاَمرَ بِالمَعرُوفِ وَ النَهیِ عَنِ المُنکَرِفَلیَاذَنُوا بِوَقَاعٍ مِنَ اللهِ؛ هرگاه امت من از امر به معروف سرپیچی کنند منتظر عذاب الهی باشند.»
وی ادامه داد: امام صادق علیه السلام نیز می فرمایند: «امر به معروف و نهی از منکر عمل واجبی است که سایر اعمال با آن زنده می شوند و امور سامان می یابد.»
حجت الاسلام توانایی در پایان خاطرنشان کرد: این احادیث و روایاتی از این دست و همچنین آیات قران کریم بیانگر این واقعیت است که اگر فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر به یک رفتار اجتماعی تبدیل شود و همه افراد جامعه نسبت به رفتارهای یکدیگر حساسیت نشان دهند و حس مسئولیت پذیری اجتماعی افراد، در بُعد اصلاح رفتار یکدیگر تقویت شود، طبق فرمایش امام صادق علیه السلام همه امور سامان خواهد گرفت و با اجرای این فرهنگ که افراد دلسوزانه به هم تذکر داده و مراقب رفتار هم باشند، معروف ها رواج یافته و منکرها کاهش پیدا می کنند و شاهد این نخواهیم بود که معروف و منکر با هم جابجا شود.
نظر شما