به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، روایات زیادی از شیعه و اهل سنت درباره گریه پیامبر گرامی اسلام (ص) بر مصائب امام حسین (ع) وجود دارد، از جمله در روایات آمده است که صفیه، عمه پیامبر گرامی اسلام (ص) نقل می‌کند که زمانی که امام حسین (ع) به دنیا می‌آید، پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: «عمه جان فرزند مرا بیاور»؛ عمه پیامبر (ص) عرض می‌کند که «ای رسول خدا! من او را پاکیزه نکرده ام»؛ حضرت فرمود: «عمه! تو می‌خواهی او را پاک کنی؟ خداوند او را پاکیزه و مطهر کرده است»؛ زمانی که پیامبر اسلام (ص)، امام حسین (ع) را در آغوش گرفتند، شروع به گریه کردند و فرمودند: «خداوند لعنت کند کسانی را که تو را می‌کشند»؛ عمه پیامبر از کشندگان امام حسین (ع) سوال می‌کند و آن حضرت می‌فرماید: «کشندگان فرزند من دنباله رو گروهی از نسل بنی امیه هستند».
در روایات اسلامی و احادیث اهل بیت (ع)، توصیه‌های زیادی به گریه بر امام حسین (ع) شده است، اما فلسفه گریه بر امام حسین (ع) چیست؟ گریه چه ویژگی‌هایی دارد که به انسان‌ها توصیه شده است که برای امام حسین (ع) گریه کنند؟ در این رابطه گفتگویی با حجت الاسلام و المسلمین مرتضی آقامحمدی، مبلغ بین المللی و پژوهشگر دینی صورت گرفته است که در ادامه می‌خوانید:
در روایات اسلامی به شیعیان توصیه شده است که بر مصیبت‌های حضرت أباعبدالله (ع) در واقعه عاشورا گریه کنند، گریه بر امام حسین(ع) چه ویژگی‌هایی دارد که چنین توصیه شده است؟
یکی مسائلی که وجود دارد این است که آیا گریه بد است و آیا شادی خوب است؟ ما برای پاسخ منطقی به این سوال باید ببینیم که غم و شادی فی نفسه خوب هستند و یا بد و یا خنثی؛ در واقع، غم و شادی در ذات خود نه خوب است و نه بد؛ بلکه مهم این است که هر کدام دلیل خوبی داشته باشد، یعنی شما اگر به یک دلیل خوب، گریه کنید، پسندیده است و اگر بی‌دلیل بخندید، چه بسا که مورد سرزنش قرار بگیرید.
گریه ممکن است که ویژگی‌ها و امتیازات خاصی داشته باشد که در خنده نیست، تصور کنید که در جشن تولد فردی دعوت هستید؛ انسان در شادی کسی خندیدن نیاز به این ندارد که فرد را بشناسد و یا به فرد نزدیک باشد؛ فرد در این مجلس به راحتی می‌تواند شاد باشد و بخندد، اما اگر فردی از دنیا رفت، انسان به راحتی نمی‌تواند گریه کند؛ همه می‌توانند سیاه بپوشند، اما همه نمی‌توانند گریه کنند و اگر هم کسی گریه کند، به خاطر فضایی که وجود دارد، گریه می‌کند.
در مجلس ترحیم یک فرد، تنها کسانی گریه می‌کنند که ارتباط روحی عمیقی با فرد متوفی داشته باشند و اگر ارتباط قلبی قوی وجود نداشته باشد، نمی‌توان برای فرد متوفی گریه کرد؛ لذا این یکی از ویژگی‌های گریه است.
توصیه شده است که شیعیان برای امام حسین (ع) گریه کنند و روایات فراوانی در این رابطه وجود دارد؛ انسان تا حس قوی نسبت به امام حسین (ع) نداشته باشد، نمی‌تواند گریه کند و نیاز به ارتباط نزدیک است، در این صورت گریه بر امام حسین (ع) ابعاد مختلفی پیدا می‌کند.
همان طور که گفته شد گریه بر امام حسین (ع) از زمان تولد آن حضرت وجود داشته است و پیامبر گرامی اسلام (ص) با وجود این که هنوز واقعه عاشورا اتفاق نیفتاده بود، برای امام حسین (ع) گریه کردند؟
بحث گریه بر امام حسین (ع) یکی از مباحث راهبردی در مکتب اهل بیت (ع) است و یکی از مسائلی است که در طول تاریخ با شیعه عجین شده است؛ واقعه عاشورا و زندگی حضرت أباعبدالله (ع) ویژگی‌های خاصی دارد که ایشان را به جهات مختلف منحصر به فرد می‌کند و یکی از این ویژگی ها، گریه بر أباعبدالله الحسین (ع) است.
یکی از خصوصیات امام حسین (ع) این است که قبل از تولد، زمان تولد و پس از تولد آن حضرت بر ایشان گریه شده است و انبیاء و اولیای خدا بر مصیبت آن حضرت گریه کردند، در حالی که سایر انسان‌ها پس از مرگ برای آنها گریه می‌شود.
عزاداری و گریه بر امام حسین (ع) به نوعی می‌توان گفت که به قدمت تاریخ بشر است، به طوری که حضرت آدم (ع) زمانی که به سرزمین کربلا رسید، بی‌اختیار گریه کرد و اشک هایش جاری شد و زمانی که علت آن را پرسید، وحی شد که در این سرزمین، یکی از فرزندان تو را می‌کشند و حضرت آدم (ع) پس از شنیدن داستان کربلا، بر قاتلان امام حسین (ع) لعن می‌فرستد، همچنین حضرت ابراهیم (ع) و حضرت زکریا (ع) نیز از جمله پیامبرانی بودند که بر مصیبت امام حسین (ع) گریه کردند.
گریه چه تأثیری بر حالات درونی فرد می‌تواند داشته باشد که به افراد توصیه شده است که بر مصیبت امام حسین (ع) گریه کنند؟
یکی از ویژگی گریه این است که انسان در خوشی‌ها و شادی ها، حالت سرمستی پیدا می‌کند؛ حالت و طبیعت خوشی و شادی این است که انسان را بیخیال می‌کند و ممکن است که احساس جدی در کار پیدا نکند، همانطور که خداوند نیز در قرآن کریم می‌فرماید که انسان در حالت خوشی و بی نیازی دچار سرمستی و غفلت می‌شود، اما حزن و ناراحتی، انسان را هشیار و متنبه می‌کند.
در قرآن کریم و روایات اسلامی به مومنین سفارش شده است که قرآن کریم را با حزن بخوانند؛ این بدان معناست که قرآن با جدیت خوانده شود و در خواندن قرآن کریم، دغدغه و نگرانی وجود داشته باشند؛ این نگرانی نشان جدیت است و یکی از تبعات شادی و گریه نیز این است که آن جدیتی که درگریه وجود دارد، چه بسا ممکن است که در خنده این حالت نباشد.
افرادی که علاقمند به امام حسین (ع) هستند، جدیتی که در مجلس امام حسین (ع) دارند، ممکن است که در مجلس شادی نداشته باشند؛ یکی از ویژگی‌های گریه بر امام حسین (ع) این است که انسان را نگران مسأله و دغدغه‌مند می‌کند و این دغدغه انسان در زمان گریه هم بعد شخصی و هم بعد اجتماعی دارد.
بعد شخصی مسائلی است که به خود انسان، رابطه انسان با امام حسین (ع) و موانعی که می‌تواند این رابطه را خراب کند، مربوط می‌شود؛ به عنوان مثال فردی که معصیت می‌کند، نمی‌تواند به درستی برای امام حسین (ع) گریه کند و اگر انسان بخواهد برای امام حسین (ع) خوب اشک بریزد، باید طهارت درون داشته باشد، لذا در بعد شخصی، اشک‌ها و گریه‌ها این رابطه را ایجاد می‌کند؛ بنابراین افراد باید در رفتار، اعمال و گفتار خود مراقب باشند تا باعث گناه نشوند، زیرا گناه اجازه عزاداری نمی‌دهد.
گریه در بعد اجتماعی، انسان را نسبت به محیط پیرامون خود دغدغه‌مند می‌کند؛ یکی از ابعاد حرکت امام حسین (ع)، مسأله جامعه انسانی است، به طوری که از بعد فردی فراتر می‌رود؛ امام علی (ع) در حدیثی می‌فرماید: «انسان مومن همیشه شادی در صورت اوست و حزن و اندوه در قلبش پنهان است»؛ این حدیث نشان می‌دهد که انسان مومن باید غم و ناراحتی خود را در درون خود پنهان کند؛ انسان مومن قلب بزرگی دارد و با دیگران با چهره گشاده و باز برخورد می‌کند، اما وقتی که به امام حسین (ع) می‌رسید، مسأله فردی نیست، بلکه این مسأله به نوعی دغدغه بشریت است؛ به طوری که اگر فردی دارای فطرت صالح و پاک باشد و داستان امام حسین (ع) را بشنود، به طور یقین بی تفاوت نخواهند ماند.
نظر شما