ده‌ها نفر از اهالی رسانه و علاقمندان به ویژه‌برنامه‌های رسانه‌ای، در کتابخانه مرکزی برای شرکت در ویژه‌برنامه کافه نقد و تماشای مستند «بازی» به کارگردانی مهدی نقویان و رونمایی از نماهنگ «مرگ بر آمریکا» اثری از کانون فرهنگی سیدالشهدا(ع) گرد هم آمده بودند. سالن اجتماعات به قدری شلوغ بود که به زحمت می‌توانستی جای نشستن برای خود پیدا کنی.
مستند با پخش بازی فوتبال ایران و آمریکا آغاز شد و تا انتهای مستند کارگردان سعی داشت با پلان‌های مختلف نوع نگرش خود را به تماشاچی منتقل کند. این مستند به موضوع تحریم‌های مختلف آمریکا علیه ایران می‌پرداخت و در آن سعی شده بود با بهره‌گیری از تصاویر گرافیکی مختلف آن را عامه پسندتر کند.
رونمایی از نماهنگ «مرگ بر آمریکا»
پس از اکران این مستند یک ساعت و 11 دقیقه‌ای، نماهنگ «مرگ بر آمریکا» به کارگردانی سید مهدی بکایی و خواننده نوجوان محمد حسین رضایی با همراهی گروه سرود نسیم بهشت که یکی از گروه‌های سرود کانون‌های فرهنگی هنری مساجد به شمار می‌رود، رونمایی شد.
این مستند به مناسبت کودتای 28 مرداد فراهم شده و از 8 شهریور نیز در شبکه نهال در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
سفر به دنیای نوستالژی با مستند «بازی»
پس از تقدیر و تشکر از عوامل تهیه نماهنگ «مرگ بر آمریکا» نوبت نقد مستند «بازی» رسید.
احمد فروزبخش، یکی از فعالان رسانه‌ای در نقد این مستند، گفت: نقویان یکی از مستندسازان عرصه انقلاب اسلامی به شمار می‌رود که با مستند زخم تازه مشهور شده و بعدها مستند رمز و راز ملکه را ساخته است. او در کارهای خود نشان داده که چقدر به سیاست به ویژه سیاست بین‌الملل علاقه‌مند است گرچه او مستندهای فراوانی نیز در مورد فتنه 88 ساخته است.
وی به دو سال تلاش و تحقیق این کارگردان برای تهیه آرشیو ساخت این مجموعه اشاره کرد و ادامه داد: مستند «بازی» در عین حال که حس نوستالژی خوبی را به ما القا می‌کند، تلاش دارد که از طرق مختلف تا مفاهیم را بهتر به ذهن مخاطب انتقال دهد.
تحریم آمریکا علیه ایران بازی نیست
فروزبخش با انتقاد از بهره‌گیری از بازی ایران و آمریکا در این مستند، بیان داشت: باید این را گوشزد کرد که تحریم آمریکا علیه ایران به هیچ‌عنوان بازی نیست؛ «بازی» یک کار سرگرم کننده است اما تحریم، فعالیتی خصمانه به شمار می‌رود که نباید آن را با بازی مقایسه کرد بنابراین اسم مستند نیز خیلی دلچسب نیست.
مستند «بازی» و نقش پررنگ آمریکا
به گفته فروزبخش در این مستند نقش آمریکا بسیار پررنگ نمایش داده شده بود و حتی صحبت‌ها یا بازی‌های ایرانیان در مقابل همتای آمریکای خود توجهی نشده است.
سیر داستانی مستند بسیار عالی است
البته نمی‌توان مستند «بازی» و توجه به عناصر روایی و داستانی را در آن نادیده گرفت؛ چیزی که به قول فروزبخش در بسیاری از مستندهای نقویان مشاهده می‌شود. به گفته این منتقد، نمونه مشابه این نوع مستندها را می‌توان در بخش‌های نمایش داده شده در شبکه بی بی سی یا من و تو مشاهده کرد که با زبان روایی ساده و خطی داستان را بیان کرده است و حتی بسیار دیده شده که در نمایش مستند «رضاشاه» به علت ساده بودن آن بسیاری از جوانان را به خود جذب کرد.
استفاده از تصاویر آرشیوی بی‌نظیر در مستند «بازی»
فروزبخش به استفاده مناسب از تصاویر آرشیوی در این مستند اشاره کرد و افزود: در ایران تصاویر آرشیوی بسیار کمی در دست است، یک آمریکایی برای ساخت یک مستند در مورد رییس جمهور به تصاویر آرشیوی مختلفی از تمام حالات او دسترسی دارد اما در ایران اینگونه تصاویر وجود نداشته و مستندساز ناگزیر است تنها به تصاویر در دسترس اکتفا کند.
هنر مستندسازی با بهره‌گیری از تصاویر
البته او با اشاره به استفاده مناسب از تصاویر آرشیوی در این مستند هنر مستند ساز را بهره‌گیری از این تصاویر می‌دانست که نقویان این از عهده آن به خوبی برآمده است.
در مستند نمایه‌های گرافیکی در کنار نمایش بازی ایران و آمریکا مشاهده می‌شود که بر روی هر کدام از آنها شعاری گذاشته شده است. البته فروزبخش معتقد بود که این نمایه‌ها زیاد جذاب نیستند و اگر کارگردان از صحبت‌های گوینده همان زمان که این بازی را گزارش می‌کرد، مورد استفاده قرار می‌داد، مستند برای مخاطب جذاب‌تر می‌شد.
وی افزود: بدون شک پرونده بازی ایران و آمریکا در سال 1998 یکی از حساس‌ترین و پرهیاهوترین بازی‌ها بود که حتی یکی از بازی‌های قرن نام گرفت بنابراین استفاده از آن در مستند در انتقال پیام مفید بوده است.
مبارزات ریشه دار ایران و آمریکا
فروزبخش همچنین در بخش دیگری از صحبت‌های خود به سال‌ها قبل و کودتای 28 مرداد در زمان نخست وزیر دکتر مصدق اشاره داشت که سال‌ها قبل از انقلاب و حتی گروگان گیری و مسائل هسته‌ای رخ داده است.
وی با انتقاد از ساخت بسیاری از مستندها در ایران و تقاضا برای حذف نکردن تاریخ در تهیه مستند، گفت:سالیان سال بسیاری از مستندسازان داخلی حق پخش تصاویری از بسیاری از افراد مشهور تاریخی را نداشتند و اینگونه شد که رسانه‌های خارج از کشور فرصت را غنیمت شمرده بسیاری از این مستندها را ساختند و آن را به خورد جوانان امروزی دادند.
پس از صحبت‌های فروزبخش، مهدی نقویان، کارگردان این برنامه به بیان اظهارات مختلفی درباره ساخت مستند و توضیحاتی در این باره پرداخت.
وی در بخشی از صحبت‌های خود با اشاره به دلیل استفاده از نام «بازی» برای ساخت این مستند افزود: استفاده از بازی ایران و آمریکا در این مستند به منظور آشنایی بیشتر مخاطب عام و همراهی او با این مستند کاملا سیاسی است.
وی ادامه داد: در واقع سکانس بندی کار به صورت ساده و همراهی آن با بازی ایران و آمریکا که در سال 1998 انجام گرفت بیانگر تحریم‌های یک طرفه آمریکا علیه ایران است.
در ادامه نشست، حاضران در برنامه به بیان نقطه‌نظرات خود پیرامون موضوعات مختلف پرداختند و پاسخ سئوالات مختلف خود را از کارگردان این مستند دریافت کردند.
گفتنی است کافه نقد، ویژه‌برنامه‌ای است که هر هفته يكشنبه ها از سوی کمیته فرهنگ رسانه سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان در کتابخانه مرکزی اصفهان برگزار می‌شود.
نظر شما