میان رشتگی منجر به تکمیل علوم مختلف می شود

به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، برنامه "گفت و گوی فرهنگی" با موضوع «ضرورت میان رشتگی در علوم انسانی» با حضور غلامرضا غفاری، عضو هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران)، عباس اسدی، عضو هیأت علمی علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی(ره) و تماس تلفنی با مالک شجاعی، مشاور شورای تحول علوم انسانی روی آنتن رادیو گفت و گو رفت.

بنابر این گزارش، غلامرضا غفاری،‌ عضو هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در این برنامه اظهار کرد: میان رشتگی داشتن یک دیدگاه کلی نسبت به واقعیت هایی است که ما با آن رو به رو هستیم.

غفاری خاطرنشان کرد: وقتی با واقعیت های مختلفی رو به رو می شویم، مقدمه ای برای رسیدن به علم تخصصی است. ما این علوم را کنار نمی زنیم و از همه آن ها بهره می بریم و هیچ کدام نمی توانند ادعا کنند کلیت جهان اجتماعی را معنا می کنند. امروزه معارف دیگری در کنار بحث های تخصصی وجود دارد که باید به آن وارد شد.

وی ادامه داد: اگر موفق شویم به درستی از دستاوردهای تخصص های دیگر استفاده کنیم، احاطه بیشتری نسبت به واقعیت پیدا می کنیم. رشته ها بر اساس نیاز به تدریج ایجاد شدند و دو زمینه مهم به آن کمک کردند؛ یکی آن که نمی توانیم شرایط زمانه را در راه میان رشتگی نادیده بگیریم. دوم اینکه نباید ویژگی های انتقادی موجود در عرصه های مختلف را نادیده بگیریم؛ چون زمینه رشد در عرصه های مختلف را فراهم می کند. میان رشتگی به طور پیوسته خود را نقد می کند و خط پایانی برای آن نیست.

غفاری در خصوص چالش های میان رشتگی بیان کرد: چالش های میان رشتگی مربوط به عرصه آموزشی و پژوهشی می شود. در عرصه آموزش عالی اقتضائات حاکم بر سنت آموزش، با پارادایم جدید همخوانی ندارد و باید بازنگری صورت گیرد.

این گزارش می افزاید: در ادامه اسدی در پاسخ به این پرسش که آیا ضرورت میان رشتگی به این دلیل است که می خواهد مباحثی مانند حکیم بودن و جامع الآطراف بودن در گذشته را مطرح کند، عنوان کرد: یکی از عوامل طرح مبحث میان رشتگی نیاز رشته ها به یکدیگر است. تخصص گرایی باعث شده رشته های مختلف به یکدیگر احتیاج پیدا کنند و زمان آن گذشته که رشته ای ادعای جامعیت داشته باشد و امروز به دلیل تخصص گرایی ناچاریم به سوی میان رشتگی برویم. میان رشتگی باعث تکمیل علوم دیگر می شود و از ظرفیت های یکدیگر برای رساندن منظور خود استفاده می کند.

عضو هیأت علمی علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی درباره عوامل موثر در ایجاد میان رشتگی توضیح داد: چند عامل باعث ایجاد میان رشتگی شد که یکی گسترش رشته ها و دانش بشری در حوزه های مختلف بود؛ دیگر عوامل نیز گسترش ابزارهای نشر دانش، افزایش متقاضی و دانشجویان در این رشته ها و جهانی شدن است. به دلیل وجود جامعه چند وجهی میان رشتگی ابعاد مختلفی به دانش ها می دهد و اگر بتوانیم آن ها در کنار یکدیگر قرار دهیم، می توانند لازم و ملزوم یکدیگر باشند.

همچنین، در ادامه این مباحث مالک شجاعی(عضو شورای تحول علوم انسانی) در پاسخ به این پرسش که درباره میان رشتگی در شورای تحول علوم انسانی چه مباحثی مطرح شده است، گفت: میان رشتگی در کشور ما یکی از سیاست هایی بود که وزارت علوم طی سال های 80 تا 88 به صورت جدی دنبال کرد و حتی طرحی به نام توسعه میان رشتگی مطرح شد.

شجاعی با اشاره به وضعیت انسان معاصر اظهار کرد: وضعیت انسان معاصر به صورت میان بودگی است و میان رشتگی یکی از شاخه هایی است که وضعیت انسان معاصر را نشان می دهد. انسان معاصر در میان تمدن ها، فرهنگ و زبان هاست. امروز باید به موضوعات از زاویه های گوناگون نگاه شود. اگر نگاه تاریخی به میان رشتگی داشته باشیم، مبنای آن در یونان باستان است و تمام دیدگاه های آن در کشورهای کهن از جمله ایران(فارابی، ابوریحان، خیام و ....) وجود داشته است.

گفتنی است، برنامه"گفت و گوی فرهنگی" از شنبه تا چهارشنبه ساعت ۲۰ روی آنتن شبکه رادیویی گفت و گو می رود و علاقه مندان می توانند برای دسترسی به فایل صوتی به  سایت رادیو مراجعه کنند.