به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از مشهد، سعدالله زارعی، کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا شب گذشته(30تیر) در نشست «بزم اندیشه» این هفته موسسه خدمات مشاوره ای، جوانان و پژوهش های اجتماعی آستان قدس رضوی که با موضوع«جهان روی موج تلاطم؛ از ترور تا کودتا» برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به برخوردهای اردوغان و حزب اعتدال و توسعه انتظار حرکت از سوی نظامیان پیش‌بینی می‌شد و این کودتا به احتمال بسیار قوی با آمریکا و عربستان و طرف‌های دیگر هماهنگ شده بود.
وی گفت: کودتای ترکیه برای همه مبهم است و اگر بنا بود ارتش کودتا کند با حجم قابل توجهی از امکانات و نیرو وارد عمل می‌شد و در بخش‌های مختلف هماهنگی‌های لازم را انجام می‌داد در حالی که آنچه که ما شاهدش بودیم اقدام ناقص و محدود از سوی بخشی از ارتش ترکیه صورت گرفت.
زارعی با اشاره به تلاش‌های اخیر رئیس جمهور ترکیه برای متمرکز کردن قدرت در ریاست جمهوری افزود: رئیس جمهور ترکیه در پی پاکسازی ارتش است و به زودی پاکسازی گسترده‌ای در ارتش رخ خواهد داد.
زارعی گفت: امروز این مسئله برای همه آشکار است که پاکسازی ارتش و گرفتن اختیارات ویژه، یکی از سیاست‌ها و تلاش‌هایی است که اردوغان طی ماه‌های به دنبال آن بود.
وی تصریح کرد: اردوغان با این صحنه سازی که ترکیه فاقد قدرت مرکزی و محوری است و برای عبور از شرایط دشوار به تمرکز قوا نیاز دارد، تلاش می کند تا ایده تمرکز قوا در ریاست جمهوری را به نتیجه برساند.
زارعی در ارتباط با دلایل احتمال حمایت آمریکا و عربستان از کودتای ترکیه خاطرنشان کرد: بعد از کودتا، آمریکایی‌ها از عوامل کودتا به عنوان دفاع از حقوق بشر حمایت کردند و هنگامی که اردوغان و تشکیلات دولت ترکیه، آمریکایی‌ها و عامل اصلی آمریکا؛ «فتح الله گولن» را مورد سئوال قرار می‌دهند، آمریکایی‌ها رد نمی‌کنند و می‌گویند اگر مدرکی دارید، مدرکتان را رو کنید، همچنین در ارتباط با عربستان هنگامی که از «عادل الجبیر» در ارتباط با کودتا می‌پرسند می‌گوید: «ما اطلاع داریم» و محکوم نمی‌کند.
رئیس مؤسسه اندیشه سازان نوربا اشاره به فعالیت های گولن در ترکیه، گفت: اگر کودتا با پشتیبانی گولن انجام شده معنایش این است که آمریکا رهبری کودتا را در دست دارد و این برای ما بدترین تحول از آغاز دهه شصت شمسی تا کنون به حساب می آید.
زارعی در ادامه تاکید کرد: رفتار کشور ترکیه نسبت به مسائل سوریه مورد قبول آمریکا نبود، زیرا ترکیه در عرصه حرف بسیار انقلابی بود، اما در عرصه عمل به شدت محافظه‌کارانه رفتار می‌کرد و این سبب ناراحتی آمریکا شد، زیرا آنها برای سوریه حکومتی لائیک وابسته به عربستان را در نظر گرفته‌اند اما کشور ترکیه می‌خواهد اخوانی‌ها در سوریه قدرت را دست بگیرند.
وی خاطرنشان کرد: ممکن است حوادث اخیر ترکیه به تصمیمات اردوغان مرتبط نباشد، اما آنچه مشخص است اینکه ما احتمال می دهیم در آینده وضعیت برای ترکیه دشوارتر از حال شود.
زارعی در ارتباط با گولن گفت: به لحاظ تفکر مذهبی طرفدار جریانی است که یک نوع عرفان شخصی مبنی بر گریز فرد از صحنه سیاسی را دنبال می‌کند و از لحاظ پیشینه نزدیک ترین تفکر به آنها نورسی هستند، خشونت، مبارزه و مسئولیت‌های اجتماعی در تفکر آنها معنایی ندارد و غرب را به عنوان یک تمدن می‌پذیرند و با آن همکاری می‌کنند.
کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه تاکید کرد: شبیه‌ترین تفکر به گولن در کشور ما امثال عبدالکریم سروش هستند که از نظر آنان جهاد، تفسیر واحده از دین، مخالفت با آمریکا و مسئله روحانیت بی‌معناست و دین مقوله‌ای است که در طول زمان شکل گرفته و در حال کامل شدن است.
وی با بیان این نکته که گولن در ترکیه مورد حمایت خاص است، افزود: در جامعه ترکیه چون روحانیت مانند حوزه‌های علمیه در ایران وجود ندارد در نتیجه گولن و امثال آن در زمینی بدون رقیب در حرکت هستند، همچنین برخی آمار نشان می‌دهد که گولن 14 هزار مدرسه در ترکیه دارد، برخی می‌گفتند او در همه جا نیرو دارد به جز ارتش که مسئله کودتا نشان داد او در ارتش نیز نیروهایی دارد.
زارعی در ارتباط با علل عدم اطمینان نسبت به پیروزی کودتا تصریح کرد: شبکه‌های آمریکایی به دو دسته تقسیم و قسمتی اخبار کودتا و بخش دیگر مصاحبه اردوغان را پخش می‌کردند، همچنین سخنگوی کاخ سفید با موضعی نامشخص در مصاحبه خود اعلام می‌کند امیدواریم در ترکیه اتفاق ناخوشایند رخ ندهد، البته ممکن است خوشایند باشد و اینها همه دلیل بر عدم قطعیت موفقیت کودتا است.
نظر شما