آزاد سازی حریم گرداب سنگی خرم آباد نیازمند تامین اعتبار

به گزارش خبرگزاری شبستان از خرم آباد و به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان، غلامرضا سلیمانی از آغاز فاز چهارم آزاد سازی حریم منظری گرداب سنگی خرم آباد خبرداد وگفت: این اثر تاریخی- فرهنگی در ضلع غربی خیابان 17 شهریور خرم آباد واقع شده و بر اساس شواهد معماری و مصالح شناسی بخشی از تاسیسات آبرسانی شهر قدیم شاپورخواست بوده و بنای آن به دوره ساسانی منسوب است.

وی افزود: این اثر به شماره 1274 مورخ 1355/5/18در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و مصالح به کار رفته در این اثر از سنگ و ملات گچ نیم کوب (سنگی) و ساروج می باشد.

سلیمانی اظهار داشت: این سازه آبی و مهندسی دارای کالبد دایره شکل با ضخامت سه متر و قطر داخلی 18 متر و ارتفاع قریب 9 متر، دارای کارکردهایی از قبیل آبرسانی، آبیاری و تقسیم آب در سطح بوده است.

وی بیان کرد: اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در راستای اهداف حفاظتی و ساماندهی این اثر ارزشمند تاریخی- فرهنگی فاز چهارم آزاد سازی حریم منظری این اثر را آغاز نموده است.

محمدرضا اسدی معاون میراث فرهنگی استان بیان کرد: این فاز از عملیات آزاد سازی اثر شامل تملک و تخریب ساختمانی دو طبقه واقع در حریم درجه یک مصوب گرداب سنگی بوده که دارای 163 مترمربع عرصه و اعیانی 325 متر مربع است.

وی ادامه داد: اجرای این فاز از عملیات آزاد سازی با اعتباری بالغ بردو میلیاردو و 960 میلیون ریال به انجام خواهد رسید.

اسدی اظهار کرد: تاکنون قریب یک هزار و 884 متر مربع از حریم اثر مذکور آزاد سازی شده و جهت آزادسازی و تملیک هزار متر مربع عرصه و اعیان مابقی حریم نیارمند اعتباری بالغ بر 40 میلیارد ریال است.

این بنا به شماره 1274 در فهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده است. مواد و مصالح به‌کار رفته در گرداب سنگی از سنگ های لاشه همراه ملات ساروج (آهک و گچ) است که در ساختمان پل شاپوری و خرابه های شهر شاپورخواست در استان لرستان نیز مشاهده شده است.

این بنای تاریخی در قسمت مرکزی شهر فعلی خرم آباد و در میان بافت قدیمی شهر واقع شده است. گرداب سنگی در گویش لری به "گردو بردینه" معروف است و با سنگ و ساروج ساخته شده، این گرداب بنایی مدور متشکل از یک دیواره عظیم سنگی است که به صورت مدور دور تا دور چشمه ای فصلی احداث شده، قطر این بنا 18 متر با پهنای سه متر و بلندای 10 متر از کف چشمه است.

چشمه گرداب سنگی 170 لیتر در ثانیه آبدهی دارد که در اوایل فصل بهار آبدهی آن افزایش می یابد. بنای تاریخی چشمه گرداب سنگی خرم آباد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده که می تواند مکانی زیبا و جذاب برای دیدن گردشگران داخلی و خارجی باشد.

گرداب سنگی یکی از آثار به جا مانده از دوره ساسانیان و بنایی است از سنگ‌هایی به ابعاد 1×1 متر و ساروج که پیرامون چشمه‌ای ساخته شده تا آبی که از چشمه خارج می‌شود، در آن ذخیره گشته و سپس از طریق کانال، به نقاط مختلف شهر باستانی شاپورخواست هدایت شود. قطر این سازه 18 متر، پهنای آن 3 متر و ارتفاع آن تا کف چشمه 18 متر می‌باشد. در قسمت شرقی گرداب، دریچه‌ای به ابعاد 90×160 سانتی‌متر دیده می‌شود که با یک وسیله کشو مانند بسته می‌شده و آب را به جوی کناره غربی گرداب سرازیر می‌کرده است.

گرداب سنگی یکی از آثار تاریخی استان لرستان است که در شمال غربی خرم‌آباد در بافت قدیمی شهر قرار دارد.