۲۶ عَیدِماه، جشن مُردگان؛ آئینی مانا از نیاکان در مازندران

خبرگزاری شبستان - مازندران

مازنی ها، سابقه ای طولانی در تاریخ دارند و به همین جهت سنت و آئین های کهن به جا مانده از نیاکان در این دیار بسیار است. 

آنها به غیر از زنده ها حتی برای گذشتگان نیز آدابی دارند که 26 عَیدِماه، جشن مُردگان یکی از آن رسوم قدیمی محسوب می شود که از پیشینیان به یادگار مانده است.

در این آئین به صورت جمعی به زیارت اهل قبور می روند و خیراتی را انجام می دهند  و حتی ناهار خود را نیز بر سر مزار مُردگان خود، می خورند.

26 عَیدِماه امسال با دوشنبه 28 تیر ماه، مقارن شده است که مازنی ها به رسم قدیم الایام برای مردگان خود که دستشان از این دنیا کوتاه است، خیراتی نظیر میوه، شیرینی، آش و ... می دهند تا ثواب آن به روح مردگان برسد.

این سنت با کمی تغییر همچنان پابرجا مانده به امید آنکه حاضران امروز برای رفتگان دیروز و حاضران آینده برای رفتگان امروز، 26 عَیدِماه را زنده نگه دارند تا از گذشتگان برای آینده ای روشن، درس گرفته و از زحمات آنها، قدردانی شود.

سیروس مهدوی، پژوهشگر حوزه آداب و رسوم مازندران در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در ساری گفت: عَیدِماه به معنای عید است و فقط مربوط به یک روز نیست بلکه در یک ماه قرار دارد.

وی افزود: عَیدِماه، روزهای یک ماه را شامل می شود و آن روز 26 این ماه است که مردم این دیار بر آرامگاه پدران، عزیزان و از دست رفتگان خود، در امامزاده های مقدس، حاضر می شوند.

مهدوی اظهار کرد: در روستاها هنگام نبود مسیر مساعد، راهی را مشخص می کردند و در کنار دریاها با بارندگی های شدید که رفت و آمد میسر نبود حتی کنار رودخانه تلار، سرخ رود، هراز، بابل کنار و ... با مرداب های بسیار، روستاییان زبده و آگاه به راه هدایت گروهی که می خواستند 26 عَیدِماه را انجام دهند، بر عهده می گرفتند.

وی بیان کرد: این روز در منطقه ای که سوادکوه را به بندپی، متصل می کرد و در امامزاده حسن(علیه السلام) به خاطر آرامستان کنار آن و حرمت آن حضرت، جشن 26 عَیدِماه برگزار می شد.

مهدوی ابراز کرد: افرادی که مهارت های ویژه جسمی داشتند نظیر شعبده بازی و بالابردن کوزه ها به ارتفاع دو – سه متر بر سر خود، مردم را سرگرم و منبع درآمدی را کسب می کردند.

وی با اشاره به اینکه از قهرمانان ورزش های سنتی نظیر کشتی لوچو در جشن 26 عَیدِماه استفاده می شد و به برنده گاو و مالی مانند زمین داده می شد، گفت: شرکت کنندگان با اسب یا هر چهارپایی، خود را به این جشن می رساندند و به اینگونه تجمع مازنی ها، تبلور پیدا می کرد.

مهدوی اظهار کرد: سال طبری از این نقطه آغاز می شده است اما به دلیل عدم محاسبات دقیق ثانیه ها، زمان جشن به عید نوروز رسید که در حال حاضر نیز بر سر اهل قبور رفتن در نوروز از همان گذشته سرچشمه گرفته است.

وی بیان کرد: مازنی ها دارای تفکر معادی بودند که اسلام را با آغوش باز پذیرفتند و در این مکان، پرستش خدایان متعدد وجود نداشت بلکه تفکر دینی از گذشته، حکمفرما بود.

مهدوی ابراز کرد: در گذشته ایرانیان و زرتشت از پُل، سخن گفته شده که منظور همان صراط است بنابراین معاد و پذیرفتن اسلام با آغوش باز از سوی مردم ایران زمین، امری دور از ذهن و مشکل نبود.

وی تصریح کرد: جشن 26 عَیدِماه از نیاکان باقی مانده و هنوز ادامه دارد به امید آنکه ارزش این سنت ها، بیش از پیش دانسته شود.

گزارش: معصومه علیزاده