حاج ملا علی سمنانی،حکیمی فراموش نشدنی

به گزارش خبرگزاری شبستان از سمنان؛حاج ملا علی سمنانی یكی از علمای متبحر و حكمای بزرگ قرن اخیر بود كه در میان مردم سمنان و دیگر شهرها شهرت خاصی داشت.

 

حاج ملا علی سمنانی شخصی بسیار با خدا بود و از عالم غیب آگاه بود به طوری که معجزاتی از ایشان وجود دارد.

 

 حکیم حاج ملاعلی سمنانی فرزند حاج محمد صادق(نخستین امام جماعت مسجد سلطانی) در سال 1243 هجری قمری در سمنان به دنیا آمد.

 

حکیم از شاگردان مرحوم حاج ملا هادی سبزواری بود.

 

حاج ملا علی سمنانی پس از گذراندن سالهای پرمشقت كه از سوی حكام وقت بر مردم تحمیل میشد با نداشتن امكانات مادی در كمال زهد وتقوی به كسب علوم الهی پرداخت.

 

پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی جهت تكمیل دروس خود به شهر های كربلا، نجف ونیزتهران و اصفهان رفته و از علمای صاحب نام مشهور آن زمانه كسب فیض كرد و پس از طی نمودن مدارج عالی علمی به زادگاه خویش مراجعت كرده و در سمنان سكنی گزید.

 

حاج ملا علی در 18 سالگی به همراه پدر، حج گزارد، پس از مدتی به اصفهان سفر کرد و ریاضیات و هیئت و نجوم را در مدرسه جده آموخت و سپس به کربلای معلّا برای به تحصیل فقه و اصول عزیمت کرد.

 

حکیم الهی در 24 سالگی و برای تکمیل آموخته های خود به نجف اشرف رفت و پس از طی مدارج علمی، به سمنان بازگشت و به ارشاد خلق و امامت جمعه و جماعت مشغول شد.

 

آوازه ملا هادی سبزواری حکیم و عالم بزرگ فلسفی، حاج ملاعلی را برای شاگردی در محضر حکیم راهی سبزوار کرد و مدت کسب فیض و مباحثه وی با حاج ملاهادی متخلص به اسرار حدود چهار سال طول کشید.

 

مردم داری و ساده زیستی از ویژگی های اصلی حکیم الهی است

او در همان دوران جوانی با داشتن زهد و پارسائی توانست در قلب مردم این سامان جای گرفته و به ارشاد و هدایت مردم بپردازد .

 

وی با تدریس و برگزاری مراسم نماز جماعت و جمعه پایگاه اجتماعی آن روز را در دست داشته و مردم را راهبری می کرد.

 

مردم داری و ساده زیستی از ویژگی های اصلی حکیم الهی است و به همین دلیل بعد سالها فراموش نشده است.

 

او به لحاظ داشتن پایگاه معنوی در میان مردم از محبوبیت خاصی بر خورداربوده است و برای كسب معیشت به كار زراعت می پرداخت و در وقت نماز جهت اقامه نماز ظهر و عصر و عشا به مسجد جامع سمنان آمده و نماز می گذارد و با وجود كار روزانه خستگی به ایراد سخن پرداخته و مردم را ارشاد و هدایت میكرد.

 

داشتن این گونه رفتار موجب شده بود تا حاج ملاعلی بعنوان یك شخصیت معنوی و روحانی در روح و روان مردم راه یافته و مردم نیز سعی می كردند به او تاسی كنند بدین خاطر بود كه هر گاه مردم با مشكلی مواجه می شدند برای حل مشكل خود به او مراجعه می كردند.

 

بر اساس اسناد و مدارک تاریخی موجود، حکیم الهی در سال کمبود نان و خشکسالی، با تدبیر به میدان آمد و در برابر حاکم جبار و فرصت طلب و سود جو، ایستاد و به یاری برخی از یاران خود، نان ارزان و مرغوب، به مردم داد، برای حمایت از کشاورزان نیز هنگامی که بادمجان در سمنان آماده برداشت می شد، به قصابان سفارش می کرد تا گوشت را ارزان کنند تا پول مردم صرف خرید بادمجان شود و باری بر دوش ضعیفان نباشد.

 

می گویند روزی در موعظه بعد از نماز، به بازاریان گفت که شنیده ام که زائران امام رضا (علیه السلام) عازم مشهد مقدس اند و چند روز دیگر به سمنان می رسند، مواظب باشید که کلاه بر سرتان نگذارند، این جمله را روزهای بعد هم تکرار کرد تا این که یکی از بازاریان گفت که: آقا اگر ما کلاه سر آنها نگذاریم، آنها نمی توانند کلاه سر ما بگذارند، حکیم با خنده در پاسخ می گوید که کلاه همین است، کم و گران می دهید، آنها ایمان شما را می برند، کلاه حقیقی و عبرت آموز که باید همه بدانند، همین است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تعداد تالیفات حکیم در فقه و اصول و حکمت، بیش از 25 کتاب است

علمای بزرگ زمان از جمله حاج ملاهادی سبزواری و حاج ملاعلی کنی، وی را تصدیق و تکریم کرده اند و اعتمادالسلطنه در کتاب «الماثر و الاثار» وی را «جامع علوم عقلی و نقلی» می دانست.

 

تعداد تالیفات حکیم در فقه و اصول و حکمت، بیش از 25 کتاب بوده که عوامل مختلفی از جمله علاقه نداشتن حکیم الهی به شهرت، موجب به یادگار نماندن بسیاری از این آثار شد.

 

نسخه خطی مجموعه رسالات در باب فقه و اصول، نسخه خطی کتاب خلاصه الحساب، نسخه خطی رساله در علم حساب، نسخه خطی کتاب جنگ، نسخه خطی رساله در بحور شعری، نسخه خطی خلاصه گنجینه الاسرار از مولانا محمود علی دلدار به انضمام حواشی حاج ملاعلی، نسخه خطی خلاصه شمس المناره از تصنیفات احمدقمی به انضمام حواشی حاج ملاعلی و نسخه خطی رساله در خواص حروف، جفر و تنجیم از جمله آثار به جای مانده از حکیم سمنانی است.

 

حاج ملا علی سمنانی شخصی بسیار با خدا بود و از عالم غیب آگاه بود به طوری که معجزاتی از ایشان وجود دارد.

 

یکی از موضوعاتی که به حکیم نسبت می دهند و در بین مردم هم بسیار شنیده می شود، موضوع خشت هایی است که گفته شده حکیم در چهار گوشه سمنان برای دفع بلا گذاشته است.

 

می گویند حکیم چهار خشت را گرفته و بر آنها دعا خوانده و خشت ها را در چهار گوشه سمنان خاک کرده تا شهر سمنان از بلایای طبیعی مانند زلزله و سیل، در امان باشد.

 

پیروان و كهنسالان برای حرفهای خود مشاهده هائی از ضرب المثلها و حكایات حاج شیخ ملا علی می آورند

حاج شیخ ملا علی نه تنها حكیم كه یك حكیم متاله بود وی با تقوی زندگی میكرد و بر مراقبت نفس خویش مواظبت كرد . مشهور است كه وی به شب زنده داری و تهجد اهتمام خاص داشته و در میان پیروان به بیتوته كردن در مسجد نیز تاكید می كرده است .

 

بزرگان می گویند كمتر دیده شده بود كه او عصبانی گردد و یا به كسی بی احترامی كند .

 

وی بسیار صاحب كمالات اخلاقی بوده و از داشتن اعمال صوفیانه و زهد ریائی به شدت پرهیز می كرده است .

 

با گذشت سالها از دوران زندگی آن حكیم فرزانه همچنا ن حكایات و ضرب المثلهای وی بر سر زبانها جاری است یكی از نكات مهمی كه باید بدان تكیه نمود علاقه قلبی مردم به گفته ها و داستانهائی است كه از وی بجا مانده است حتی آنچنان این محبوبیت به حد اعلای خود رسیده كه پیروان و كهنسالان برای حرفهای خود مشاهده هائی از ضرب المثلها و حكایات او می آورند و جوانان را نصیحت كرده تا بدان گوش سپرده عمل كنند .

 

این حكیم فرزانه در سال ۱۳۳۳هجری قمری در سمنان وفات یافت آرامگاه وی در ابتدای خیابان حكیم الهی در كنار ایوان و داخل صحن مشجر و سر سبز و با صفائی در فضای باز قرار گرفته است .

 

بر روی كتیبه ای از كاشی كه بر پیشانی ایوانی مشرف به خیابان واقع شده است سال تولد وی رمضان ۱۲۴۳هجری قمری و وفاتش ربیع الاول سال ۱۳۲۳هجری قمری درج شده است .