کاهش ریسک سرمایه گذاری با اجرای برجام/ ایران؛ مقام سوم جذب سرمایه های خارجی در خاورمیانه

خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: سرمایه گذاری خارجی عبارت است از بکارگیری سرمایه خارجی در فعالیتهایی که ریسک برگشت سرمایه و منافع آن به عهده سرمایه گذار باشد که براساس قانون سرمایه گذاری خارجی به دو روش کلی به ترتیب زیر طبقه بندی شده است :

 الف. مشارکت حقوقی (سرمایه گذاری مستقیم): منظورسرمایه گذاری سهمی سرمایه گذار خارجی در یک شرکت ایرانی اعم از جدید یا موجود می باشد. میزان سهم الشرکه یا سهام سرمایه گذار خارجی در چنین شرکت ایرانی تابع محدودیت نیست و سرمایه گذار به نسبت سرمایه و یا سهم خود در شرکت، می تواند در مدیریت و اداره امور آن نقش داشته باشد.

 ب. ترتیبات قراردادی: منظور مجموعه روشهایی است که طی آن استفاده از سرمایه خارجی صرفا تابع توافقات انجام شده مبان طرفین قرارداد می باشد. به عبارت دیگر، حقوق سرمایه گذار خارجی در نتیجه مشارکت مستقیم وی در سرمایه شرکت سرمایه پذیر ایرانی ایجاد نمی شود، بلکه صرفا به توافقات قــراردادی طرفین متکی است. سرمایه گـــذاری خارجی در چارچوب ترتیبات قـراردادی در کلیهبخشها قابل انجام است. بازگشت سرمایه و منافع حاصله در اینگونه سرمایه گذاریها نیز از محل عملکرد اقتصادی طرح مورد سرمایه گذاری، بدون اتکاء به تضمین دولت ،بانکها و شرکتهای دولتی صورت می پذیرد.

بنابراین گزارش، کشورمان از جمله کشورهایی است که بر اساس این تعریف مکان خوبی برای سرمایه گذاران خارجی است؛ ریسک سرمایه گذاری خارجی در کشورمان به واسطه وجود تحریم ها بسیار بالا بود و حال با لغو تحریم ها بسیاری از شرکت ها و کشورهای خارجی تمایل و امادگی خود را برای حضور در پروژه های ایران و سرمایه گذاری در کشورمان اعلام کرده اند به طوری که روزنامه فایننشال تایمز در این باره نوشته است: "ایران از زمان لغو بسیاری از تحریم‌های اقتصادی و مالی، به رتبه سوم سرمایه گذاری های خارجی در خاورمیانه ارتقا یافته است."

این گزارش می افزاید: ایرنا به نقل از این روزنامه آمریکایی در گزارشی بر اساس اطلاعات مرکز پژوهشی اش در مورد بازار سرمایه گذاری خارجی نوشته است: "لغو این تحریم ها درهای این کشور را به روی موج جدیدی از سرمایه گذاری خارجی گشوده است. ایران قبل از لغو تحریم‌ها در میان 14 کشور خاورمیانه از نظر میزان جلب سرمایه گذاری خارجی در رتبه دوازدهم قرار داشت و در فاصله ژانویه 2003 تا دسامبر 2015 سهم آن کشور از سرمایه گذاری های خارجی فقط 1.62 درصد بود. از زمان لغو تحریم‌ها در ژانویه امسال (دی 94) مقام ایران به رتبه سوم ارتقا پیدا کرده و با جلب 11.11 درصد از سرمایه گذاری خارجی در منطقه خاورمیانه پس از امارات متحده عربی و عربستان قرار گرفته است. در نتیجه لغو تحریم‌ها میلیارد‌ها دلار از دارایی‌های ایران که در خارج مسدود شده بود، آزاد شده است و این کشور می‌تواند صدور نفت خود به بازارهای بین المللی را از سر بگیرد.

محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها در فاصله 2012 تا 2015 بیش از 160 میلیارد دلار به ایران زیان رسانده و با وجودی‌که ایران صاحب دومین منابع گاز طبیعی و چهارمین منابع بزرگ نفت جهان است طی سال‌های اخیر از کشورهای در حال رشد منطقه عقب افتاده بود. از سال 2013 که این کشور فقط سه مورد سرمایه گذاری را جذب کرد سرمایه گذاری خارجی در ایران به مرور در حال افزایش بوده است. در سال 2014 تعداد سرمایه گذاری‌های خارجی به 8 و در سال 2015 به 9 مورد افزایش یافت اما در سه ماهه اول سال 2016 پیامدهای لغو تحریم‌های خارجی به وضوح نمایان شد. طی این سه ماه ایران 22 مورد سرمایه گذاری خارجی را جذب کرد که بالا‌ترین رقم جذب سرمایه گذاری خارجی از سال 2003 تاکنون است.

در فاصله سال‌های 2013 تا 2016 اشتغال و سرمایه گذاری نیز افزایش یافته است. در سال 2013 با 79 میلیون دلار سرمایه گذاری حدود 350 فرصت شغلی ایجاد شد و در سال 2014 به 1.67 میلیارد دلار سرمایه گذاری و ایجاد حدود 2700 فرصت شغلی افزایش یافت. ایران 36 درصد از سرمایه گذاریهای خارجی را در سه ماهه اول سال 2016 جذب کرده است که حجم آن معادل 40 درصد از کل سرمایه گذاری خارجی در آن کشور از سال 2013 تاکنون است. از زمان لغو تحریم‌ها بزرگترین سرمایه گذاریهای خارجی در ایران توسط بخش مالی صورت گرفته که شامل چهار طرح سرمایه گذاری از سوی شرکت‌های متفاوت و حجم آن حدود 60 میلیارد دلار است.

علاوه بر این، ایران از صنایع اتومبیل سازی، بخش خدمات، تولید کنندگان کالاهای مصرفی الکترونیک، صنعت پارچه و لباس نیز سرمایه گذاری هایی جذب کرده است. کشورهای اصلی که در این مدت در ایران سرمایه گذاری کرده‌اند، کره جنوبی و آلمان هستند که روی هم رفته به 2.15 میلیارد دلار سرمایه گذاری متعهد شده‌اند. دو شرکت فولاد سازی کره جنوبی به نام‌های پوهانگ آیرون و استیل پوسکو بزرگترین سرمایه گذاران خارجی در ماه های اخیر بوده‌اند. آن‌ها قرار است در طرح مربوط به تاسیس یک کارخانه فولاد در منطقه صنعتی آزاد چابهار تا مارس 2017 حدود 1.6 میلیارد دلار سرمایه گذاری کنند. واحد انرژی شرکت پوسکو نیز اعلام کرده برای احداث یک مرکز تولید برق 500 مگاواتی با استفاده از گازی که در روند تولید فولاد تولید می‌شود با ایران یادداشت تفاهم امضا کرده است. روند رو به افزایش سرمایه گذاری خارجی در ایران نشان می‌دهد که رونق اقتصادی این کشور ادامه خواهد یافت. 19 سرمایه گذار خارجی به فعالیت در ایران اظهار علاقه کرده‌اند که به نسبت سال 2015 حدود 90 درصد افزایش را نشان می‌دهد."