جت الاسلام والمسلمین علی ذوعلم، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) در خصوص تحول علوم انسانی اظهار کرد: امام خمینی (ره)، بنیانگذار کبیر انقلاب در جریان تحول انقلاب که راهبری آن را بر عهده داشتند، تنها در بُعد تحول نظام سیاسی نقش آفرین نبودند بلکه با توجه به عمق معرفتی، علمی و جامعیتی که در شاخه های مختلف همچون فلسفه، تفسیر، عرفان، فقه و آشنایی با مباحث روز داشتند، در عرصه معرفتی نیز بنیانگذار نگاه جدیدی به علوم انسانی و تحول آن بودند.
وی ادامه داد: در واقع حضرت امام خمینی (ره) در تعریفی که از علم و معرفت دارند به غایت علم نگاه می کنند به خصوص مباحثی که در کتاب چهل حدیث ایشان آمده است، نشان از آن دارد که ایشان به توحیدی بودن علم توجه خاصی دارند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: از نظر امام خمینی (ره) دانش و علمی ارزش دارد که بتواند مسیر تکامل انسان را رقم زده و در این راستا زمینه‌سازی کند.
وی اضافه کرد: از این میان علومی که نازل به معرفت انسان است جایگاه ویژه ای پیدا می کند به دلیل آن که انسان شناسی و معرفت سرآغاز یک حرکت معرفتی و عینی برای انسان است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عمیق ترین چالشی که در علوم انسانی رایج، وجود دارد را عدم شناخت عمیق انسان از جایگاه او در نظام خلقت و غایب از خلقت انسان و مسیری که آدمی به سمت کمال مطلوب خود در پیش دارد، دانست و ابراز کرد: دیدگاه امام خمینی (ره) نسبت به انسان برگرفته از دیدگاه عرفان ناب اسلامی است که انسان را در عرصه جهان هستی و دارای استعداد دستیابی خلافت الهی و خداگونگی به معنای واقعی تعریف می کند.
حجت الاسلام ذو علم اذعان کرد: از نگاه امام خمینی (ره) بدون برخورداری از دانش وحیانی، شناخت انسان ممکن نیست به دلیل آن که تنها مبداء خلقت انسان می تواند شناخت عمیق و درستی از انسان را به ما ارائه دهد و آن خدای متعال است.
وی تاکید کرد: بنابراین، عقل خودبنیاد انسان ها و علوم انسانی متکی به عقل خودبنیاد از ارایه تعریف کامل و عمیق به انسان ناتوان است و اولین نقطه تحول در علوم انسانی، توجه به این منبع معرفتی است یعنی باور به ناتوانی انسان از شناخت خود بدون استفاده از معرفت وحیانی. به همین دلیل جایگاه قرآن از نگاه حضرت امام (ره) متفاوت از نگاه های معمولی و سطحی است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این که قرآن منبع معرفت انسان است و همچنین منبع معرفت خدا، به دلیل این که این دو معرفت با یکدیگر مرتبط اند، اذعان کرد: تا وقتی انسان حقیقتاً شناخته نشود، شناخت خداوند مقدور نیست و بدون معرفت خدا، شناخت انسان در حد مطلوب حاصل نمی شود.
وی بیان کرد: این نقطه آغازین به این معنا است که مبانی زیرساختی معرفتی علوم انسانی نیازمند به تحول است و رسیدن به این باور نخستین گامی است که در مسیر تحول علوم باید برداشته شود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچنین با اشاره به ادامه حرکت تحول علوم اسانی پس از رحلت امام (ره) از سوی مقام معظم رهبری خاطرنشان کرد: استمرار رهبری انقلاب اسلامی تنها به بُعد سیاسی محدود نیست بلکه شامل ابعاد معرفتی و فرهنگی نیز می شود و خوشبختانه همان مسیری که امام خمینی (ره) در بازخوانی و ارایه مبانی معرفت دینی آغاز کردند، پس از ارتحال ایشان در زعامت هوشمندانه و شایسته خلف صالح امام (ره)، حضرت آیت الله خامنه ای نیز تاکنون استمرار پیدا کرده و در این سال های پس از ارتحال امام خمینی (ره)، با بلوغ جامعه ما به ویژه نخبگان دانشگاهی و حوزوی بسترهای محکمتری برای این حرکت فراهم شده است.
نظر شما