سید محمدرضا فاضل‌هاشمی، کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی،به خبرنگار خبرگزاری شبستان در مشهد گفت: در گنجینۀ کتب خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی، سی و چهار نسخۀ خطی ارزشمند از شاهنامۀ فردوسی و نسخه‌هایی وابسته نگهداری می‌شود که شرح اشعار شاهنامه و نسخۀ ارزشمند منظومۀ «یوسف و زلیخا» که تفسیریست منظوم از سورۀ یوسف و از قدیمی‌ترین نسخه‌هاست که در سال 915 هجری قمری کتابت شده و منسوب به فردوسی‌ست، در این میان به چشم می‌خورد.
وی با بیان اینکه تاریخ کتابت شاهنامه‌های موجود در این گنجینه، از قرن ده تا دورۀ قاجار است و به لحاظ قدمت، کتابت و مجالس تصاویر یا مینیاتور و غیره، از نفاست بالایی برخوردارند، به چند نمونه از آنها اشاره کرد و افزود: قدیمی‌ترین نسخۀ شاهنامه با 549 ورق و 205 سطر، در قرن ده کتابت شده که اگرچه تاریخ کتابت انتهای نسخه، 782 قمریست، اما نسخه‌شناس آستان قدس رضوی، تاریخ درست کتابت آن را قرن ده هجری قمری می‌داند.
فاضل‌هاشمی در رابطه با این نسخۀ شاهنامه توضیح داد: «این نسخه به همراه نسخۀ نفیس دیگری با 59 مجلس تصویر و سرلوح که در سال 1212 کتابت شده، توسط «میرزا رضاخان نائینی» از رجال بزرگ و دانشمند و ادیب ایران، در سال 1311 به آستان قدس اهدا شده است.
وی شاهنامه‌ای به کتابت قرن 12 را که در سال 86 توسط مقام معظم رهبری به آستان قدس اهدا شده است، یکی دیگر از نسخه‌های نفیس شاهنامه دانست و اضافه کرد: «این اثر و دو شاهنامۀ دیگر یکی با 508 صفحه به کتابت سال 1149، و دیگری با دو سرلوح و کتیبۀ منقّش الوان و 33 مجلس تصویر به کتابت سال 1067، سه شاهنامۀ دارای نفاست دیگر از این مجموعه است.
کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضو نسخه‌ای از شاهنامه با 90 مجلس تصویر را که در چهار مجلد تنظیم و تجلید شده و دارای سه سرلوح مزدوج زرّین و مرصّع است، از دیگر شاهنامه‌های نفیس این گنجینه دانست و خاطرنشان ساخت: این اثر با مجالس تصویر زیبا و صفحه‌آرایی‌های هنرمندانه، توسط دکتر «فریدون مقتدری»، از محققان برجستۀ ایرانی که مدتی رایزن فرهنگی ایران در هند بودند، در سال 1383 وقف آستان قدس رضوی شده است.
فاضل هاشمی ادامه داد: نسخه‌ای با 51 مجلس تصویر که در دو جلد تنظیم شده و نسخۀ دیگر دارای تشعیر، جلد تیماج مشکی و 35 مجلس تصویر که به خط نستعلیق 27 سطری در 1321 توسط «محمود نوری» کتابت شده است، دو شاهنامۀ نفیس دیگر از این مجموعه است.
وی با اشاره به اینکه نسخه‌ای از شاهنامه با 12 مجلس تصویر که در سه جلد تنظیم و در قرن 12 کتابت شده، نسخۀ نفیس دیگری است ، گفت: هرکدام از سه جلد این شاهنامه، دارای سه سرلوح و صفحاتی با جدول‌بندی چهار ستونه است، عناوین داستان‌ها به شنگرف و جدول‌بندی هر سه نسخه به طلاست.
وی افزود:در گنجینۀ نسخ خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی، بیش از مجموعه بی نظیری از نسخۀ خطی در موضوعات مختلف از قبیل نجوم، ادبیات، طب، ریاضی و غیره نگهداری می‌شود که از این میان افزون بر 7200 نسخه در موضوع ادبیات است.
نظر شما