به گزارش خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان، نعمت الله فاضلی، رییس پژوهشکده مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و مطالعات فرهنگی در همایش «تجربه ایرانی مواجهه با علوم انسانی مدرن» که هم اکنون در این پژوهشگاه در حال برگزاری است با طرح این سوال که مطالبات مردم شناسی در ایران معاصر چه کارکردی داشته است، گفت: در ایران معاصر یعنی دوره مشروطه تا به امروز تعداد گفتمان هایی داریم که از درون تاریخ معاصر ما بیرون آمده است و از گفت و گویی درونی انسانی و از یک اصالت و خلاقیت و یکتایی برخوردار است.
وی ادامه داد: به طور مثال یکی از آنها گفتمان دینی است و دیگری گفتمان خلقیات ایرانی و این یک گفتمان جهانی است که ملت ها نسبت به نقد خود شروع می کنند اما گفتمان دیگر گفتمانی است که می خواهد علم جدید را بفهمد و با آنها مواجهه داشته باشد.
فاضلی تصریح کرد: یکی دیگر از گفتمان ها که اصیل ایرانی و حاصل مواجهه ذهنیت ایرانی با موقعیت تاریخی خود است گفتمان مطالعات فرهنگ مردم است.
به گفته وی، علوم انسانی برخلاف برچسب های نادرست و نادقیق و ارزیابی نشده ای که ناکارآمد نامیده می شود اتفاقا بسیار سودمند و تاثیرگذار بوده است و یکی از کارکردهای آن این بود که ذهنیت انسان معاصر را شکل داد. ما وقتی رصد می کنیم که ببینیم چه اتفاقی در حوزه فرهنگ مردم افتاده در حوزه گردآوری، شناسایی و توسعه هنرهای بومی، قصه ها و سنت های بومی و گفتمان فرهنگ مردم اگرچه نواقصی داریم و می توانستیم بیشتر از چیزی که امروز داریم داشته باشیم همان مقدار نیز یکی از ارکان تاریخ معاصر بوده که بدون آن شکل تاریخ معاصر به گونه ای دیگر می شد.
فاضلی در ادامه گفت: از دوره مشروطه یکی از محورهای ناسیونالیسم عناصر بقای تاریخی و هنرها و آداب و رسوم و فرهنگ بوده است؛ از سوی دیگر مطالعات فرهنگ مردم در اروپا نیز همزمان با پیدایش ناسیونالیسم اروپایی بود.
وی تلاش محققان گفتمان فرهنگ را متمرکز بر توجه به مردم دانست و افزود: از طرف دیگر نیز این توجه مُدرن بوده است؛ مسئله گفتمان فرهنگ مردم در ایران خود فرهنگd است که می خواهد در یک رقابت جهانی خود را حفظ کند.
فاضلی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: یکی از راه حل های بحران های اصلی ما مثلا محیط زیست، گفتمان مردم است به طور مثال اگر ما مطالعات مرتضی فرهادی را در 50 سال گذشته خوانده بودیم امروز محیط زیست ما به این فلاکت نمی افتاد.
نظر شما